Ομιλία στην Ολομέλεια σχετικά με την τροπολογία για τις Τράπεζες (17.4.2013)

ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, για το παρόν νομοσχέδιο λέγεται στις ναυτικές πιάτσες ότι ιδιαίτερα όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις, την αντικατάσταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας για τα κατώτερα πληρώματα με ατομικές, τη μείωση του υποχρεωτικού ετήσιου χρόνου ναυτολόγησης, την κατάργηση της οργανικής σύνθεσης των πληρωμάτων, τη δημιουργία ασφυκτικών κριτηρίων ορισμού του επαγγέλματος του ναυτικού που λόγω της μακροχρόνιας κατάστασης ανεργίας θα οδηγήσει την πλειοψηφία των σημερινών ναυτικών εκτός επαγγέλματος και την πλήρη ελαστικοποίηση των συνθηκών ασφαλείας αλλά και των υποχρεώσεων των ακτοπλόων για την εξυπηρέτηση των νησιών, περνά ό,τι ζητούσαν οι εφοπλιστές να περάσει εδώ και είκοσι χρόνια και δεν το είχαν καταφέρει μέχρι σήμερα. Θα ήθελα να χαιρετίσω τον πραγματικά ηρωικό απεργιακό αγώνα των Ελλήνων ναυτικών, σε μια περίοδο που με την ανεργία στα ύψη κυκλοφορούν με μεγαλύτερη ακόμα ένταση οι πολύ γνωστές από παλιά «μαύρες λίστες» από ναυτιλιακή σε ναυτιλιακή εταιρεία. Δεν υπάρχει μέσο άσκησης πιο πρακτικής τρομοκρατίας από την προοπτική να μην σε προσλαμβάνει κανείς. Οι ναυτικοί ξέρουν, όμως, ότι αυτό που διακυβεύεται σήμερα, είναι εάν θα υπάρχουν Έλληνες ναυτικοί στα υποτιθέμενα ελληνικά καράβια, που με την απελευθέρωση των ορίων ηλικίας τους και με την επιθεώρησή τους από ιδιώτες που επιχειρεί το παρόν νομοσχέδιο, μετατρέπονται πραγματικά σε πλωτές ωρολογιακές βόμβες -ας θυμηθούμε μόνο, όμως, τη ΣΑΜΙΝΑ- ενώ οι κάτοικοι των νησιών συνειδητοποιούν σήμερα ότι αυτό αφορά και το εάν θα υπάρχουν κατοικημένα νησιά της άγονης γραμμής την επόμενη δεκαετία. Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, με αφορμή το δεύτερο άρθρο του νομοσχεδίου που ορίζει πως το Υπουργείο Ναυτιλίας θα εποπτεύει μεταξύ άλλων και το «Πλωτό Μουσείο Νεράιδας» για τον Γιάννη Λάτση, θα υπενθυμίσω όσα είχαμε αναφέρει στο νομοσχέδιο «Περί περιστολής των δημοσίων δαπανών» το Σεπτέμβρη του 2012. Εκεί, αφού είχα θέσει το ερώτημα τι λόγους έχει το ελληνικό κράτος να νομοθετήσει ειδικά για ένα τέτοιo μουσείο συμμετέχοντας στη δοξολόγηση μιας εξαιρετικά αμφιλεγόμενης προσωπικότητας, όπως ήταν ο πάτερ φαμίλιας της Οικογένειας Λάτση, και είχα θυμίσει ότι το ίδιο το πλοίο που αναγορεύεται σε «ιστορικό», πριν αρχίσει να κάνει κρουαζιέρες στα ελληνικά νησιά με το όνομα «Νεράιδα» ήταν το «Λαουρεάνα», το ιδιωτικό κρουαζιερόπλοιο του γαμπρού του Μουσολίνι, Στρατάρχη Τσιάνο, και είχε γνωρίσει τις μεγαλύτερες δόξες του με επιβαίνοντα τον ίδιο τον Ντούτσε, είχα αναφερθεί και στις οικονομικές όψεις της υιοθέτησης του Μουσείου Λάτση από το Υπουργείο Ναυτιλίας. Που το Σεπτέμβρη του 2012 πέτυχε με την ψήφιση του ν. 4081 να εφαρμοστεί κατά παρέκκλιση η απαλλαγή του Μουσείου, δηλαδή κατ’ ουσίαν του Ιδρύματος Λάτση με έδρα το Λιχτενστάιν, από τους οφειλόμενους, σύμφωνα με το μέχρι τότε νομοθετικό πλαίσιο, φόρους, εισφορές, τέλη και δασμούς. Και είχα καταλήξει ότι «ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες είναι λίγο βαρύ, ακόμη και για την τρικομματική Κυβέρνηση, να αναγορευθεί σε χορηγό και ευεργέτη της Οικογένειας Λάτση».

Βέβαια, πρέπει να ομολογήσω ότι την έκταση αυτής της χορηγίας δεν την φανταζόμασταν ακόμη τότε. Σύμφωνα με την απάντηση που μου έδωσε ο κ. Προβόπουλος την περασμένη εβδομάδα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, στην περίπτωση οριστικής ματαίωσης της συμφωνίας Εθνικής-Eurobank δεν προβλέπεται η αμοιβαία επιστροφή των «πακέτων» μετοχών που έχουν ήδη ανταλλαγεί. Χάρις σε αυτή την ανταλλαγή, η Εθνική είναι σήμερα κάτοχος του 84,5% της Eurobank και η οικογένεια Λάτση του 11,5% της Εθνικής. 

Ας σημειωθεί ότι η Τράπεζα της Ελλάδος, αντίθετα με ό,τι έκανε πριν τη συγχώνευση της Γενικής και της Εμπορικής με την Πειραιώς και την Alpha αντίστοιχα, οπότε και ανάγκασε τις μητρικές τους τράπεζες να τις ανακεφαλαιοποιήσουν πλήρως, απάλλαξε την Οικογένεια Λάτση από οποιαδήποτε υποχρέωση ανακεφαλαιοποίησης της Eurobank, χαρίζοντάς της με αυτήν και μόνο την πράξη μερικά δισεκατομμύρια ευρώ, που θα πληρώσει για τη Eurobank, αντί για τους παλιούς της ιδιοκτήτες, ο ελληνικός λαός. 

Είναι φανερό ότι προκύπτει τεράστιο πρόβλημα ηθικής και πολιτικής. Η Κυβέρνηση πρέπει να πάρει, εάν υπάρχει στοιχειώδης ευθιξία, όλα τα κατάλληλα μέτρα αντιστροφής της σημερινής κατάστασης, επιστροφής των πακέτων μετοχών, αλλιώς παίρνει και όλη την ευθύνη για το πώς με τα χρήματα του ελληνικού λαού η Οικογένεια Λάτση βρέθηκε σήμερα ανάμεσα στους βασικούς μετόχους της μεγαλύτερης και σημαντικότερης και κλασσικά δημόσιας, εκτός από τα τελευταία χρόνια, ελληνικής τράπεζας. 

Κατ’ αντιστοιχία, θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι η τροπολογία που κατατέθηκε στο παρόν νομοσχέδιο, με την οποία η μεταβίβαση των υποκαταστημάτων των Κυπριακών τραπεζών στην Τράπεζα Πειραιώς ή οποιαδήποτε τυχόν τέτοιου χαρακτήρα μεταβίβαση στο μέλλον υποκαταστημάτων τραπεζών με έδρα σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξισώνεται με το νομοθετικό πλαίσιο του άρθρου 16 του ν. 2515/1997 για συγχώνευση πιστωτικών ιδρυμάτων, εξασφαλίζει το να γείρει ξανά η πλάστιγγα υπέρ της παραδοσιακά κατ’ εξοχήν ευνοούμενης μεταξύ των λίγων πλέον ελληνικών τραπεζών. 

 Η συγχώνευση τραπεζικών ιδρυμάτων, όμως, στην οποία αναφέρεται ο ν. 2515/1999 είναι εντελώς διαφορετική περίπτωση γιατί γίνεται μετά από συμφωνία για ανταλλαγή μετοχών που έχουν αποδεχτεί οι μέτοχοι. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, με την ουσιαστικά εξαναγκαστική μεταβίβαση των κυπριακών υποκαταστημάτων στην Τράπεζα Πειραιώς στο πλαίσιο «τσεκουρώματος» της Κύπρου ως χρηματοοικονομικού κέντρου, μέσω της πειραματικής εφαρμογής της διαδικασίας διάλυσης τράπεζας με bail-in, χωρίς καν η Πρόταση Οδηγίας του κ. Barnier τον Ιούνιο του 2012 να έχει μπει έστω και στο πρώτο Κοινοβούλιο κράτους-μέλους, η διαδικασία αυτή αυξάνει την περιουσία της Τράπεζας Πειραιώς. 

 Πρώτον, την αυξάνει κατά το 1,5 δις ευρώ, που είναι το «δωράκι» της ανακεφαλαιοποίησης, για το οποίο δεν προβλέπεται υποχρέωση Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου κατά το 10% του, αντίθετα με όλες τις υπόλοιπες τράπεζες. 

Επιπρόσθετα αυξάνει την περιουσία της Τράπεζας Πειραιώς κατά τη μεταβιβαζόμενη περιουσία των εν λόγω υποκαταστημάτων, που δεν προβλέπεται οποιοσδήποτε διαφανής τρόπος αποτίμησής της και αυτό είναι το δεύτερο «δωράκι» στην υπόθεση των Κυπριακών τραπεζών. 

Το τρίτο «δωράκι» είναι η παντελής απαλλαγή του ευεργετούμενου τραπεζικού ιδρύματος από τους οφειλόμενους φόρους και τέλη, εισφορές και δικαιώματα υπέρ του Δημοσίου απ’ αυτή τη μεταβίβαση. 

Σε συνθήκες τέτοιας αδιαφάνειας είναι αδύνατον, λοιπόν, να ελεγχθεί αν ένα μέρος του 1,5 δις ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης, που υποτίθεται ότι προορίζεται εξ ολοκλήρου για τα κυπριακά υποκαταστήματα, δεν προορίζεται και για την τράπεζα με την οποία συγχωνεύονται και η οποία έχει συγκεντρώσει, με πλήρως αδιαφανή κριτήρια, απανωτά «πακέτα» ανακεφαλαιοποίησης, ξεκινώντας από τα 7,5 δις ευρώ της Αγροτικής Τράπεζας πέρυσι και περνώντας τώρα στις τέσσερις τράπεζες –τέσσερις, πέρα από τα κυπριακά υποκαταστήματα- τις οποίες προβλέπεται να απορροφήσει τους αμέσως επόμενους μήνες. 

Επομένως, η στοιχειώδης ευθύνη απαιτεί να ολοκληρωθεί η συγχώνευση των κυπριακών υποκαταστημάτων, όχι κατά παρέκκλιση, αλλά σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, δηλαδή με ακριβή και διαφανή καταγραφή της περιουσίας τους και των αναγκών ανακεφαλαιοποίησής τους, με προσθήκη του αναλογούντος 10% στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου και προπαντός με πληρωμή όλων των αναλογούντων φόρων, τελών και δικαιωμάτων υπέρ του Δημοσίου, ώστε στις σημερινές συνθήκες να μπει φραγμός τουλάχιστον σε αυτές τις περιπτώσεις, στις χορηγίες του ελληνικού λαού προς το εφοπλιστικό και τραπεζικό κεφάλαιο των παραδοσιακών ελληνικών οικογενειών. 

 Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να πω ότι αυτό δεν είναι παρά το πρώτο βήμα μιας μάχης που θα κριθεί από την ανατροπή των σχεδίων της Τρόικας, της Τράπεζας της Ελλάδας στο πλαίσιο του Ευρωσυστήματος στο οποίο ανήκει, και της τρικομματικής Κυβέρνησης, για ξεπούλημα του 90% των μετοχών όλων των τραπεζών που ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο, αλλά διαχειρίζεται το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που ανήκει στο Ευρωσύστημα: Ξεκινώντας ήδη από την Εθνική Τράπεζα απ’ αυτόν το Σεπτέμβρη. Πρόκειται για τράπεζες, στις οποίες έχει διοχετευτεί από το 2008 το θηριώδες ποσό των 240 δις ευρώ σε εγγυήσεις και μετρητά, δηλαδή ένα ολόκληρο ετήσιο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Ελλάδας πριν την κρίση -και όχι τώρα, που αναμένεται να κλείσει γύρω στα 180 δις ευρώ. 

 Η εξαιρετικά αποκαλυπτική αποστροφή στην ομιλία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων την προηγούμενη εβδομάδα, ότι το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να είναι καλές οι τράπεζες και όχι αν είναι γαλλικές, γερμανικές, αγγλικές κ.λπ., δείχνει καθαρά το μέγεθος της καταστροφής που θα πρέπει να αποφευχθεί αν θέλουμε μία αυριανή κυβέρνηση αποδεσμευμένη από τα Μνημόνια, η οποία να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει το φρενάρισμα της πορείας της χώρας προς την καταστροφή. Κι ένα σχέδιο ολόπλευρης παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης, με τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων, εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας, που είναι αυτό που χρειάζεται σήμερα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ο τόπος. Αυτό βέβαια δεν μπορεί να γίνει χωρίς δημόσιες τράπεζες, που ήδη από την άποψη της μετοχικής τους βάσης ανήκουν στον ελληνικό λαό, είναι τμήμα του δημόσιου χρέους και πληρώνονται -και με τόκο- τα 50 δις της ανακεφαλαιοποίησής τους. 

Σας ευχαριστώ.