Ομιλία στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής στις 28.5.13 σχετικά με τη διαγραφή χρέους του Ιράκ προς την Ελλάδα (συζήτηση κατά την κύρωση της Σύμβασης).

ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Η Συμφωνία που συζητάμε σήμερα, μιας και ήρθε στη Βουλή προς κύρωση, είναι αυτή, που υπέγραψε ο Υπουργός Οικονομικών της τότε Κυβέρνησης της Ν.Δ., ο κ. Αλογοσκούφης, τον Οκτώβριο του 2008 στη Νέα Υόρκη με τον Ιρακινό ομόλογό του. Έρχεται προς κύρωση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής σήμερα, σαν να είναι κάτι απλό και αυταπόδεικτο, που μπορεί να σε οδηγήσει και σε πολιτικό παραλογισμό, αν δεν βλέπεις, ότι είναι μία Συμφωνία απλή και αυταπόδεικτη. Είναι όμως έτσι; Νομίζω, ότι η συζήτηση έδειξε ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. 

Εμείς δεν μπορούμε να ξεχάσουμε, ότι το καθεστώς, για το οποίο σήμερα καλούμαστε σε συνθήκες οικονομικής λεηλασίας της ζωής του ελληνικού λαού, να χαρίσουμε εκατομμύρια ευρώ του χρέους του, είναι το καθεστώς, που προήλθε μέσα από τον πιο «βρώμικο» πόλεμο του πρώιμου 21ου αιώνα, τον πιο «βρώμικο» ιμπεριαλιστικό πόλεμο του πρώιμου 21ου αιώνα, που διέλυσε, κυριολεκτικά, μία χώρα και κατέστρεψε γενιές για πολλά χρόνια από αυτά που θα έρθουν. 

Αν κοιτάξετε τις διάφορες Επιτροπές που ψάχνουν το ζήτημα, γιατί υπάρχουν τεράστιες διαφορές ανάμεσα τους, θα δείτε να συμφωνούν, μόνο στο ότι είναι ένα εκατομμύριο, περίπου, τα παιδιά-θύματα υποσιτισμού που προηγήθηκαν του πολέμου, από τα αντίποινα που επιβλήθηκαν, δήθεν, εναντίον του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν και στην πραγματικότητα ενάντια στις γυναίκες και στα παιδιά, τα πιο ευάλωτα τμήματα του ιρακινού λαού. Θα δείτε, επίσης, να συμφωνούν, ότι οι νεκροί Αμερικανοί είναι, περίπου, 4.500. Από κει και πέρα, θα δείτε ότι τα θύματα από την πλευρά των Ιρακινών, που η συντριπτική πλειοψηφία τους είναι άμαχος πληθυσμός, από τον πόλεμο του 2003 μέχρι σήμερα, υπολογίζονται ανάλογα, με το ποιο είναι το think tank που κάνει την έρευνα, από 110.000 που είναι οι χαμηλότερες εκτιμήσεις, μέχρι ένα εκατομμύριο νεκρούς που είναι οι υψηλότερες εκτιμήσεις.

 Όταν μιλάς για μία χώρα, που έχει τόσους νεκρούς - αφήστε τους αναπήρους, τους τραυματίες και όλους τους άλλους - όλα τα υπόλοιπα είναι τέτοια, που σε κάνουν να σηκώνεις τα χέρια ψηλά. Να μην ξεχάσουμε τα όπλα μαζικής καταστροφής, που στο όνομά τους έγινε ο πόλεμος και τα οποία δεν βρέθηκαν ποτέ. Να μην ξεχάσουμε τους «ενσωματωμένους» δημοσιογράφους. Να μην ξεχάσουμε τη λεηλασία ενός από τους αρχαιότερους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε όλα τα μουσεία εκτός του Ιράκ, ως αποτέλεσμα της λεηλασίας των ιρακινών μουσείων, στην οποία αναφέρθηκε ήδη ο κ. Χαλβατζής. Να μην ξεχάσουμε, τι έγινε με τις γυναίκες, που από ένα καθεστώς ζωής σε κοσμικές συνθήκες βρέθηκαν να ζουν σε ένα πολύ δύσκολο καθεστώς ζωής. Να μην ξεχάσουμε το Αμπού Γκράιμπ και τη νομιμοποίηση των βασανιστηρίων. Να μην ξεχάσουμε ακόμη και αυτό το συμβολικό: Όταν βγήκε να μιλήσει, επειδή έπρεπε ο ΟΗΕ να εγκρίνει τον πόλεμο ενάντια στο Ιράκ, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, ο Πάουελ, οι αρχές του ΟΗΕ, πράγμα που είναι το άκρον άωτον μιας χειρονομίας υποτέλειας σε συμβολικό επίπεδο, σκέπασαν τον πίνακα του Πικάσο, την Γκερνίκα, που βρισκόταν στο φόντο του βάθρου, πίσω από το οποίο μιλούσε ο ομιλητής, ώστε να μην υπάρξει οποιουδήποτε είδος συσχετισμός ανάμεσα στο κάλεσμα για τη συντριβή μιας μικρής χώρας από τις υπερδυνάμεις εκείνης της περιόδου και της πρακτικής έκκλησης μέσω της τέχνης που έκανε ο Πικάσο στο φόντο από πίσω με αναφορά στον Ισπανικό Εμφύλιο. 

Είναι, βέβαια, η περίοδος που η Αμερική διακήρυσσε, ό,τι μπορεί να διεξάγει κάθε χρόνο τρεις πολέμους, αν έχουμε μνήμη. Φυσικά, «έσπασε τα μούτρα της» ως προς αυτό. Όμως, στην πραγματικότητα, κατάφερε να ελέγξει γεωπολιτικά τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της περιοχής. Υπήρξε ένα πάρτι ανοικοδόμησης, όπου οι φίλοι της κυβέρνησης Μπους μέσω και της ιδιωτικοποίησης του πολέμου και της πλήρως ιδιωτικοποιημένης «ανοικοδόμησης» - ακόμη, είναι κατεστραμμένο κατά το μεγαλύτερο μέρος του το δίκτυο ύδρευσης της χώρας – «έφαγαν» δισεκατομμύρια δολάρια. Και δεν μπορούμε, βέβαια, να ξεχάσουμε το μεγαλύτερο κίνημα των λαών, που έχει υπάρξει στον πρώιμο 21ο αιώνα, που ήταν το αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Ιράκ σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Απ’ αυτό το καθεστώς, που προήλθε μέσα από αυτόν τον πόλεμο, τον Σεπτέμβριο του 2003, στην Ετήσια Συνάντηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, πήγε ο νέος Ιρακινός πρωθυπουργός, να ανακοινώσει τις οικονομικές «μεταρρυθμίσεις» στο πλαίσιο της νέας ιρακινής κυβέρνησης. Οι Financial Times έγραψαν τότε χαρακτηριστικά, ότι ήταν «τόσο, συγκλονιστικές οικονομικά της ελεύθερης αγοράς οι μεταρρυθμίσεις που ανακοίνωσε, που κανονικά στο άδειο βάθρο που έστεκε το άγαλμα του Σαντάμ Χουσεΐν στη Βαγδάτη, θα πρέπει, πλέον, να στηθεί η προτομή του Μίλτον Φρίντμαν». 

Στις 7 Απριλίου του 2011, η «Καθημερινή» δημοσιεύει μία σειρά απόρρητα τηλεγραφήματα της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα. Στο, υπό τον κωδικό, 08ATHEN55626 τηλεγράφημα του 2008, το οποίο υπογράφει ο τότε Πρεσβευτής Ντανιέλ Σπέκχαρντ, αναφέρεται ότι: «Το Μάιο 2008 σε συνάντηση ρουτίνας Αμερικανός διπλωμάτης της πρεσβείας στην Αθήνα, συναντήθηκε με υπηρεσιακό παράγοντα του ΥΠΕΞ και έθεσε το θέμα τακτοποίησης του ιρακινού χρέους στην Ελλάδα. Ο Έλληνας διπλωμάτης εξήγησε, ότι το ΥΠΕΞ και η ελληνική πρεσβεία στη Βαγδάτη ήταν υπέρ της διαγραφής του χρέους, ως ψήφου εμπιστοσύνης προς τη νέα κυβέρνηση του Ιράκ. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να περάσει εξαιτίας εσωτερικών πολιτικών αντιπαραθέσεων στην Αθήνα» … 

Σημαντικό μέρος του χρέους οφείλεται από τις Ιρακινές αρχές, όχι στο Ελληνικό Δημόσιο όπως νόμιζε μέχρι εκείνη τη στιγμή η Πρεσβεία, αλλά σε ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες με μεγάλη πολιτική επιρροή την οποία ασκούσαν στην ελληνική κυβέρνηση, ώστε να αποτραπεί η συνολική διαγραφή του χρέους που θα άφηνε τους έλληνες επιχειρηματίες ακάλυπτους». Ο Σπέκχαρτ καταλήγει στο τηλεγράφημα ότι η πολιτική βούληση για διαγραφή του χρέους υπάρχει στην ελληνική κυβέρνηση, αλλά το ζήτημα «είναι περίπλοκο». 

Μετά από πέντε μήνες ο κ. Αλογοσκούφης υπέγραφε τη συμφωνία που καλούμαστε σήμερα να κυρώσουμε και σε αντίστοιχο τηλεγράφημα με ημερομηνία Δεκέμβριος 2008 της Αμερικανικής Πρεσβείας γίνεται αναφορά δήλωσης διπλωμάτη του ΥΠ.ΕΞ. σε μέλος της Πρεσβείας ότι η υπογραφή της συμφωνίας «αποτέλεσε μια δύσκολη πολιτικά πράξη». Είναι καθαρό τι προηγήθηκε στο Κλαμπ του Παρισιού, τα έχουνε πει και οι προηγούμενοι ομιλητές. 

Θα σας πω για το σημερινό απολογισμό, όπως το δίνει η πρόσφατη έκθεση της Deutsche Bank στις 18 Ιανουαρίου 2013, για το εξωτερικό χρέος του Ιράκ. Διαπιστώνει ότι επέστρεψε σε «βιώσιμο χρέος» και ότι μετά την απόφαση του Κλαμπ του Παρισιού του 2004 έπεσε από 500% του ΑΕΠ το 2007 σε λιγότερο από 80% του ΑΕΠ το 2012 και, σύμφωνα με το ΔΝΤ αναμένεται το 2013 να πέσει σε χαμηλότερα από το 30% επίπεδα, καθώς το Ιράκ συνεχίζει να ζητά διαγραφή χρέους από πιστωτές που δεν ανήκουν στη Λέσχη του Παρισιού. Αυτή τη στιγμή το Ιράκ υπολογίζεται ότι έχει χρέος ίσο με 30% του ΑΕΠ περίπου. Εμείς έχουμε ένα χρέος 310 δις, που φτάνει στο 75% του δικού μας ΑΕΠ, κατά 1 δισεκατομμύριο μεγαλύτερο από ότι το 2010, όταν μπήκαμε στο μνημονιακό δρόμο διάλυσης της χώρας μας. 

Εμείς δεν δίνουμε «ψήφο εμπιστοσύνης στο καθεστώς του Ιράκ», αντίθετα με την Ελληνική Κυβέρνηση. Από αυτή την άποψη, θεωρούμε ότι όλη η ιστορία της διαγραφής ενός όντως απεχθούς χρέους «στα μουλωχτά» αποτελεί πρόκληση για τις χώρες που έχουν πρόβλημα χρέους - πρόκληση των δύο μέτρων και δύο σταθμών που υπάρχουν στην παγκόσμια σκηνή. Τίποτα δίκαιο δεν μπορεί να γίνεται στις διεθνείς σχέσεις παρά μόνο στη βάση της αμοιβαιότητας. Με βάση και την πρόταση που έκανε ο Εισηγητής μας, δεν μπορούμε να δεχθούμε έτσι απλά αυτή τη διευθέτηση. Κύριε Πρόεδρε, επιφυλασσόμαστε να τοποθετηθούμε στην Ολομέλεια. […] 

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΠΕΖΑΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει η κυρία Βαλαβάνη.

 ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Κύριε Πρόεδρε, μόλις έφυγε ο κ. Βορίδης, ο οποίος ωστόσο -και είμαι υποχρεωμένη, παρ’ όλο που έφυγε, να το πω- εξέφρασε δύο εξωφρενικές πραγματικά απόψεις. Μου ζήτησε να μην τον διακόψω εκείνη τη στιγμή και γι' αυτό δεν μίλησα, αλλά νομίζω ότι πρέπει να σκεφτούμε πολύ καλά πάνω σε αυτά που είπε, αν όντως τα εννοεί. 

 Δηλαδή, σύμφωνα με αυτά που είπε, θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ή η όποια άλλη πολύ μεγάλη χώρα, νομιμοποιείται για όσους δικτάτορες - για όσους τυράννους, σας λέω εγώ, σε σχέση με την περίπτωση του Σαντάμ Χουσεΐν - δεν είναι πια δικοί τους, αλλά ανεξαρτητοποιηθήκαν από ένα σημείο και πέρα, όπως ακριβώς έγινε με τον Σαντάμ, νομιμοποιείται όπου γης υπάρχουν τέτοια καθεστώτα, να «μπουκάρει» μέσα με βάση το δίκαιο του ισχυρότερου και να διαλύει τη χώρα; Αυτό εμένα μου φαίνεται εξωφρενικό. Ούτε η ίδια η Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν τόλμησε να το πει αυτό, μπαίνοντας στο Ιράκ, γι' αυτό και εξαπέλυσε όλη αυτή τη μαύρη προπαγάνδα περί ύπαρξης τεράστιων αποθεμάτων απαγορευμένων όπλων μαζικής καταστροφής, χημικών και βιολογικών, τα οποία βέβαια δεν βρέθηκαν ποτέ. 

Το δεύτερο εξωφρενικό είναι ο συμψηφισμός που έκανε για τα βασανιστήρια. Είναι δυνατόν, Βουλευτής της Ελληνικής Βουλής, όταν γίνεται αναφορά στο Αμπού Γκράιμπ, να υποστηρίζει ότι ξεχνάμε τα βασανιστήρια του Σαντάμ Χουσεΐν ενάντια στους αντιπάλους του; Αυτό πραγματικά είναι διπλά εξωφρενικό για Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου. 

Από εκεί και πέρα, είναι απολύτως θεμιτό να γίνεται η αντιπαράθεση για το «επαχθές χρέος», που είναι όντως μια πολύ σοβαρή πολιτική άποψη η ύπαρξη ή η μη ύπαρξη του, δηλαδή, δεν έχει σχέση με τα προηγούμενα. Όποιος διαβάσει τη διεθνή βιβλιογραφία γύρω από το θέμα του χρέους του Ιράκ, θα δει πολύ απλά ότι οι ΗΠΑ ξεκίνησαν με βάση αυτή την αιτιολογία την παγκόσμια καμπάνια για τη διαγραφή του, με βάση το ότι ήταν χρέος ενός δικτάτορα, του Σαντάμ Χουσεΐν, που χρησιμοποιήθηκε για πολεμικούς στόχους κόντρα στα συμφέροντα του λαού του. Πολύ γρήγορα κατάλαβαν ότι αν το παιχνίδι το άφηνε σε αυτό το γήπεδο, άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου, γιατί το ζήτημα του επαχθούς χρέους, βέβαια, δεν περιοριζόταν στην περίπτωση του Ιράκ, ούτε ήταν καν η περίπτωση του Ιράκ η πιο χαρακτηριστική περίπτωση επαχθούς χρέους. Έτσι ουδετεροποίησε την πολιτική αιτιολόγηση, περνώντας από τον τομέα του «επαχθούς χρέους» ως νομική αιτιολογία, στο «μη βιώσιμο» του χρέους, στο ότι πρέπει για ανθρωπιστικούς λόγους να βοηθηθεί η χώρα να βαδίσει ένα δρόμο, που θα της επέτρεπε το χρέος της να γίνει από μη βιώσιμο, βιώσιμο. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατά το 80% διαγραφή του χρέους, που επιτεύχθηκε στη συζήτηση που έγινε στην Λέσχη του Παρισιού, ήταν αποτέλεσμα συμβιβασμού. Εκεί, οι ΗΠΑ και η Αγγλία κατέβηκαν με πρόταση πλήρους διαγραφής του χρέους, ενώ η Ρωσία, η Γαλλία και η Γερμανία, πρότειναν μείωση του χρέους κατά 50% και τελικά υπήρξε αυτός ο συμβιβασμός. Μάλιστα, ο όρος δεν ήταν ότι έπρεπε σύμφωνα με το 80% να είναι και οι διαγραφές χρέους στα μη-μέλη της Λέσχης, αλλά ότι δεν μπορούσε να είναι βελτιωμένη πέρα από το 80% «κούρεμα» η οποιαδήποτε μελλοντική διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση του Ιρακινού χρέους με χώρα, η οποία δεν ανήκε στη λέσχη του Παρισιού. 

 Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι η αρχή της αμοιβαιότητας ή του αμοιβαίου οφέλους είναι αυτή που πρέπει να κυριαρχεί στις διεθνείς σχέσεις. Και όταν υπάρχουν δύο κατεστραμμένες χώρες, όπως είναι το Ιράκ και η Ελλάδα, η Ελλάδα θα μπορούσε και θα έπρεπε να κάνει το σωστό, που θα ήταν η διαγραφή του ιρακινού χρέους, αλλά όχι μονομερώς. Με αναγνώριση του ίδιου δικαιώματος και για την ίδια την Ελλάδα και για τις άλλες χώρες που βρίσκονται σε καθεστώς επαχθούς και μη βιώσιμου χρέους. 

Ευχαριστώ. […]