Συνέντευξη για τις Ευρωεκλογές του 2009, 1.6.2009

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ στην εφημερίδα του Ηρακλείου Πατρίς, 1.6.2009

 
Αυτές οι εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο στη χώρα μας έχουν μετατραπεί σε εσωτερικό ζήτημα. Θεωρείτε ότι από τις Ευρωεκλογές κρίνονται τόσο τα ευρωπαϊκά θέματα, όσο και τα εσωτερικά κάθε χώρας;

Οι Ευρωεκλογές αυτές έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Διεξάγονται στις συνθήκες της σοβαρότερης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης από το μεγάλο κραχ του ’29-‘30. Εκείνη η κρίση ουσιαστικά ξεπεράστηκε μέσω κρατικών επενδύσεων στους πολεμικούς εξοπλισμούς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στην ανοικοδόμηση της μεταπολεμικής Ευρώπης από τα ερείπια.

Σήμερα όχι μόνο οι άνεργοι και όσοι έχασαν το σπίτι τους, αλλά εκατοντάδες ακόμα εκατομμύρια εργαζόμενοι ζουν σε συνθήκες αβεβαιότητας για το αύριο. Το μόνο σίγουρο είναι η κεντρική επιλογή που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση - με την ψήφο και της κυβέρνησης της Ν.Δ.: Συνεχίζει τις ίδιες νεοφιλελεύθερες πολιτικές που οδήγησαν στην κρίση.

Κομβικό σημείο σύγκρουσης για την Ευρώπη και τη διέξοδο απ’ την κρίση γίνεται έτσι σήμερα το Σύμφωνο Σταθερότητας, που θεσμοποιεί το νεοφιλελεύθερο μοντέλο και στο όνομα της δημοσιονομικής σταθερότητας οδηγεί στην αύξηση της ανεργίας, στην αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, στη συνέχιση της ύφεσης. Η κατάργηση και η αντικατάσταση του από πολιτικές για την ανάπτυξη και την απασχόληση μπορεί να απελευθερώσει τον ευρωπαϊκό χώρο αναζωογονώντας το σύνολο των οικονομιών των ευρωπαϊκών κρατών. Αυτή είναι η θέση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Στην Ελλάδα αυτή τη θέση υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Οι ευρωεκλογές αυτές «χάνουν» επίσης στο βαθμό που δεν ασχολούνται με τη, μπλοκαρισμένη απ’ το Ιρλανδικό δημοψήφισμα, Συνθήκη της Λισαβόνας. Που ψηφίστηκε πέρυσι στην Ελληνική Βουλή με συνοπτικές διαδικασίες από Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ και επιχειρεί να βάλει απ’ το παράθυρο το Ευρωσύνταγμα, που αναγκάστηκαν ν’ αποσύρουν μετά τα δημοψηφίσματα σε Γαλλία και Ολλανδία.

Από την άλλη, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης λίγο-πολύ τα «εσωτερικά» θέματα που μπαίνουν πηγάζουν από την παραπάνω ατζέντα: Ύφεση, μονόπλευρη λιτότητα κι επέκταση του μοντέλου «δουλειά 3-4 μερών τη βδομάδα με μείωση μισθών κατά 25%», έκρηξη της ανεργίας, «ευκαιρίες» για να επιταχυνθεί η ελαστικοποίηση της εργασίας. Οι νέοι, οι γυναίκες, οι αγρότες και οι μικροί επιχειρηματίες στο μάτι του κυκλώνα των «αγορών» και της πολιτικής των κυβερνήσεων καθ΄ υπαγόρευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπλέον όχι τυχαία δεν είναι μόνο στην Ελλάδα που η προεκλογική εκστρατεία διανθίζεται με σκάνδαλα. Εδώ η κυβέρνηση της Ν.Δ. έκλεισε τη Βουλή μπροστά στις Ευρωεκλογές, προκειμένου να πετύχει παραγραφή. Αλλά και στη Βρετανία, ο Πρόεδρος της Βουλής αναγκάστηκε σε παραίτηση, ενώ τερματίζεται η πολιτική καριέρα πολλών πρώην και νυν υπουργών, Εργατικών και Συντηρητικών. Αυτό αποδεικνύει ότι πρόκειται για γενικευμένη ηθική κρίση και κρίση αξιών. Κι έχει να κάνει με το γεγονός ότι ένα τμήμα του πολιτικού προσωπικού των κομμάτων που συνδιαμόρφωσαν τη σημερινή Ευρώπη συνδέεται όχι απλώς με τα «γενικότερα» συμφέροντα των επιχειρηματικών κύκλων, αλλά και με τα «στενά» συμφέροντα της α΄ ή β΄ πολυεθνικής (π.χ. SIEMENS).

        Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι η εκστρατεία για τις Ευρωεκλογές σ’ όλες τις χώρες συνοδεύεται από διαδηλώσεις των εργαζομένων με το ίδιο σύνθημα: «Δε μοιραστήκαμε τα κέρδη τους - δε θα πληρώσουμε την κρίση τους.»

        Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ευρωπαϊκή Αριστερά προσπαθούμε να διευρύνουμε τη θεματολογία της καμπάνιας μας έτσι ώστε ν’ αγκαλιάζει τα κρίσιμα θέματα σχετικά με το τι Ευρώπη έχουν ανάγκη οι λαοί της.

        Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα παρουσίαζε στις δημοσκοπήσεις πολύ υψηλά ποσοστά γύρω στο 17%, ενώ τώρα εμφανίζεται στην πέμπτη θέση με 5%. Γιατί συμβαίνει αυτό;

        Τα προς σύγκριση πραγματικά εκλογικά μας ποσοστά είναι αυτά των εκλογών του Σεπτεμβρίου 2007 και είναι 5%. Ως προς αυτά, λοιπόν, σχεδόν σε όλες τις δημοσκοπήσεις σήμερα είμαστε το μοναδικό ελληνικό κόμμα που εμφανίζει δημοσκοπικά άνοδο.

        Η περυσινή δημοσκοπική έκρηξη υπήρξε αδιαμφισβήτητα. Θα μπορούσαμε να μετατρέψουμε αυτή την τάση σε διψήφιο εκλογικό αποτέλεσμα;

        Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε να είχε συμβεί μέχρι σήμερα υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου που μας προσέγγισαν ανοιχτόκαρδα και με μεγάλες προσδοκίες, δεν προέρχονταν από κινήματα και αγώνες. Ήταν άνθρωποι ευαίσθητοι στη φθορά του δικομματισμού και ανήσυχοι ως προς την προοπτική της ελληνικής κοινωνίας. Ίσως δεν ήμασταν έτοιμοι πολιτικά, και κατά δεύτερο λόγο οργανωτικά, να υποδεχτούμε όλο αυτόν τον κόσμο και να αλληλεπιδράσουμε μαζί τους με γονιμότερο τρόπο.

Υπάρχουν και άλλοι λόγοι, που δεν είναι της παρούσας. Θ’ αναφερθώ στον κυριότερο. Την επίθεση που ενορχηστρώθηκε το Δεκέμβρη απ’ όλα τα κόμματα πλην ΠΑΣΟΚ και από τα σημαντικότερα τηλεοπτικά μέσα. Παρουσίασαν την αταλάντευτη υποστήριξη μας στα χιλιάδες παιδιά που πλημμύρισαν τους δρόμους σε κάθε πόλη της χώρας και σε κάθε γειτονιά της Αθήνας μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου ως δήθεν κάλυψη των κουκουλοφόρων. Οι τελευταίοι βρήκαν ευκαιρία να «στεγάσουν» σε πρωτοφανή κλίμακα, στο πλαίσιο ενός νεολαιίστικου ξεσπάσματος, τη γνωστή καταστροφική τακτική τους ενάντια σε τράπεζες και μαγαζιά.

        Πιστεύω, παρ’ όλα αυτά, ότι μπορούμε να έχουμε σήμερα ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα, πολύ καλύτερο απ’ ότι προοιωνίζουν οι δημοσκοπήσεις. Αυτό έγινε το 2007, μπορεί να γίνει και σήμερα. Μπορούμε, υπό προϋποθέσεις, ακόμα και να εξασφαλίσουμε το διψήφιο ποσοστό που θα επέτρεπε την εκλογή και τρίτου Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα πρόκειται για τον Δημήτρη Παπαδημούλη, σύμφωνα με τη Liberation τον δεύτερο καλύτερο βουλευτή στο σύνολο του Ευρωκοινοβούλιου.

    Το «φαινόμενο» των Οικολόγων φαίνεται ότι παίρνει δυνάμεις από το ΣΥΡΙΖΑ, αφού ένα σημαντικό μέρος της πολιτικής του συνασπισμού αυτού είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η οικολογία. Πώς θα μπορούσε ν’ ανατραπεί αυτό;

        Οι Έλληνες Οικολόγοι-Πράσινοι αντλούν δημοσκοπικά δυνάμεις από την αποδοκιμασία του δικομματισμού και από την ευαισθησία απέναντι σε μια περιβαλλοντική κρίση και μια δραματική κλιματική αλλαγή, που για πρώτη φορά θέτει σε δοκιμασία την επιβίωση του πλανήτη. Και εμείς αντλούμε από τις ίδιες πηγές. Αυτό αποτελεί λόγο άμιλλας.

        Ο ΣΥΡΙΖΑ στην Κρήτη είχε τη χαρά να συναντηθεί με μέλη τους μέσα στους αγώνες σε πολλά από τα μεγάλα περιβαλλοντικά μέτωπα στο νησί, από το Τοπλού μέχρι το λατομείο πού «τρώει» την ιστορική Κάντανο, υπό την κοινή ομπρέλα της «Οικοκρήτης». Αυτό δε συμβαίνει δυστυχώς σχεδόν πουθενά αλλού, μ΄ εξαίρεση κάποια θέματα στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης.

        Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως ήταν από την αρχή παντού, στα κινήματα για το περιβάλλον στην πόλη αλλά και σε όλα τα μεγάλα περιβαλλοντικά μέτωπα της χώρας. Όχι απλώς οικολογικά ευαίσθητος, αλλά δίνοντας σημαντικές μάχες, σε σύγκρουση με πολύ μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Υπερασπίστηκε τους τελευταίους αδόμητους χώρους, από τα παρκάκια στην Πατησίων και στα Εξάρχεια μέχρι τα μεγάλα Μητροπολιτικά Πάρκα στο Γουδή και στο Ελληνικό. Από τις μάχες για την απελευθέρωση των ακτών και παραλιών της Αθήνας, για την απομάκρυνση των γιγάντιων κεραιών κινητής τηλεφωνίας από τις αστικές περιοχές και τον αγώνα για τη διάσωση των περιαστικών δασών μέχρι τον «πόλεμο» για τον Ελαιώνα. Όπου πάλεψε υπέρ του γηπέδου του Παναθηναϊκού αλλά χωρίς το «εξάρτημα» του γιγάντιου εμπορικού κέντρου – 70.000 τ.μ! - του Βωβού, που θα καταβρόχθιζε το πράσινο στο βωμό του κέρδους. Aπό το μέτωπο ενάντια στο καρκινογόνο νερό του Ασωπού μέχρι το λιθάνθρακα ως λύση στο ενεργειακό του 21ου αιώνα. Από τα φαραωνικά αιολικά πάρκα μέχρι το διπλό έγκλημα που συντελείται σήμερα στο Θριάσιο - με την επέκταση της Πετρόλα και την προετοιμαζόμενη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στη Χαλυβουργική, που θα επιδεινώσουν το μικροκλίμα όχι μόνο στο Λεκανοπέδιο Αττικής, αλλά ευρύτερα στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.

        Ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε και δίνει αυτές τις μάχες μαζί με τους κατοίκους των περιοχών και μια μεγάλη ποικιλία οικολογικών κινήσεων. Μαζί τους κατέκτησε επίσης σημαντικές νίκες και αναχαίτισε πολύ σημαντικά περιβαλλοντοκτόνα σχέδια. Στο μέλλον ελπίζουμε να συναντήσουμε σ΄ αυτά τα μέτωπα τους Οικολόγους-Πράσινους. Σε ένα διαφορετικό ρόλο απ΄ αυτόν του Ευρωπαϊκού Κόμματος των Πρασίνων, που εδώ και πολλά χρόνια στην Ευρώπη έχει σταματήσει να παίζει οποιοδήποτε εναλλακτικό ρόλο.

    Τι κρίνεται σ’ αυτές τις εκλογές; Θεωρείτε ότι ούτως ή άλλως υπάρχει ένα πανίσχυρο ευρωπαϊκό συμβούλιο που υπερισχύει του Ευρωκοινοβουλίου; Οι Ευρωβουλευτές έχουν ουσιαστική παρέμβαση;

        Είναι γνωστό το μεγάλο έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης που υπάρχει στην Ε.Ε. Από τη φύση του το Ευρωκοινοβούλιο είναι ένας συμβουλευτικός μηχανισμός πλάι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που είναι το αποφασιστικό όργανο. Η Επιτροπή εκφράζει τα συμφέροντα και τη θέληση του άξονα των μεγάλων κρατών, κυρίως Γερμανίας-Γαλλίας-Βρετανίας-Ιταλίας, και της μεγάλης νεοφιλελεύθερης συμμαχίας της Ευρωπαϊκής Δεξιάς και της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Λειτουργεί όσο το δυνατόν πιο μακριά, αποσπασμένα και γραφειοκρατικά απ’ τη θέληση και τον έλεγχο των εργαζόμενων και των λαών της ηπείρου.

        Γι΄ αυτό κι αντιμετωπίζει με τέτοια απέχθεια τα δημοψηφίσματα. Κι όπου γίνεται κάποιο επειδή δε μπόρεσαν στη συγκεκριμένη χώρα να το αποφύγουν, εφόσον ψηφιστεί το Όχι στα σχέδια της, επιχειρεί να επαναληφθεί το δημοψήφισμα έως ότου αλλάξει η ετυμηγορία π.χ. βλ. Δανία και πιθανόν Ιρλανδία.

        Για την Ευρωπαϊκή Αριστερά και για την πορεία των ευρωπαϊκών κοινωνιών, ωστόσο, και για το ΣΥΡΙΖΑ και τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς στην Ελλάδα, είναι χρήσιμο και κρίσιμο το να εκλέξουν όσο γίνεται περισσότερους Ευρωβουλευτές. Γιατί αυτό οδηγεί στο ν΄ ακούγεται δυνατότερη η φωνή των μικρότερων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, των εργαζόμενων, των νέων, των γυναικών, των μικρών αγροτών και επιχειρηματιών, των μεταναστών και των αποκλεισμένων στην Ευρώπη. Ενισχύει και διευκολύνει πολύ το συντονισμό αγώνων και κινημάτων από τη μια άκρη της ηπείρου μέχρι την άλλη. Πολύ περισσότερο σήμερα που, μ΄ επίκεντρο το Σύμφωνο Σταθερότητας, διακυβεύεται αν μέσα απ’ την κρίση θα αναδυθούν θριαμβευτές οι τράπεζες και το μεγάλο κεφάλαιο πάνω στα ερείπια των κοινωνιών της Ευρώπης ή θα μπορέσουν ν΄ ανοίξουν άλλοι δρόμοι ευρωπαϊκής ενοποίησης, κόντρα στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο.

        Το ευρωπαϊκό συμβούλιο είναι μια υπερκυβέρνηση που καθορίζει τα πάντα; Αν ισχύει αυτό ποιος είναι ο ρόλος των κυβερνήσεων στα εσωτερικά τους ζητήματα;

        Οι Συνθήκες της Ε.Ε. είναι αυτές που θεσμοποιούν τις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού. Σημείο καμπής, η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Αιχμή σήμερα, το Σύμφωνο Σταθερότητας. Παράλληλα επιχείρησαν με το αποσυρθέν Ευρωσύνταγμα και επιχειρούν σήμερα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας τη συνταγματοποίηση αυτών των πολιτικών, ώστε καμιά ριζική καμπή των πολιτικών πραγμάτων στο εσωτερικό οποιασδήποτε χώρας-μέλος να μη μπορεί να τις «πειράξει».

        Οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών έχουν άμεσα όλη την ευθύνη για την υποστήριξη και ψήφιση συνθηκών και πολιτικών σε επίπεδο Συμβουλίων Υπουργών και Συνόδων Κορυφής και, πιο έμμεσα, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό ισχύει και για την Ελλάδα - την τελευταία 5ετία για τις κυβερνήσεις της ΝΔ και προηγουμένως, ιδιαίτερα από την εκσυγχρονιστική του περίοδο, για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, που η κρίση παρείχε μια μεγάλη ευκαιρία και υπαγόρευε πιεστικά την ανάγκη να υπάρξει στροφή, κυβερνήσεις και όργανα της Ε.Ε. σπατάλησαν αυτή τη δυνατότητα. Είναι βέβαια παράλογο να απαιτεί κανείς ν΄ αλλάξουν πολιτική οι ίδιοι που σε κυβερνητικό και ευρωπαϊκό επίπεδο πρωτοστάτησαν στην εφαρμογή των πολιτικών που οδήγησαν στην κρίση. Γι΄ αυτό κι έχει μεγάλη σημασία η πολιτική τους αποδυνάμωση σ’ αυτές τις Ευρωεκλογές.

        Ο Αλέκος Αλαβάνος έχει ασκήσει σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση της ΝΔ από το 2004 που εξελέγη για πρώτη φορά. Είναι και δική σας άποψη ότι αυτή η κυβέρνηση έχει οδηγήσει τον τόπο στην καταστροφή;

        Οι δύο κυβερνήσεις της Ν.Δ. άσκησαν τη χειρότερη διακυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών. Το κόστος αυτών των πολιτικών, με τα πακέτα των 28 δις στις τράπεζες που συνεχίζουν να αντλούν και το τελευταίο ευρώ των δανειοληπτών και να καταδικάζουν σε ασφυξία πιστώσεων τις μικρές επιχειρήσεις, ενώ ρημάζει η δημόσια υγεία, παιδεία, πρόνοια και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, πληρώνουν πριν απ’ όλα οι νέοι και οι γυναίκες. Αντιμετωπίζουν την κατάσταση που περιγράφεται ως «μισή δουλειά για μισή ζωή». Αλλά και οι οικογενειάρχες άνω των 50, οι επαγγελματίες και οι συνταξιούχοι. Δείτε επιπλέον τι γίνεται στην Κρήτη με τους μικρούς και μεσαίους αγρότες και κτηνοτρόφους, που παλεύουν για την ίδια την ύπαρξη τους. Στην Ελλάδα μέχρι το τέλος του χρόνου οι άνεργοι θα έχουν φθάσει τις 600.000, ενώ επιπρόσθετα 150.000 επαγγελματίες και μικροί επιχειρηματίες θα σταματήσουν τη δουλειά τους. Φοβάμαι ότι από το φθινόπωρο, με το τέλος της τουριστικής περιόδου φέτος, η οικονομική κατάσταση στο Ηράκλειο θα επιδεινωθεί δραματικά.

        Η Ν.Δ. πρέπει να φύγει, η κατάσταση όμως δε διορθώνεται αν δεν αλλάξουν οι ίδιες οι ακολουθούμενες νεοφιλεύθερες πολιτικές.

        Και το ερώτημα είναι, πέρα από τις γενικές εξαγγελίες ότι θα διορθώσει τα πράγματα, θα κάνει κάτι διαφορετικό το ΠΑΣΟΚ; Τι λέει η ηγεσία του για την κρίση; Eβδομάδα 3-4 ημερών και μοίρασμα της εργασίας. Για τους νέους, επέκταση και στον ιδιωτικό τομέα των stage της 8ωρης ανασφάλιστης εργασίας με 480 ευρώ το μήνα. Πόσοι πιστεύουν ειλικρινά ότι θα κάνει κάτι ουσιαστικά διαφορετικό για την επισφαλή εργασία και για το ασφαλιστικό, για την ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ, τον ΟΤΕ, τα λιμάνια, τους μικρούς και μεσαίους αγρότες, απ΄ ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. σήμερα;

    Υπάρχει η δυνατότητα ν’ αναπτυχθεί ένα πεδίο ενότητας στην Αριστερά, με συνεργασία ακόμα και με το ΚΚΕ;

        Η συνεργασία τόσο διαφορετικής προέλευσης και χαρακτήρα οργανωμένων δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί και με μερικές χιλιάδες ανένταχτους αριστερούς, παρ’ όλο που δεν είναι κάτι εύκολο και συχνά παρουσιάζονται προβλήματα, αποτελεί τη ζωντανότερη πρακτική απόδειξη. Η συνεργασία και κοινή δράση στους κόλπους της Αριστεράς είναι απολύτως εφικτή, φτάνει να ωριμάσει η πολιτική θέληση γι΄ αυτό στο πλαίσιο των ιδιαίτερων ρευμάτων, οργανώσεων και κομμάτων. Συμπεριλαμβανόμενου του ΚΚΕ, που αποτελεί και την πιο συμπαγή δύναμη της.

        Πολύ πρόσφατα, η κατάρτιση ενός αναλυτικού προγράμματος στο ΣΥΡΙΖΑ και ενός κοινά αποδεκτού προγράμματος για τις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης αποδεικνύει ότι, παρά τις δυσκολίες, η σύνθεση απόψεων είναι εφικτή. Αρκεί να πρυτανεύσει το γενικότερο συμφέρον της Αριστεράς, του κόσμου της και πριν απ’ όλα των κοινωνικών αναγκών πάνω στις πιο στενές «ανησυχίες» των ιδιαίτερων τμημάτων της.

        Βασικό πρόβλημα της σύγχρονης πολιτικής κουλτούρας των τμημάτων της Αριστεράς, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που απάρτιζαν το ΣΥΡΙΖΑ μέχρι την αρχική συγκρότηση και εξέλιξη του, είναι η έλλειψη μιας κουλτούρας όσμωσης και συνεργασίας στη θέση μιας προσπάθειας στενόκαρδου ελέγχου και επιβολής θέσεων. Αυτήν επιχειρούμε σήμερα να κατακτήσουμε στο ΣΥΡΙΖΑ.

        Το ζητούμενο με βάση τη σημερινή πραγματικότητα δεν είναι η προσχώρηση των υπόλοιπων δυνάμεων της Αριστεράς στο ΣΥΡΙΖΑ, που έτσι κι αλλιώς οι γραμμές του παραμένουν ανοιχτές. Είναι η επίτευξη συνεργασίας και κοινής δράσης. Η πρόταση του Μανώλη Γλέζου για τις Ευρωεκλογές του 2009 και του Ευτύχη Μπιτσάκη κατά τις εθνικές εκλογές του 2007 για εκλογική συνεργασία με βάση ένα κοινό πρόγραμμα όλων των δυνάμεων της αριστεράς, όσο ουτοπική και αν ηχεί, προσωπικά με βρίσκει απολύτως σύμφωνη. Σκεφτείτε τι πολιτικό σεισμό θα μπορούσε να προκαλέσει. Και πόσο αποφασιστικά προς τα μπρος θα μπορούσε να ωθήσει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.

    Κατά τη γνώμη σας θα ήταν εφικτή γενικότερα μια ευρύτερη συνεργασία των σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κομμάτων;

        Στο επίπεδο της Ευρώπης η εμπειρία από μια τέτοια συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο, με ενδεικτικότερη αυτή ΣΚ-ΚΚ στη Γαλλία στο απώτερο παρελθόν και εκείνη της κομμουνιστικής και ριζοσπαστικής αριστεράς με την κεντροαριστερά στην Ιταλία στο πρόσφατο, είναι αρνητική: Και στις δύο περιπτώσεις οι σοσιαλιστές κυβερνητικοί εταίροι υπαναχώρησαν κατά κράτος από τις κοινές δεσμεύσεις στο κυβερνητικό πρόγραμμα. Οι κομμουνιστές ή η ριζοσπαστική αριστερά το ανέχτηκαν προκειμένου να μην πέσει η κυβέρνηση και ο λαός τους τιμώρησε περιορίζοντας σημαντικά τα ποσοστά τους. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δυνατότητες όσο και ανάγκες για κοινή δράση, για ξεχωριστά ζητήματα που θα μπορούσε να υπάρξει σύμπτωση απόψεων. Στο επίπεδο της οικονομίας είναι μάλλον δύσκολο. Ευκολότερο είναι για τα θέματα ειρήνης, για ευρύτερα κοινωνικά αλλά και τοπικά προβλήματα, για ζητήματα δημοκρατικών δικαιωμάτων κι ελευθεριών.

        Με τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ βέβαια δε μας χωρίζει τίποτα. Ίσα-ίσα επιδιώκουμε να βρισκόμαστε μαζί σε κάθε ζήτημα της ελληνικής κοινωνίας για το οποίο χρειάζεται να δοθούν και να κερδηθούν μάχες.