Εισήγηση στην ολομέλεια της Βουλής για το χρέος στον προυπολογισμό του 2013 (8.11.2013)

ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ 2013 Εισήγηση στην Ολομέλεια της Βουλής, 8.11.2012 

Νάντια Βαλαβάνη Ειδική Εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Βουλευτής Β΄ Αθήνας 

 Κυρίες και κύριοι βουλευτές, Θα αποφύγω ν΄ αναφερθώ στις διαφορές μεταξύ οικονομικών προβλέψεων για το τρέχον οικονομικό έτος 2012, όπως αποτυπώνονται στα κείμενα Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2012, Προϋπολογισμός 2012 και Συμπληρωματικός Προϋπολογισμού 2012 αυτού του Φεβρουαρίου, και της μέχρι σήμερα μετρήσιμης πραγματικότητας, γιατί θα ήταν σαν να κλέβω παγκάρι εκκλησιάς: Αντανακλούν ένα ολοκληρωτικό Βατερλό της πολιτικής των δύο διαδοχικών, πριν την τρικομματική, κυβερνήσεων του Μνημόνιου, και το ίδιο ισχύει για τους αντίστοιχους υπολογισμούς ΔΝΤ και ΕΕ. Θα περιοριστώ μόνο να σημειώσω τις, πράγματι «γενναιόδωρες», αλλαγές στα νούμερα μεταξύ Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013, που συζητήσαμε μόλις πριν από ένα μήνα στη Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, και της τωρινής Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2013, που έκαναν «αγνώριστα» κεντρικά μεγέθη, όπως το χρέος: Στην Εισηγητική Έκθεση «διορθώνονται» υψηλότερα τόσο από τις προβλέψεις του ΔΝΤ στην Έκθεση World Outlook του Οκτωβρίου 2012, όσο και της Φθινοπωρινής Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την Τετάρτη. 

Οι «περίεργες» αυτές αλλαγές δεν προέκυψαν, επειδή ο Υπουργός Οικονομικών πήρε υπόψη του, ως όφειλε απ’ τον Κανονισμό της Βουλής για την κατάρτιση του Προϋπολογισμού, την ευρεία αμφισβήτηση των προβλέψεων του Προσχεδίου για τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων στη Βουλή. Οφείλεται στ’ ότι το Προσχέδιο κινιόταν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, καθώς βασιζόταν μάλλον στο «πακέτο» των 7,5 δις μέτρων της συμφωνίας των 3 αρχηγών. Αντίθετα, στην Εισηγητική Έκθεση ο Υπουργός Οικονομίας ενσωματώνει εκ των προτέρων το θηριώδες «πακέτο» των 10,9 δις της συμφωνίας Κυβέρνησης-Τρόικας για το 2013, που ψηφίστηκε χθες ως πύρρεια νίκη της κυβέρνησης σε μια «θαυμαστή» αντιστροφή, καθώς κατατίθεται ο Προϋπολογισμός του Κράτους βασισμένος σε μέτρα, τα οποία θεωρητικά θα μπορούσαν και να καταψηφιστούν. Αλλά οι λεπτομέρειες των κοινοβουλευτικών δημοκρατικών διαδικασιών μάλλον αποτελούν «ψιλά γράμματα» για τον Υπουργό Οικονομικών. Όπως φάνηκε από την κατάθεση ενός ασφαλιστικού ν-σχ στο πλαίσιο ενός πολυνομοσχέδιου, πράγμα που απαγορεύεται ρητά απ’ το Σύνταγμα, ή απ’ την κατάθεση χθες – και μάλιστα ως «νομοτεχνική βελτίωση»(!) - της άρσης του αυτοδιοίκητου της Βουλής, για το οποίο χρειάζεται επίσης αναθεώρηση του Συντάγματος. 

Παρομοίως, ο κ. Υπουργός ήξερε ότι πριν την κατάθεση του Προϋπολογισμού, έπρεπε να είχε φέρει στη Βουλή για κύρωση τον Απολογισμό, τον Ισολογισμό και τις λοιπές χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της Κεντρικής Διοίκησης για το 2011, μαζί με τη δήλωση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (άρθρο 76 παρ. 2 του ν. 2362/1995 για το ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ). 

Και τι έκανε αντί γι’ αυτό; Έβγαλε μια ακόμη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α΄ 210/2012) και κατάργησε έτσι απλά και αυτή την υποχρέωση. 

Το Σύνταγμα στο άρθρο 44 ορίζει ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο «σε έκτακτες περιπτώσεις επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης». 

 Για σας από τον Ιούνιο όλα είναι έκτακτα, επείγοντα και απρόβλεπτα! Δεν ξέρω με τι άλλους τίτλους θα μείνετε στην ιστορία, σίγουρα όμως ένας απ’ αυτούς θα είναι «Κυβέρνηση των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου»… 

 Καθώς η Έκθεση μου υπάρχει στην ειδική έκδοση της Επιτροπής Οικ Υπ για τον Προϋπολογισμό 2013, θα μου επιτρέψετε να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις μ’ επίκεντρο το χρέος: 

 Πρώτον: Παρά τις αλλαγές στους αριθμούς, η βασική παρατήρηση κατά τη συζήτηση του Προσχεδίου 2013 εξακολουθεί να ισχύει: Τα μεταφυσικά οικονομικά του «ενάρετου κύκλου της δημοσιονομικής σταθερότητας και της εξωστρεφούς ανάπτυξης», που ασπάζεται ο κ. Υπουργός Οικονομικών στην εισαγωγική επιστολή του προς τους βουλευτές, αλλά προφανώς και η Τρόικα, αδυνατούν να εξαναγκαστούν να αντιμετωπίσουν την πραγματική ζωή. 

Δε μπορούν να εξηγηθούν διαφορετικά φαινόμενα όπως: Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας ύφεσης, και το ΔΝΤ διορθώνει για άλλη μια φορά προς τα κάτω όλες τις προβλέψεις του, στον κόσμο και στην Ευρώπη, στο World Outlook του Οκτωβρίου 2012. Το ίδιο κάνει και η ΕΕ στη χθεσινή Φθινοπωρινή της Έκθεση. Κι επιπλέον το ΔΝΤ κάνει την πολύ σημαντική διαπίστωση - με βάση όχι πλέον οικονομετρικά μοντέλα βασισμένα σε εξαιρετικά αμφισβητούμενες υποθέσεις, αλλά τα εμπειρικά δεδομένα 28 χωρών - ότι οι προβλέψεις του «έπεσαν έξω»: Ενώ υπολόγιζε με δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές 0,5 (δηλ. ότι για κάθε 1 ευρώ ή δολάριο «μέτρων» που έκοβε από την οικονομία των υπό επιτήρηση χωρών, αυτή θα συρρικνωνόταν κατά μισό ευρώ ή δολάριο), από την ύφεση του 2009 και πέρα το ΑΕΠ τους μειωνόταν τελικά από 0,9 έως 1,7%, δηλ. η ζημιά στην πραγματική οικονομία ήταν μέχρι και υπερτριπλάσια σε σύγκριση με τους βασικούς του υπολογισμούς. 

 Απ’ το «χαντάκωμα» αυτών των χωρών, παρ’ όλα αυτά, το ΔΝΤ δεν καταλήγει ότι χρειάζεται να τερματιστεί η πολιτική της λιτότητας. Πολύ περισσότερο δεν καταλήγει σε αυτό το μοναδικά λογικό συμπέρασμα όταν, όπως στην περίπτωση της Ευρωζώνης, σε όλες τις χώρες ταυτόχρονα εφαρμόζονται οι λεγόμενες «περιοριστικές» πολιτικές εσωτερικής υποτίμησης, και μάλιστα σε περιβάλλον με επιτόκια κοντά στο «μηδέν»: Καθώς η κάθε χώρα δεν υποφέρει μόνο από τις επιπτώσεις της «δικής της» δημοσιονομικής λιτότητας, αλλά δέχεται και την επίδραση απ’ τη διάχυση των συντονισμένων πλέον πολιτικών λιτότητας στο Ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον – φαινόμενου που τελευταία ονομάζεται «Σύμφωνο Αυτοκτονίας» -, το ΑΕΠ της μειώνεται επιπροσθέτως από τα «μέτρα» που εφαρμόζονται στις υπόλοιπες χώρες του Συμφώνου μέσω των εμπορικών ανταλλαγών. Σε αυτή την περίπτωση εμφανίζεται το λεγόμενο «δημοσιονομικό παράδοξο»: Λόγω των συντονισμένων πολιτικών λιτότητας το χρέος των υπερχρεωμένων χωρών αντί να μειώνεται, αυτό αυξάνεται… 

Δεύτερον: Αν αυτό ισχύει στις υπερχρεωμένες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, ισχύει ενισχυμένα για την Ελλάδα, όπου τα Μνημόνια έχουν εκτινάξει το δημόσιο χρέος. Με «μέτρα», κατά την τριετία μεταξύ 2010 και 2012, συνολικού ύψους 49 δις, ίσα με απώλεια του 22,5% του ΑΕΠ –όντως πρωτοφανές στην ιστορία των αναπτυγμένων κρατών - το έλλειμμα μειώθηκε κατά 23,24 δις ή 9% του ΑΕΠ. Ενώ το χρέος από 297 δις ή 129,3% του ΑΕΠ στο ξεκίνημα του 2010, προβλέπεται να φθάσει τέλος της φετινής χρονιάς, σύμφωνα με το αναθεωρημένο στην Εισηγητική Έκθεση χρέος, στα 340,6 δις ή 175,6% του ΑΕΠ - +5% περισσότερο απ’ τον υπολογισμό της Έκθεσης Οκτωβρίου του ΔΝΤ.

 Και αυτό μετά τη μεσολάβηση φέτος το Μάρτιο ενός «κουρέματος»-παγκόσμιας πατέντας, του PSI, μέσα απ’ το οποίο καταφέραμε τελικά ως χώρα ν’ αυξήσουμε αντί να μειώσουμε το συνολικό ύψος του χρέους, χάρη στη νέα δανειακή σύμβαση που χρειάστηκε να συναφθεί, καθώς μας επέβαλλαν να «κουρέψουμε» πρωταρχικά τον «εαυτό μας»: Τράπεζες, Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης και ομολογιούχους. Και, καθώς από την αρχή υπήρξε πρόβλεψη ανακεφαλαιοποίησης αποκλειστικά για τις τράπεζες, πολλοί απ’ τους ομολογιούχους έχασαν οικονομίες μιας ζωής, ενώ το «κούρεμα» των αποθεματικών των Ταμείων είναι και ο κύριος λόγος, πέρα απ’ την τρομακτική ανεργία, που σχεδόν το 40% του θανατηφόρου «πακέτου» μέτρων για το 2013 αποτελείται από περικοπές συντάξεων... 

Οι ευθύνες των κυβερνήσεων του Μνημόνιου είναι όμως ακόμα πιο πολύπλευρες, καθώς κατά τη διετία 2010 έως το χρονικό σημείο του PSI στην Ευρώπη βρίσκονταν σ’ εξέλιξη δύο παράλληλες διαδικασίες: Οι διεθνείς τράπεζες, κατά προτεραιότητα γερμανικές και γαλλικές, «ξεφορτώνονταν» σχεδόν 110 δις ελληνικά ομόλογα. Και οι ελληνικές τράπεζες, ταμεία και ομολογιούχοι, «αναλάμβαναν» 30 δις απ’ αυτά, ανεβάζοντας κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου του πρώτου Μνημόνιου, τη συνολική έκθεση της χώρας σε ελληνικά ομόλογα κατά 66% - από 56,9 δις το 2010 σε 86,2 δις την περίοδο μέχρι το PSI. 

 Θα πρέπει επιπλέον να σημειωθεί προειδοποιητικά ότι, παρά την ελάφρυνση των τόκων για τα επόμενα χρόνια, το γεγονός ότι στη σύνθεση του νέου, μετά το PSI, χαρτοφυλακίου το 55% του χρέους είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο (δάνεια από το Μηχανισμό Στήριξης), με τα χαμηλά επιτόκια της περιόδου, που είναι πολύ ευκολότερο να κυμανθούν σε ψηλότερα παρά σε χαμηλότερα επίπεδα, δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος σε σχέση με την εξέλιξη τους. 

Κι αν θέλετε μια μη συμβατική ερμηνεία για τη στάση απέναντι στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, σκεφτείτε πάνω στην άποψη που εξέφρασε την προηγούμενη βδομάδα ο εκπρόσωπος της Γερμανικής βιομηχανίας Γκάμπριελ Στέρνε: «Η Βόρεια Ευρώπη δε θέλει το ελληνικό χρέος να είναι πολύ βιώσιμο. Στο μυαλό μας χρειάζεται το χρέος στην Ελλάδα να είναι σχεδόν μη βιώσιμο, ώστε να υλοποιεί η χώρα τις μεταρρυθμίσεις». 

Τρίτον: Με την εισαγωγή του «πακέτου μέτρων» ύψους 10,9 δις ευρώ και «επίδρασης» 9,3 δις, στον Προϋπολογισμό του 2013, το ύψος του χρέους προβλέπεται να εκτοξευτεί στο τέλος του 2013 στο, αναθεωρημένο σε σχέση με το Προσχέδιο, 189%: 8% πάνω απ’ την πρόβλεψη Οκτωβρίου 2012 του ΔΝΤ. Και με το δεύτερο μέρος του πακέτου των μέτρων, 4,4 δις για το 2014, το χρέος προβλέπεται να κάνει δεύτερο ιστορικό «υψηλό» φθάνοντας στο 191,6%, σχεδόν 11% πάνω απ’ την πρόβλεψη του ΔΝΤ. Αν τα νούμερα της τρικομματικής κυβέρνησης αυτή τη φορά είναι κοντινότερα στην πραγματικότητα απ’ ότι του ΔΝΤ, τότε το συνολικό «θηριώδες» πακέτο μέτρων που επιχειρείται να επιβληθεί σ’ ένα εξαντλημένο λαό σχεδόν 20 δις μέχρι το 2016 συμπεριλαμβανόμενης και της τελευταίας 2ετίας του Μεσοπρόθεσμου), οδηγεί σ’ ένα εκτός ελέγχου χρέος 184,9% στο τέλος αυτής της χρονιάς, που μόνο με θεϊκή παρέμβαση μπορεί να φτάσει το, συμβατικά θεωρούμενο από το ΔΝΤ, βιώσιμο χρέος του 120% το 2020. 

Οι παραπάνω «επίσημοι» υπολογισμοί θεωρούν δεδομένο ότι, αντίθετα με ότι έχει συμβεί κάθε φορά μέχρι σήμερα, η ύφεση και οι άνθρωποι θα κινηθούν στα συμφωνημένα πλαίσια. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει η πρόνοια των «πρόσθετων μέτρων», και μάλιστα με «αυτόματο» τρόπο: Μια προοπτική κυριολεκτικού κοινωνικού ολοκαυτώματος… 

 Τέταρτο: Εδώ αποκαλύπτεται και όλη η λογική γύρω απ’ το, εξαιρετικά αμφισβητούμενο, «πρωτογενές πλεόνασμα», που μετά από διάφορες αλλαγές σε σχέση και με το Προσχέδιο, προγραμματίζεται ως στόχος των μέτρων για πρώτη φορά το 2013 (0,4%, σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013 – ή όχι ακόμα πλεόνασμα, αλλά ισοσκελισμένο 0%, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο: διαλέγετε και παίρνετε) - και που γίνεται 1,5% το 2014, 3% το 2015 και 4,5% το 2016, εμφανίζοντας μια περίεργη αυστηρά γραμμική αύξηση κατά 1,5 μονάδα κάθε διαδοχικό χρόνο: Η γνώμη μου είναι ότι, παίρνοντας υπόψη ότι και πάλι η επίδραση των μέτρων στην ύφεση είναι υπολογισμένη με πολλαπλασιαστή 0,7, είναι εντελώς απίθανη η εμφάνιση πλεονάσματος. Αν παρ’ όλα αυτά εμφανιστεί, θα ‘χει πληρωθεί κυριολεκτικά κυριολεκτικά με το αίμα των Ελλήνων εργαζόμενων. 

Προσοχή, όμως: Από το Μεσοπρόθεσμο φαίνεται ότι αν τελικά εμφανιστεί το αμφισβητούμενο πλεόνασμα, υπάρχει έτοιμος μηχανισμός εφαρμογής πρόσθετων μέτρων για τον περιορισμό πλέον του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης, ώστε ν’ αρχίσουν να πληρώνονται άμεσα και τοκοχρεολύσια από τα τακτικά έσοδα του προϋπολογισμού. Κατά τ’ άλλα, από το 2013 και βασισμένες στο πρωτογενές πλεόνασμα θα υπάρξουν και «πολιτικές ανάπτυξης», σύμφωνα με τους κυβερνητικούς εισηγητές του Προϋπολογισμού… Καθώς η κυβέρνηση κρατά σε επίπεδο ψίχουλων το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προφανώς προσδοκά ότι θα ενσκήψουν διάφορα διεθνή vulture funds, εταιρείες-«αρπακτικά», απ’ αυτές που ξεκοκκαλίζουν τις δημόσιες επιχειρήσεις και τη δημόσια γη, για να τους εμπιστευτεί την ανάπτυξη… 

Πέμπτο: Οι «δίκαια μοιρασμένες» θυσίες, που για άλλη μια φορά προαναγγέλλονται μέσω του Προϋπολογισμού 2013 και του Μεσοπρόθεσμου, δεν είναι και πάλι παρά το «άλλοθι» για τον ξεκάθαρα ταξικό χαρακτήρα του προϋπολογισμού και δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ετήσιας Μακροικονομικής Βάσης Πληροφοριών (Annual Macroeconomic Database) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που χρησιμοποιεί το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, ενώ κατά την τριετία μεταξύ 2010 και τέλους της παρούσας χρονιάς θα έχει χαθεί το ¼ του συνολικού εισοδήματος από την εργασία, δηλαδή του εισοδήματος μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων, το καθαρό λειτουργικό πλεόνασμα, δηλαδή τα κέρδη, οι τόκοι και οι πρόσοδοι, το οποίο στη διετία 2010-2011 είχε απώλειες 4 δις ή 10% σε σχέση με το 2009, το 2012 θα παρουσιάσει πλεόνασμα και θα έχει επανέλθει στο επίπεδο του 2009: Μια άνεργη ανάκαμψη κερδών εν μέσω της κρίσης, καθώς η ανεργία «επίσημα» μετριέται στο 25,4% (Αύγουστος), ενώ το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ υπολογίζει την πραγματική ανεργία γύρω στο 29-30%. Κι αυτή η ανάκαμψη, που είναι υπόθεση των μεγάλων επιχειρήσεων, και συνυπάρχει με τα λουκέτα στους μικρομεσαίους, εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί, εφόσον συνεχιστεί η σημερινή πολιτική, επειδή: Τα δύο πρώτα χρόνια η μείωση της αμοιβής εργασίας είχε σημαντικότερη επίπτωση ως μείωση της ζήτησης παρά ως μείωση του κόστους εργασίας, οδηγώντας σε μείωση της κερδοφορίας παρά τις (επιτυχημένες) προσπάθειες των μεγάλων επιχειρήσεων να κρατήσουν ψηλά τις τιμές ενώ εφαρμόζεται πολιτική εσωτερικής υποτίμησης και βαθαίνει η ύφεση και η κρίση - με αποτέλεσμα να υπάρχει πληθωρισμός αντί για αποπληθωρισμό. Το 2012, όμως, η εφαρμογή των ρυθμίσεων του Δεύτερου Μνημόνιου, αλλάζει ριζικά θεσμούς και συσχετισμούς δυνάμεων «τσακίζοντας» την εργασία κι αλλάζει τις τάσεις και την εικόνα. Έτσι ώστε με διοικητική μεσολάβηση η πτώση των μισθών ως κόστος να γίνεται πολύ σημαντικότερη απ’ την πτώση των μισθών ως ζήτηση. 

Το τελευταίο εύρημα, η συμπλήρωση αυτού του μηχανισμού με την αντικατάσταση της συλλογικής σύμβασης εργασίας για το κατώτερο ημερομίσθιο από τον ορισμό ενός «ημερομίσθιου εργασίας» από ένα είδος «κοινωνικο-εταιρικής» ή μάλλον εργοδοτικής «ανεξάρτητης αρχής», που θα καθορίζει την τιμή της εργασίας όπως η ΡΑΕ την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ως ένα ακόμα τιμολόγιο, θα προκαλέσει ήδη την άνοιξη, με την κατάργηση της μετενέργειας, ελεύθερη πτώση του μέσου μισθού εργασίας στον ιδιωτικό τομέα προς το «μισθό εργασίας» και την πραγματική εξαθλίωση όσων δουλεύουν ακόμα.

 Έκτο: Η ύφεση ως αποτέλεσμα των μέτρων αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο-στόχο της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης και των Μνημονίων και ο έλεγχος της πρόβλεψης της είναι κρίσιμος. Κάθε αστοχία γύρω από το προβλεπόμενο ποσοστό της οδηγεί στο επόμενο κύμα «τελευταίων μέτρων» βάση και της «ρήτρας απόκλισης και αναπλήρωσης» που εμπεριέχεται στο Πρώτο Μνημόνιο. Το σενάριο της Εισηγητικής Έκθεσης στηρίζεται σε μια εμφανέστατα εκτός πραγματικότητας πρόβλεψη για το 2013: Ύφεση 4,5% στην Ελλάδα, στο φόντο των διορθωμένων προς τα κάτω προβλέψεων του ΔΝΤ για 3,6% ανάπτυξη παγκόσμια, που στηρίζεται κυρίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, και σε μόλις 0,2% για την Ευρωζώνη, στο οποίο συνεισφέρει η Γερμανία με 0,9% έναντι αρχικής πρόβλεψης 1,4%... Όταν η χθεσινή Φθινοπωρινή Έκθεση της ΕΕ υπολογίζει πλέον την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη σε μόλις 0.1%, πόση θα είναι η ανατροπή της πρόβλεψης για την Ελλάδα, όταν όλες οι μέχρι τώρα προβλέψεις ΔΝΤ και κυβερνήσεων των Μνημονίων έχουν διαψευστεί πανηγυρικά, με τελευταία την πρόβλεψη για την ύφεση το 2012, που ξεκίνησε από το αναγραφόμενο στο Μνημόνιο 2,5% για να κλείσει, απ’ ότι φαίνεται, πάνω από 6,5%; Γράφεται ότι το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει την ύφεση για το 2013 σε 5-6%, ενώ το CITIGROUP την τοποθετεί πάνω από 10%... 

Κρίνετε τώρα την ειλικρίνεια των δεσμεύσεων της κυβέρνησης απέναντι στο λαό, σύμφωνα με μια αποστροφή της χθεσινής ομιλίας του Πρωθυπουργού: «Τέλος, και προσέξτε το αυτό: για πρώτη φορά τα χρήματα που θα μπουν στην οικονομία την επόμενη χρονιά θα είναι περισσότερα από εκείνα που θα βγουν, από εκείνα που θα αφαιρεθούν απ’ την οικονομία λόγω λιτότητας! Κι έτσι θα συγκρατηθεί η ύφεση και η άνοδος της ανεργίας. Θα αντιστρέψουμε την ελεύθερη πτώση των τελευταίων ετών. Αυτό δεν είναι ευχή ή υπόθεση. Δεν είναι ΘΑ. Είναι “μετρημένα κουκιά”». 

Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο Πρωθυπουργός δεσμεύεται ότι το 2013 το ΑΕΠ θα είναι για πρώτη φορά θετικό. Ότι μετά από μια σωρευτική μείωση 6 χρόνων στη σειρά της τάξης του 22,5%, θα υπάρχει για πρώτη χρονιά ανάπτυξη. Αυτή είναι μια «ανέκδοτη» εκδοχή του Προϋπολογισμού του 2013, με θετικό πρόσημο, καθώς η Εισηγητική Έκθεση αναφέρεται στο ήδη αμφισβητούμενο -4,5%. Άρα ή ο Πρωθυπουργός ξέρει κάτι που δεν αναφέρεται στην Εισηγητική Έκθεση, έχει υπόψη του άλλες προβλέψεις, ή η κυβέρνηση δουλεύει τον Ελληνικό λαό από το βήμα της Βουλής «ψιλό γαζί»…

Έβδομο: Έχει ενδιαφέρον η προσέγγιση του χρέους, τόσο στην Εισηγητική Έκθεση όσο και στις τοποθετήσεις Εισηγητών, ως βασικού νομιμοποιητικού παράγοντα (ο άλλος είναι η «ανάπτυξη», που θ’ ακολουθήσει…) για την απόσυρση του δημόσιου από το σύνολο των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, στρατηγικής σημασίας και από τις πλέον κερδοφόρες μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών, αλλά και από τη δημόσια γη και τα δημόσια ακίνητα. Αυτές τις διαδικασίες διευκολύνει και ο νόμος πλέον για τις ιδιωτικοποιήσεις, που ψηφίστηκε με τέτοιο ταραχώδη τρόπο αυτή τη βδομάδα. 

Δείξαμε ήδη ότι με βάση τις, αναθεωρημένες προς τα πάνω και σε σχέση με τις αντίστοιχες του ΔΝΤ, προβλέψεις τόσο της Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2013 όσο και του Μεσοπρόθεσμου, το χρέος είναι μη βιώσιμο – σήμερα και στην εξέλιξη του. Και μ’ ένα μη βιώσιμο χρέος, δεν έχει έτσι κι αλλιώς οποιοδήποτε νόημα η εφαρμογή ιδιωτικοποιήσεων για τη μείωση του. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα από συνεχείς διαχρονικά υποβαθμίσεις, ο στόχος των ιδιωτικοποιήσεων για το 2013 περιορίστηκε στα 2,586 δις ή 0,74% του προβλεπόμενου χρέους. Μέχρι το 2020 προβλέπονται πωλήσεις συνολικής αξίας 19 δις, ενώ σε μη προσδιορισμένο πλέον χρονικό σημείο υπολογίζεται να έχουν πουληθεί σωρευτικά επιχειρήσεις και γη αξίας 50 δις ευρώ: Ένα εξαιρετικά αμφισβητούμενο νούμερο έτσι κι αλλιώς, καθώς τα πιο αξιόλογα σε επιχειρήσεις και γη επιχειρείται να παραχωρηθούν αντί «πινακίου φακής» μέσα στα λίγα επόμενα χρόνια.

 Ενώ είναι ολοφάνερο ότι οτιδήποτε έσοδα υπάρξουν από τις ιδιωτικοποιήσεις θα τα «καταπιεί» χωρίς αλλαγή ως προς τη βιωσιμότητα του η «μαύρη τρύπα» του χρέους, η ζημιά ως προς τις δυνατότητες σχεδιασμένης παρέμβασης για παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μιας κυβέρνησης ελεύθερης από μνημονιακές δεσμεύσεις, θα είναι ανεπανόρθωτη. Ως προς το μέγεθος του ξεπουλήματος, ας σκεφτούμε μόνο ότι στα προβλεπόμενα για πώληση αντί συνολικού αντιτίμου 2,5 δις για το 2013 συμπεριλαμβάνεται η κρατική συμμετοχή στα ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛΤΑ, ΟΠΑΠ, ΛΑΡΚΟ, Κρατικά Λαχεία, περιφερειακά αεροδρόμια, ο Αστέρας Βουλιαγμένης, η Αφάντου στη Ρόδο και η Κασσιόπη στην Κέρκυρα, καθώς και 28 κτήρια του Δημοσίου, ανάμεσα τους Υπουργεία και κτίρια ΔΟΥ (τα τελευταία με τη μέθοδο του sale and leaseback, δηλ. το Δημόσιο θα πληρώνει πλέον νοίκι σε όσους τ’ αγοράσουν απ’ το ΤΑΙΠΕΔ…). 

 Ιδιαίτερα ερωτηματικά γεννά η συμπερίληψη στο Μεσοπρόθεσμο για πώληση το 2016, με πέρασμα στο ΤΑΙΠΕΔ, για πρώτη φορά, μετοχών τραπεζών που περιγράφονται ως «μετοχές τραπεζών που είτε έχει στην κατοχή του το Δημόσιο είτε θ’ αποκτηθούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών». Ποιες είναι αυτές οι μετοχές, αφού μετά την χαριστική εκχώρηση της ΑΤΕ στην Τράπεζα Πειραιώς, τις τελευταίες δημόσιες μετοχές στο τραπεζικό σύστημα η κυβέρνηση σχεδιάζει να τις εκχωρήσει ίσως και πριν το τέλος αυτού του μήνα; Έχουν σχέση με το 90% περίπου των μετοχών στο σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, που με το τέλος της ανακεφαλαιοποίησης θα ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο; Έθεσα ήδη το ερώτημα κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, δεν έχω πάρει όμως μέχρι στιγμής απάντηση από τον κ. Υπουργό.

 ----------------------------------------------------------------------- 

 Η Εισηγητική Έκθεση για τον Προϋπολογισμό του 2013 στηρίζεται στη συνέχιση της ίδιας, ταυτόχρονα αδιέξοδης και καταστροφικής, νεοφιλελεύθερης στρατηγικής της εσωτερικής υποτίμησης, εμμένοντας ότι μπορείς να πετύχεις μεγέθυνση της οικονομίας συρρικνώνοντας την (expansive austerity). Ανατροφοδοτώντας έτσι αυτό που ο Στίγκλιτς ονομάζει «θανατηφόρο σπιράλ» και το οποίο περιγράφεται με εξαιρετική ακρίβεια σε διάφορα σημεία της Εισηγητικής Έκθεσης. Aπ’ αυτή την περιγραφή, ωστόσο, όχι μόνο δε βγαίνει οποιοδήποτε συμπέρασμα για την ανάγκη ριζικής αλλαγής πολιτικής, αλλά οδηγούμαστε μέσω του Προϋπολογισμού 2013 και του Μεσοπρόθεσμου, που ψηφίστηκε χθες, σε μια νέα, βιαιότερη ακόμα φάση της – προς ολοκληρωτική ισοπέδωση των «κάτω», της εργαζόμενης συντριπτικής πλειοψηφίας της Ελληνικής κοινωνίας. 

Μ’ άλλα λόγια, η τρικομματική κυβέρνηση με την καθοδήγηση της Τρόικας επιδίδεται στην επιδείνωση των σαδομαζοχιστικών οικονομικών, αν μου επιτραπεί να παραφράσω το πρόσφατο tweet του Ρουμπινί, «η λιτότητα, ως ο δρόμος που διάλεξε η Ευρώπη για την ευημερία, δεν είναι παρά τα οικονομικά του Μαρκησίου Ντε Σαντ.» Επιπλέον, προχθές και χθες υφαρπάστηκε η ψήφος των βουλευτών τόσο για το «κατεπείγον», που φίμωσε τους βουλευτές που ήθελαν να μιλήσουν, όσο και για την ίδια τη θέση που πήραν - με το εκβιαστικό επιχείρημα ότι όλα αυτά θα πρέπει να έχουν τελειώσει μέχρι την Κυριακή βράδυ για να εγκριθεί η εκταμίευση της δόσης τη Δευτέρα, πέρα απ’ όλα τ’ άλλα και γιατί τα αποθέματα μας τελειώνουν για άλλη μια φορά, οριστικά όμως αυτή τη φορά, στις 16 Νοεμβρίου. 

Κι ενώ ακούγαμε από μέρες ότι μπορεί να μην εγκριθεί η δόση τη Δευτέρα αλλά λίγο αργότερα, σήμερα μαθαίνουμε ότι το «έρμο» το κλίμα έχει αλλάξει και πάλι στη Γερμανία, ο Ντράγκι μας ξεκαθαρίζει να μην περιμένουμε τίποτα απ’ την ΕΚΤ αλλά μόνο απ’ τις εθνικές κυβερνήσεις για τα κέρδη τους απ’ το PSI σε σχέση με μείωση του χρέους και τελικά τη Δευτέρα δε θα συζητηθεί καν το ελληνικό θέμα, αλλά αυτό θα παραπεμφθεί αργότερα το Νοέμβριο μετά τη δημοσίευση της έκθεσης της Τρόικα: Μένουν και άλλα «προαπαιτούμενα» που δε συμπεριλαμβάνονταν στο Πολυνομοσχέδιο… Να υποθέσω ότι μετά απ’ όλες τις διαβεβαιώσεις που ακούσαμε χθες για τ’ ότι αυτό θα συμβεί αν δεν ψηφιστεί το Πολυνομοσχέδιο, θα βιώσουμε τελικά την άτακτη χρεωκοπία με το τέλος των αποθεματικών και τη λήξη πληρωμής των 3μηνων εντόκων γραμματίων (με τα οποία πληρώθηκε το ομόλογο της ΕΚΤ που έληγε τον Αύγουστο, κι απ’ το οποίο η ΕΚΤ, που το είχε αγοράσει στην αγοραία τιμή του, αποκόμισε ένα εξαιρετικό κέρδος) στις 16 Νοεμβρίου με ευθύνη ΑΥΤΗΣ της κυβέρνησης; 

 Αποδεικνύεται έτσι η ορθότητα της θέσης του ΣΥΡΙΖΑ ότι τα Μνημόνια δεν μπορούν ν’ αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, αλλά μόνο να καταργηθούν, ώστε να μπορέσουν ν’ αποτελέσουν αντικείμενο καταγγελίας οι δανειακές συμβάσεις με στόχο μια επαναδιαπραγμάτευση τους στο πλαίσιο μιας συνολικότερης αναδιαπραγμάτευσης για το χρέος βασισμένης στη μόνη ρεαλιστική λύση γι’ αυτό: Δραστικό και πραγματικό, αυτή τη φορά, «κούρεμα» του και την αποπληρωμή του υπόλοιπου με ρήτρα ανάπτυξης. Ως προϋπόθεση για ανακοπή της ελεύθερης πτώσης οικονομίας και ανθρώπων. Για να διασωθεί απ’ την καταστροφή η χώρα. Για ν’ ανακτήσουν οι εργαζόμενοι τη χαμένη ζωή τους και οι νέοι άνθρωποι το μέλλον και την προοπτική τους.

 Για να γίνει δυνατό να περάσουμε σε μια παραγωγική αναστροφή της οικονομίας και σε μια πολιτιστική ανασυγκρότηση της πατρίδας μας στην κατεύθυνση μιας ανάπτυξης φιλικής στο περιβάλλον και στον εργαζόμενο άνθρωπο, ανοιχτής στο αύριο. 

Γι’ αυτό όμως χρειάζεται όχι μόνο ένας άλλος προϋπολογισμός, αλλά και μια άλλη κυβέρνηση, ικανή στο πλαίσιο του ευρύτερου δυνατού κοινωνικού και πολιτικού μετώπου και στηριγμένη στη συντριπτική εργαζόμενη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας, να τον εφαρμόσει.