Ομιλία στην Ολομέλεια σχετικά με την ιδιωτικοποίηση των λιμανιών (17.4.2013)

ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Κύριε Υπουργέ, όσον αφορά λιμάνια το νομοσχέδιο είναι στην πραγματικότητα «μαγική εικόνα». Αυτό που φαίνεται σε πρώτο επίπεδο, είναι η αναδιοργάνωση και συνένωσή τους σε ανώνυμες εταιρείες, πράγμα που από μόνο του δεν θα ήταν απολύτως καταδικαστέο, αν δεν υπεισερχόταν η υποψία ότι οι μετοχές ως «πακέτα» ή συνολικά η μετοχική βάση της εταιρείας είναι ο ευκολότερος τρόπος μεταβίβασης της δημόσιας περιουσίας του Δημοσίου, που σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας δεν μεταβιβάζεται.

 Επιπλέον, την όμορφη εικόνα αξιοποίησης των λιμανιών που ζωγραφίζει το νομοσχέδιο, χαλάει το πανταχού παρόν ΤΑΙΠΕΔ. Τι αξιοποίηση να κάνει, δηλαδή, το ΤΑΙΠΕΔ; Το ΤΑΙΠΕΔ από το συστατικό του νόμου είναι «κατασκευή» με έναν και μόνο στόχο: Να πουλήσει την ιδιωτική και δημόσια περιουσία του Δημοσίου και κάθε φορά, εντός δέκα ημερών, να καταθέτει το αντίτιμο στον Ειδικό Λογαριασμό των δανειστών στην Τράπεζα της Ελλάδας, για να το ρουφήξει η «μαύρη τρύπα» ενός μη βιώσιμου χρέους, που αντί να μειώνεται, αυξάνεται. 

Τι «μελέτες βιωσιμότητας λιμένων» να εκπονήσει το ΤΑΙΠΕΔ, καθήκον που του βάζει αυτό το νομοσχέδιο; Το ΤΑΙΠΕΔ ό,τι δεν μπορεί να πουλήσει, υποχρεωτικά, από το συστατικό του νόμο, δεν μπορεί να το επιστρέψει πίσω στο Δημόσιο, αλλά το στέλνει αναγκαστικά στον εκκαθαριστή. Άρα, αν η μελέτη του κρίνει «μη βιώσιμο» το συγκεκριμένο λιμάνι, του οποίου διαθέτει τις μετοχές, το μόνο που μένει από κει και πέρα να κάνει, είναι να το κλείσει. 

 Αλλά τι είναι και το μικρότερο λιμάνι από ό,τι η πύλη για όλη την οικονομική ζωή της περιοχής; Με τι δικαίωμα, δηλαδή, θα μπορεί το ΤΑΙΠΕΔ να το κλείνει, λες και είναι οικογενειακή του επιχείρηση; Και γιατί, δηλαδή, θα πρέπει να υπάρχει εισήγηση του ΤΑΙΠΕΔ για να απορροφηθούν κρατικά από δημοτικά λιμενικά ταμεία; Για να δημιουργούνται οι πιο πρόσφοροι για την ιδιωτικοποίηση συνδυασμοί; Και ποια είναι, δηλαδή, η τεχνογνωσία του ΤΑΙΠΕΔ, που επικαλείται το νομοσχέδιο για αξιοποίηση; Να ξεπουλάει και ως ανώνυμη εταιρεία, με αποκλειστικό ιδιοκτήτη το Δημόσιο, να καταγράφει το ίδιο ζημιές, όπως έγινε το 2012; Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε πόσο κόστισαν οι διάφορες διεθνείς και ελληνικές εταιρείες συμβούλων και τα αντίστοιχα δικηγορικά γραφεία στο λίγο παραπάνω από ενάμισι χρόνο λειτουργίας του. 

Στην πραγματικότητα το χαοτικό στοιχείο στα σχέδια συνενώσεων κατά τη διαδικασία ανάπτυξης του λιμενικού συστήματος, είναι απολύτως εσκεμμένο χάος, για να μην ξεδιπλωθεί στο φως της δημοσιότητας σε όλη του την έκταση το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και να έχει ελεύθερα τα χέρια του για «κοπτοραπτική» λιμανιών το ΤΑΙΠΕΔ, σύμφωνα με ό,τι μπορεί να εμφανιστεί και να απαιτηθεί από distress ή και vulture funds μεταμφιεσμένα σε «επενδυτές». 

Η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου ως προς την ιδιωτικοποίηση των λιμανιών είναι η βασική φιλοσοφία με την οποία η τρόικα υπαγόρευσε τον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ. Το τίμημα για την ενενηνταεννιάχρονη κτήση ούτε λίγο ούτε πολύ των λιμανιών, είτε είναι αυτό εφάπαξ, είτε έχει και κάποιο ετήσιο ποσοστό, πηγαίνει στους δανειστές. Τα κέρδη από τη λειτουργία των λιμανιών πηγαίνουν στους «επενδυτές». Και το κόστος των επενδύσεων και του εκσυγχρονισμού των λιμανιών το επωμίζεται το Δημόσιο, δηλαδή ο Έλληνας φορολογούμενος. Αυτή είναι η τεχνογνωσία του ΤΑΙΠΕΔ. Α, ναι, και οι επιβάτες αναλαμβάνουν να πληρώσουν μέσω του εισιτηρίου τους μέρος του κόστους των άγονων γραμμών. 

Και η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων είναι τόσο ανεξάρτητη αρχή, ώστε αντί να είναι επί της ουσίας δεσμευμένη στην πολιτική των Μνημονίων και της Τρόικας, όπως είναι η ΡΑΕ και οι άλλες δήθεν Ανεξάρτητες Αρχές, αποτελεί και τυπικά δομή του ίδιου του Υπουργείου Ναυτιλίας. 

Τι θα ρυθμίζει αυτή η –και τυπικά εξαρτημένη- ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων; Τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα λιμάνια. Και τι έπιασε ξαφνικά τα λιμάνια για να ανταγωνίζεται το ένα το άλλο; Εδώ δεν πρόκειται για τη «μαγική εικόνα», αλλά για τη «μαγική λέξη» του νομοσχεδίου: «Ιδιωτικό λιμάνι». Γι’ αυτό γίνεται, εξάλλου, και όλη η φασαρία. 

Υπενθυμίζω -και κλείνω- ότι ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης είναι σοβαρά κερδοφόρος και, μάλιστα, τα τελευταία δύο χρόνια. Είχε κέρδη ύψους 26 εκατομμυρίων μετά την πληρωμή των φόρων πέρσι. Ο ΟΛΠ, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά, πήρε διεθνές βραβείο καλύτερου εμπορικού λιμανιού στο τέλος του 2012. Δεν το πήρε η COSCO, ο ΟΛΠ το πήρε το βραβείο. COSCO: Άνοδος διακίνησης containers πολύ σοβαρή και ακόμα σοβαρότερα σχέδια για μεγαλύτερη άνοδο φέτος και ζημιές, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη. Γι’ αυτό πιέζει την ελληνική πολιτεία για την κατάργηση και ενός μικρού ετήσιου επιμίσθιου πάνω από το μίσθωμα που πληρώνει λόγω καταγραμμένων ζημιών. 

Ας μην μας πει η Κυβέρνηση για τη συμφωνία Hewlett Packard - COSCO κ.λπ.. Όλο αυτό εξαρτιόταν -και έπρεπε να έχει γίνει εδώ και δεκαετίες- από το να κατασκευαστεί αυτή η μικρή γραμμή που ενώνει το Θριάσιο με το Ικόνιο, που, βέβαια, είχε προγραμματιστεί πολύ πριν εμφανιστεί η COSCO στο προσκήνιο, και η οποία δίνει τη δυνατότητα να γίνεται και από τον Πειραιά, ανοίγοντας τεράστιες δυνατότητες -θα πάνε ιδιωτικά, όμως τα κέρδη τους και, μάλιστα, πουλιέται και το τρένο- κάτι που γινόταν από χρόνια στην ίδια τη Θεσσαλονίκη, όπου υπήρχε αυτή η σιδηροδρομική σύνδεση με το λιμάνι.

 Όλα αυτά βάζουν, βέβαια, ένα ερώτημα: Ανάπτυξη προς όφελος τίνος; Γιατί τι να κάνει η χώρα, οι εργαζόμενοι και ο λαός της μια ανάπτυξη που δεν αυξάνει, αλλά μειώνει τις θέσεις εργασίας, που οδηγεί σε μισθούς πείνας, που δεν αφήνει στη χώρα προστιθέμενη αξία, που δεν πληρώνει φόρους και τέλη και που πετάει -όπως επιτρέπει να γίνει και αυτό το νομοσχέδιο- την περιβαλλοντική νομοθεσία στο «καλάθι των αχρήστων», προκειμένου η ιδιωτικοποίηση της θαλάσσιας, αλλά και της χερσαίας, ζώνης -σε πόσο βάθος, άραγε, της χερσαίας ζώνης;- να επιτευχθεί ανενόχλητη; 

Δεν πρέπει να προχωρήσουν αυτά τα σχέδια. Και οι εργαζόμενοι στα λιμάνια, όσο και οι ίδιες οι νησιωτικές κοινωνίες, πρέπει να πάρουν αυτήν την υπόθεση, του να βάλουν φραγμό σ’ αυτά τα σχέδια, στα χέρια τους. 

Σας ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε. 

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ)