Η ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ - ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ

Αναζητώντας τη δική μας φωνή, τη δική μας ταυτότητα

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Πατρίς», 6.3.2008 

    Στις 17 Σεπτεμβρίου 2007, με δήλωση προς τις εφημερίδες, ευχαριστούσα «τις συμπολίτισσες και τους συμπολίτες μου του Ηρακλείου» για την εκλογή βουλευτή μετά από πολλά χρόνια μέσω «μιας μεγάλης ενίσχυσης του ΣΥΡΙΖΑ, που δίνει φτερά στην προοπτική μιας αριστεράς ριζοσπαστικής, αγωνιστικής και προπαντός ανοιχτής στο μυαλό και στις γραμμές της», προϋπόθεση «για ν΄ ακουστεί δυνατά η φωνή των εργαζομένων της πόλης και της υπαίθρου, των γυναικών και προπαντός των νέων ανθρώπων, για να βρουν αγωνιστική διατύπωση οι ανάγκες τους και η ελπίδα για μια ριζικά διαφορετική πορεία του τόπου». 

    Στην ίδια δήλωση έθιγα για πρώτη φορά και το βασικό συμπέρασμα που είχα συνδιαμορφώσει μέσα από την εμπειρία της εκλογική μάχης και ενός απρόσμενου πολιτικού «σοκ» από την εμφάνιση δεκάδων ανθρώπων προερχόμενων απ’ όλα τα ρεύματα της αριστεράς, ουσιαστικά περιθωριοποιημένων μέσα από τις εξελίξεις στην πορεία της στο Ηράκλειο και γενικότερα κατά τις τελευταίες δεκαετίες, που είχαν πάρει σε σημαντικό βαθμό την εκλογική μάχη στα χέρια τους. Ήταν φανερό ότι αυτοί οι άνθρωποι, αποφασίζοντας να βγουν από την «ηθελημένη»(;) πολιτική τους απομόνωση, απαιτούσαν με την παρουσία τους να αποτελέσουν κάτι πολύ περισσότερο από ό,τι ένας ευκαιριακός εκλογικός μηχανισμός. Εξίσου φανερό ήταν ότι αυτοί οι άνθρωποι σηματοδοτούσαν και ήταν προπομποί χιλιάδων άλλων, όχι μόνο δυνητικά, αλλά και σε σχέση με φαινόμενα που είχαν ήδη δρομολογηθεί εν μέσω αυτής της, πιο σύντομης απ’ όλες, εκλογικής περιόδου. Σημείωνα γι΄ αυτό στην ίδια δήλωση:

«Στο σημερινό σημείο καμπής για τον τόπο και για το σύνολο των αριστερών δυνάμεων, θα πρέπει ν΄ αναζητήσουμε πλαίσια όχι μόνο αναφοράς, αλλά και συλλογικής έκφρασης για τους χιλιάδες νέους ψηφοφόρους της αριστεράς. Νέους στην ηλικία ή νέους στην επαφή με τις ιδέες και τις πολιτικές της ριζοσπαστικής αριστεράς, αλλά και γι΄ αυτούς που δεκαετίες πριν περπατήσαμε τους δρόμους της αντίστασης και της πάλης και ξανασυναντήθηκαμε σήμερα ξανά χάρη και μέσω του ενωτικού εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ. Νέα πλαίσια δράσης πριν απ’ όλα μέσα στα κινήματα, αλλά όχι μόνο. Στη μεγάλη πλειοψηφία τους αισθάνονται την ανάγκη να υπάρχουν και να δρουν ως πολιτικά υποκείμενα στην καθημερινή ζωή, και όχι απλώς ως αριστεροί ψηφοφόροι. Οτιδήποτε καινούργιο στην αριστερά δε μπορεί να γεννηθεί χωρίς να βάλουν τη δική τους σφραγίδα. Μαζί τους θα πρέπει ν΄ αναζητήσουμε τις κατάλληλες μορφές και τρόπους γι΄ αυτό».

       Στο ίδιο συμπέρασμα κατάληξαν εκείνες τις μέρες και πολλοί άλλοι, στελέχη των συνιστωσών και ανένταχτοι του ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ελλάδα. Έξι μήνες αργότερα και με απόφαση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρείται να δοθεί μια πρώτη πρακτική απάντηση στην ανάγκη που τότε πρωτοαποτυπώθηκε και συνειδητοποιήθηκε από τόσους ανθρώπους: Μέσω της Πανελλαδικής Σύσκεψης στις 14,15 και 16 Μαρτίου στην Αθήνα στο «Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας». Πρόκειται για ένα σώμα άμεσα δημοκρατικό και με πρωτοφανή σύνθεση, καθώς στην πράξη μπορεί να συμμετάσχει όποιος θέλει και έχει ήδη πάρει μέρος σε συνέλευση του ΣΥΡΙΖΑ, από τον Έβρο μέχρι τα νησιά, προκειμένου ν΄ ακούσει τι έχουν να πουν οι άλλοι και να μιλήσει, εφόσον το επιθυμεί, και ο ίδιος, σ’ ένα φόρουμ ανταλλαγής ιδεών και απόψεων πανελλαδικής εμβέλειας. Και βέβαια με την πορεία των τελευταίων βδομάδων προς την Πανελλαδική Σύσκεψη, με «ανοιχτές συνελεύσεις», τοπικές και κλαδικές, σε κάθε γωνιά της χώρας.

     Οι συνελεύσεις αυτές, που θα συνεχίσουν να συγκροτούνται σε πολύ περισσότερους χώρους και μετά την Πανελλαδική Σύσκεψη, δε συστήνονται «εφάπαξ» ενόψει της, αλλά για να παραμείνουν ως μόνιμοι χώροι διαμόρφωσης πολιτικού λόγου και δράσης «από τα κάτω», εκεί που συναντούνται αμεσο-δημοκρατικά και όχι με μορφές αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας όλα τα μέλη των συνιστωσών μεταξύ τους και με τους ανένταχτους: Πέρα από την κοινή λειτουργία των συνεργαζόμενων συνιστωσών και ανένταχτων μέσω εκπροσώπων σε κεντρικό πανελλαδικό επίπεδο ή επίπεδο πόλεων (Γραμματείες του ΣΥΡΙΖΑ). Κοινή φιλοδοξία, οι συνελεύσεις αυτές να είναι πραγματικά ανοιχτές: Τόσο ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής όλων όσοι αναγνωρίζουν στο ΣΥΡΙΖΑ ως ενωτικό εγχείρημα κάτι που να απαντά, έστω και κατ’ αρχήν, έστω και εν μέρει, στις αγωνίες τους. Όσο και ως προς τη δυνατότητα να μπορεί να γίνεται στην πράξη, χωρίς περιορισμούς και αποκλεισμούς, μια ειλικρινής συζήτηση με αμοιβαίο σεβασμό των διαφορετικών απόψεων, που να μπορεί να πλουτίζει μια κουλτούρα γνωριμίας και πολιτικής συνεργασίας, στο πλαίσιο των συνελεύσεων αλλά και στους διάφορους κοινωνικούς χώρους και κινήματα, ανθρώπων που προέρχονται από διαφορετικούς χώρους και ρεύματα της ριζοσπαστικής αριστεράς, κομμουνιστών, σοσιαλιστών, οικολόγων, ανένταχτων, που μέχρι πριν λίγο ακόμα συνευρίσκονταν πολιτικά μόνο από θέσεις αντιπαλότητας. Απ’ αυτό εξάλλου αντλεί τη δύναμη του ο ΣΥΡΙΖΑ και το ρίζωμα τέτοιων διαδικασιών ανάμεσα στους ανθρώπους που συναποτελούν τη «βάση» του θ’ αποτελέσει και τη μεγάλη συνεισφορά του στον κόσμο της Αριστεράς και συνολικότερα στην ελληνική κοινωνία: Τόσο από την άποψη της πολιτικής διαπαιδαγώγησης όσο και από την άποψη της αποτελεσματικότερης πολιτικής συνεργασίας και κοινής δράσης στα κινήματα και στους αγώνες.

      Η πορεία αυτή, που έτσι κι αλλιώς έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς αποτελεί κατ’ ουσία ένα πολιτικό πείραμα, με όλα τα ρίσκα και τις άγνωστες, εκτός υπολογισμών, παραμέτρους και τους κινδύνους που ενέχει κάθε πείραμα, αποκτά ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον λόγω της συγκυρίας πραγματοποίησης της: Μέσα σ΄ ένα εξάμηνο στην ελληνική κοινωνία κάτι φαίνεται ν΄ αλλάζει - βαθιά, δραστικά και, πολύ πιθανόν, αναπόδραστα. Ας θεωρήσουμε τις «έρευνες γνώμης», που επιχειρούν ν’ αποτυπώσουν σήμερα την κατανομή της λαϊκής υποστήριξης στα ελληνικά κόμματα σε συνθήκες καθημερινότητας, λιγότερο αποτύπωση μιας θέσης και περισσότερο μιας σημαντικής τάσης. Σ΄ αυτή την περίπτωση, αν με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 αποτυπώθηκε σε πραγματικές συνθήκες η «επιστροφή» της Αριστεράς στο σύνολο της (1.000.000 ψήφοι) στα επίπεδα που είχε πριν συντελεστεί η «πολιτική τραγωδία» του 1989, μια πορεία που της πήρε 18 χρόνια για να (επανα)διανύσει, οι σημερινές τάσεις υποδείχνουν πιθανή «επιστροφή» στα ποσοστά του 1958, όταν η ΕΔΑ υπήρξε Αξιωματική Αντιπολίτευση. Μία βασική διαφορά με το σήμερα, όμως, είναι ότι η Αριστερά τότε ήταν ενωμένη. Σήμερα, αντίθετα, αυτές οι τάσεις αφορούν μια «τριχοτομημένη» Αριστερά (συμπεριλαμβανόμενης και της εξωκοινοβουλευτικής). Το ενωτικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, που αποτυπώνεται ως το νέο στην πολιτική ζωή και ταυτόχρονα ως το μεταβαλλόμενο, δυναμικό κομμάτι της, φαίνεται να επιταχύνει τη δυναμική των πολιτικών ανακατατάξεων: Με αύξηση των διαρροών απ’ όλους τους πολιτικούς χώρους αλλά κυριαρχικά από το χώρο του ΠΑΣΟΚ και από τους νεότερους σε ηλικία - ένα κομμάτι λιγότερο πολιτικοποιημένο από τους «παλιούς αριστερούς» αλλά, φτάνει «να μπει στο χορό», εν δυνάμει περισσότερο αποφασισμένο για δράση (όπως έδειξε και το κίνημα για την υπεράσπιση του άρθρου 16 και της δημόσιας εκπαίδευσης): Αυτοί πριν απ’ όλους αντιμετωπίζουν την προοπτική «επισφαλή απασχόληση για επισφαλή ζωή».

     Σ΄ αυτές τις – ακόμα πολύ αβέβαιες - συνθήκες μπορεί κανείς να φανταστεί τι κοινωνική και πολιτική δυναμική θ΄ απελευθερωνόταν αν γινόταν και η παραμικρή κίνηση αγωνιστικής προσέγγισης για κοινή δράση σε κάποια από τα τόσο σημαντικά ανοικτά μέτωπα κοινωνικής πάλης από μεριάς ΚΚΕ; Από τα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα και την παιδεία, από τη διάσωση από κοινού του περιβάλλοντος και του δημόσιου χώρου ενάντια στο λιθάνθρακα και τις ιδιωτικοποιήσεις λιμανιών, Ολυμπιακής, πρώην αεροδρόμιου Ελληνικού και βάσης Γουρνών; Μέχρι τη λαϊκή συσπείρωση ενάντια στα υπερκέρδη των τραπεζών και τις υπέρογκες πολεμικές δαπάνες, για την υπεράσπιση του διεθνούς δίκαιου κόντρα στις “νέες” πραγματικότητες των νατοïκών προτεκτοράτων στα Βαλκάνια;

      Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ποτέ και οι “επιστροφές” σημειώνονται πάντοτε προς το μέλλον. Οι ανακατατάξεις σήμερα επέρχονται στο φόντο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που οδήγησαν στη σημερινή κατάρρευση των όρων ζωής την πλειοψηφία του πληθυσμού (νέοι, συνταξιούχοι, εργαζόμενα ζευγάρια, αγροτικός πληθυσμός) και – χάρη και σ΄ ένα ουσιαστικό αντιπολιτευτικό λόγο μέσα κι έξω από τους αγώνες, μέσα κι έξω από τη Βουλή - στην επακόλουθη αναξιοπιστία και, για πρώτη φορά, πλατιά ουσιαστική αμφισβήτηση: Σε ένα πρώτο επίπεδο, του δικομματισμού. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, και αυτών των ίδιων των πολιτικών. Ή, τουλάχιστον, σημείων αιχμής τους. Η παρέμβαση του Αλέκου Αλαβάνου σ΄ όλα τα ανοιχτά μέτωπα στο νομό με τη διπλή ιδιότητα του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ και του βουλευτή Ηρακλείου, ειδικά στο Ηράκλειο λειτουργεί και ως ένας ιδιαίτερος καταλύτης σ΄ αυτήν την κατεύθυνση.

     Σε συνθήκες κοινωνικού αναβρασμού και πολιτικών μετατοπίσεων προς τα αριστερά, όσοι ανήκουν στις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και οι ανένταχτοι στις γραμμές του, μπροστά στην Πανελλαδική του Σύσκεψη, αλλά και στην ανοιχτή συνέλευση του ΣΥΡΙΖΑ στο Ηράκλειο, την Τετάρτη, 12 Μαρτίου, 6.30 μμ, στον «Κρόνο», θα ζυγίσουν τη σημερινή πολιτική και κοινωνική συγκυρία: Ποτέ τόσο πολλά ενδεχόμενα για την ουσιαστική προώθηση των πραγματικών συμφερόντων των νέων, των γυναικών, των εργαζόμενων των πόλεων και των χωριών, δεν ήταν ανοικτά. Και θα αρθρώσουν το δικό τους λόγο. Όχι ως «πολιτικό προσωπικό», αλλά ως σκεφτόμενοι και αγωνιζόμενοι, νεώτεροι και μεγαλύτεροι άνθρωποι, ανοιχτοί στις αναζητήσεις και αγωνίες της ελληνικής κοινωνίας και του κόσμου του Ηρακλείου, ικανοί να παίρνουν οι ίδιοι τις ευθύνες της στάσης και της δράσης τους.