Δυο χρόνια απουσίας του Κώστα Κάππου (9.2011)

ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ  ΚΑΠΠΟΥ

                                                  Δημοσιεύτηκε στην ΑΥΓΗ το Σεπτέμβριο 2011

Συμπληρώνονται σήμερα δυο χρόνια απουσίας του Κώστα Κάππου. Ακόμα πιάνω τον εαυτό μου να τον αναζητώ με το μάτι σε συγκεντρώσεις, σε διαλέξεις, σε βιβλιοπαρουσιάσεις. Τον θυμάμαι όπως ήταν 30 χρόνια πριν. Νέο και νικηφόρο, με τα σημάδια από τα βασανιστήρια στο πρόσωπο και στο σώμα του ζωντανά. Πάντα συγκρατημένο και σοβαρό, αλλά με την δική του, προσωπική εκδοχή μιας υπόγειας ειρωνείας να κρέμεται στο στραβό μειδίαμα που ανέβαινε στο στόμα του. Με τον ξερό, σαρδόνιο σχολιασμό του – και, σε μια κατάσταση σιωπηλής ευφορίας, ελπιδοφόρο. 

Οι προσδοκίες του  για την εξέλιξη της κοινωνικής πραγματικότητας κατά τη διάρκεια της ζωής μας μπορεί να διαψεύσθηκαν, αλλά μ΄ ένα ξεροκέφαλο, προσωπικό τρόπο παρέμεινε, με την πλατύτερη έννοια, ιστορικά αισιόδοξος. Ίσως γι΄ αυτό να κράτησε, και μετά το ’89, ένα τρόπο ζωής μάλλον μοναδικό. Μ’ ελάχιστους συμβιβασμούς, ούτε καν αυτούς που χαρακτηρίζουμε ανεκτούς. Με μια κρυμμένη, άγρια περηφάνια που λίγοι μπορούσαν να καταλάβουν ή ακόμα και να συγχωρήσουν.

Ο Κώστας Κάππος, από οικογένεια αγωνιστών, συμμετείχε από μαθητής, από τη δεκαετία του ’50, στο λαϊκό κίνημα και στην αριστερά. Όντας διευθυντής λογιστηρίου σε εργοστάσιο του Πειραιά, συνέχισε τη δράση του και μετά την επιβολή της δικτατορίας μέσα απ’  τις γραμμές της παράνομης ΚΝΕ και του ΚΚΕ, και γι΄ αυτό συνελήφθη, εξορίστηκε και φυλακίστηκε, ενώ βασανίστηκε αφάνταστα άγρια το 1968 και ξανά το 1974. Τότε, στις Στρατιωτικές φυλακές Μπογιατίου, ουσιαστικά επιδιώχθηκε η εξόντωση του.

Από τις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης, αυτές του Νοεμβρίου 1974, ο Κώστας εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής του ΚΚΕ κι έχαιρε μεγάλου σεβασμού κι εκτίμησης στον κόσμο της Αριστεράς. Κι η ειρωνεία της Ιστορίας: Αυτός, ο πιο πιστός από τους πιστούς στο κόμμα του, έμελλε να είναι ο μοναδικός βουλευτής στην ιστορία του μετά την πολιτική αλλαγή που παράκουσε απόφαση της ηγεσίας του και καταψήφισε στη Βουλή την κυβέρνηση Τζανετάκη, “θέτοντας εαυτόν εκτός κόμματος”. Ήταν μια απόφαση που δεν την πήρε καθόλου εύκολα, δε μετάνοιωσε όμως ποτέ γι΄ αυτή. Αν όμως με υπεράνθρωπη προσπάθεια ξεπέρασε, όσο τα ξεπέρασε, τα τραύματα στο σώμα του, δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει, σ΄ όλες και παρ΄ όλες του τις αναζητήσεις, το τραύμα του αποχωρισμού από το κόμμα του. Ίσως να στάθηκε και σ΄ αυτό ο μοναδικός.

Είναι ιδιαίτερα τιμητικό γι΄ αυτόν ότι δεν έκλεισε τα μάτια στα ερωτηματικά του, ότι αναζήτησε όσο μπορούσε απαντήσεις μέσα απ’  τις εξελίξεις της πραγματικότητας, ότι βασανιζόταν μέχρι τέλους για τις αλλαγές και την ταξική αναδιάρθρωση στην ελληνική κοινωνία, για το τι ήταν ο υπαρκτός σοσιαλισμός, για το χαρακτήρα του καθεστώτος στη Σοβιετική Ένωση – κι αδιάψευστη μαρτυρία γι΄ αυτό αποτελούν τα βιβλία του. Στον Κώστα τις τελευταίες δεκαετίες συνέβη κάτι συγκλονιστικό: Άλλαξε βαθιά, κι όμως μ΄ ένα τρόπο πολύ χαρακτηριστικό γι΄ αυτόν, έμεινε ίδιος.

            Ο Κώστας έφυγε πρόωρα, σαν καθυστερημένο αποτέλεσμα και του βασανισμού του από το χουντικό καθεστώς, χωρίς να δει τις καλύτερες μέρες που ονειρευόταν, πάντα όμως όρθιος: Ένας άνθρωπος που έκανε πράξη πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο γνωρίζω, τη συνέπεια ανάμεσα στις αρχές του και στον τρόπο ζωής του. Με τις συλλογικές αξίες να τον εμπνέουν με πρακτικό τρόπο σε μια εποχή εγωιστική, ένας κομμουνιστής χωρίς κόμμα. Όχι τυχαία και σχεδόν μοναδικά τον αποχαιρέτισε και τον χαιρέτισε όλη, χωρίς καμιά εξαίρεση,  η Αριστερά. Αυτή που τίμησε με τη ζωή του. Τόσο στην πολιτική του κηδεία, όσο και στην παρουσίαση του μεταθανάτιου βιβλίου με γραπτά του που επιμελήθηκε ο γιος του, Θανάσης Κάππος, αυτόν τον Ιούνιο.

Η μνήμη του Κώστα θα παραμείνει ζωντανή μέσω της οικογένειας του και για όσο διάστημα ζούμε εμείς, που είχαμε την τύχη και την τιμή να τον γνωρίσουμε. Όταν όλοι θα ‘χουμε φύγει, με άλλο τρόπο και πάλι η μνήμη του θα υπάρχει. Γιατί ο Κώστας Κάππος ανήκει στην Ιστορία.