ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟ ΓΚΕΤΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥΣ

Δημοσιεύτηκε στην «ΚυριακάτικηΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ», 14.12.2008

στην εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ», 15.12.2009

Παρατηρώ πως θέλετε να σας αδειάσω τη γωνιά

Βλέπω ότι σύμφωνα με την αντίληψη σας τρώω πάρα πολύ

Καταλαβαίνω πως δεν ξέρετε πώς να φερθείτε σε ανθρώπους

σαν κι εμένα

Μόνο που εγώ δεν πρόκειται τη γωνιά να σας αδειάσω.

Μπέρτολτ Μπρεχτ

Όντως, μέσα από τρεις δεκαετίες ανεμπόδιστης κυριαρχίας της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, ο καπιταλισμός της εποχής μας έχει διαπιστώσει ότι οι νέοι “τρώνε πάρα πολύ”. Το κράτος δεν έχει λόγο να “επενδύει” σ΄ ένα δυναμικό που έχει “ξεγράψει”: H πλειοψηφία των νέων ανθρώπων, σχεδόν ολόκληρες γενιές, μαζί κι οι αγέννητοι, σήμερα εμφανίζονται “περιττές” για τη μεγιστοποίηση των κερδών του μεγάλου κεφάλαιου. Σ΄ αυτές τις συνθήκες η δημόσια παιδεία γίνεται “αποθήκη ανθρώπων” και ως “χαμένη υπόθεση” εγκαταλείπεται κυνικά, έρμαιο στη δίψα για κέρδη των σχολαρχών (Στυλιανίδης). Στόχος η αναβολή της στιγμής εισόδου στην αγορά εργασίας αυτών που δε λένε ν΄ “αδειάζουν τη γωνιά”: Πολυπτυχιούχοι «απασχολήσιμοι» (Σημίτης). Ανασφάλιστοι των «stage» των 480 ευρώ (πάνω τους έχει φτάσει να στηρίζεται, για παράδειγμα, η λειτουργία των δύο νοσοκομείων στο Ηράκλειο). Οι της εναλλαγής μερικής απασχόλησης και 65ωρης εργασίας (Ε.Ε. και Ν.Δ.). Γι΄ αυτό, όταν δεν ενθαρρύνουν την αστυνομία ανοιχτά (Πολύδωρας) ή μέσω της ατιμωρησίας διαχρονικά, κάνουν τα στραβά μάτια στους νεοφασιστικούς της πυρήνες: Σε μια τέτοια κοινωνική πραγματικότητα, κάποιος πρέπει να κάνει τη “βρωμοδουλειά”. Και, προφανώς, δεν είναι ο πιο κατάλληλος υποψήφιος γι’ αυτήν ο αστυνομικός που έχει εισαχθεί με το σύστημα των πανελληνίων ή είναι δημοκρατικά ευαισθητοποιημένος… Και τότε τα 15χρονα… Τα ίδια που ξέρουν για τον 30χρονο ξάδερφο που λαθροβιώνει στο “παιδικό” δωμάτιο και ακούνε ότι η ανομία, αν ανήκει στους “πάνω”, έχει κοινωνική “νομιμοποίηση”. Τα 15χρονα βλέπουνε ένα συμμαθητή τους στο πεζοδρόμιο με μια σφαίρα αστυνομικού στην καρδιά. Αυτή η σφαίρα φαίνεται σαν να χτύπησε “τυχαία” τον Αλέξη Γρηγορόπουλο: Θα μπορούσε να προορίζεται για οποιοδήποτε απ’ αυτά. Και έτσι βρίσκονται έξω απ’ το αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς τους με μια πέτρα στο χέρι. Κι έτσι εμφανίζεται ένα τμήμα απ’ αυτά ν΄ ακολουθεί και τις “μαύρες κουκούλες”. Αυτούς που μέσω της τυφλής βίας, μιας βίας χωρίς διακρίσεις, που μπορεί να στρέφεται το ίδιο άνετα ενάντια ακόμα και στο περίπτερο της γειτονιάς ή την πολιτιστική κληρονομιά όλων, φαίνεται ν΄ αυτοπραγματώνουν - σε μια στρεβλωμένη κοινωνία, τι άλλο παρά στρεβλά; - την καθολική ανάγκη για επιβεβαίωση της ανθρώπινης ιδιότητας και της κοινωνικής σημαντικότητας μας.

    Τα ιστορικά γεγονότα στην Ελλάδα τα ζούμε συνήθως με υστέρηση. Ας αναρωτηθούμε: Μήπως εδώ και μια βδομάδα τώρα ζούμε, αντιθέτως, ένα προάγγελλο ανάλογων ξεσπασμάτων της νεολαίας των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων; Μήπως ζούμε ένα ξέσπασμα των παιδιών μας κόντρα στο τεράστιο κοινωνικό γκέτο που οικοδομείται γύρω απ’ τη μεγάλη τους πλειοψηφία, “ξεγράφοντας” την, αποκόβοντας τους απ’ ότι έχει νόημα και αξία, απ’ την ίδια τη χαρά της ζωής;

    Από την εποχή του Κομμουνιστικού Μανιφέστου έχει περάσει ενάμισι αιώνας. Η Αριστερά, με όλα τα μεγάλα και τραγικά που ακολούθησαν και παρά τη σύγχρονη ανεπάρκεια της, θεωρητική, οργανωτική και πρακτική-πολιτική, έχει μια τεράστια εμπειρία πίσω της: Για το πώς κοινωνικά ξεσπάσματα, κατά κανόνα νέων ανθρώπων, συναντούνταν με τις κοινωνικά σύμμαχες δυνάμεις τους (πριν απ’ όλα τους εργαζόμενους, αλλά και τους προοδευτικούς διανοούμενους και το συμπιεσμένο και καταπιεσμένο τμήμα των μεσαίων στρωμάτων) και, βέβαια, με το ριζοσπαστικό πολιτικό κίνημα και αποκτούσαν τεράστια αποτελεσματικότητα. Όχι για το σπάσιμο μιας βιτρίνας, αλλά ως ο βασικότερος παράγοντας αντίστασης στην αποαπανθρωποίηση του ανθρώπου, στη βαρβαρότητα και τον κυνισμό της καθημερινής ζωής, στην ισοπέδωση της ελπίδας. Και, πάντα ταυτόχρονα, ως δύναμη ανατροπής του παλιού και αναζήτησης ενός καινούργιου κόσμου, της απελευθερωμένης εργασίας που μετατρέπεται σε έκρηξη δημιουργικότητας.

    Χωρίς τα παιδιά, σε καλύτερη κι όχι χειρότερη θέση απ’ τους γονιούς τους, δεν υπάρχει μέλλον. Ας ακούσουμε προσεκτικά τι μας λένε τα σημερινά 15χρονα με τη φωνή που ανακάλυψαν ότι έχουν μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, χωρίς ν΄ αφήσουμε να μπει ανάμεσα μας η πέτρα που πολλά απ’ αυτά κρατάνε στο χέρι. Και, όσο περνάει απ’ το δικό μας χέρι, ας μη χαρίσουμε κανένα απ’ αυτά: Oύτε στ’ αδιέξοδα μιας “μισής” ζωής, που δεν αξίζει σε κανένα άνθρωπο να τη ζει, με σκυφτό κεφάλι και ρόλο αθύρματος στα κελεύσματα μιας πλήρως ξένης και αποξενωμένης οικονομικής και πολιτικής εξουσίας. Ούτε στην απομόνωση ενός – πολύπλευρου - περιθώριου στην κοινωνική πραγματικότητα, για το οποίο προορίζουν το πιο ανήσυχο κομμάτι τους, εφόσον με τα δικά του μέσα δεν καταφέρει να βρει τους δικούς του δρόμους σύνδεσης με μια ζώσα, μεταβαλλόμενη, πραγματικά ανατρεπτική, αγωνιστική προοπτική.

    Διδαγμένη απ’ την πραγματικότητα, η Αριστερά καλείται ν΄ ασκήσει σήμερα τον ρόλο της.