Δευτερολογία της ειδικής εισηγήτριας του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το χρέος κατά τη συζήτηση του Προσχεδίου του Προϋπολογογισμού 2014 ( 14.10.13)

Στην Αθήνα σήμερα, 14 Οκτώβριου 2013, ημέρα Δευτέρα και ώρα 12.10΄, στην Αίθουσα Γερουσίας του Μεγάρου της Βουλής, συνεδρίασε η Διαρκής Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής, κ. Αλέξανδρου Δερμεντζόπουλου, με θέμα ημερήσιας διάταξης, τη συνέχιση της συζήτησης επί του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014. (3η Συνεδρίαση) 

Στη συνεδρίαση παρέστησαν ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, καθώς και αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες.

ΟΛΓΑ – ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ (Ειδική Εισηγήτρια ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Ε.Κ.Μ.): Αναφέρθηκα εισηγητικά στη φύση και το χαρακτήρα του πρωτογενούς πλεονάσματος ως μηχανισμού αναδιανομής από τους «κάτω» προς τους «έξω και πάνω», καθώς αφαιρεί πόρους από τον προϋπολογισμό, από μισθούς, συντάξεις, υγεία, παιδεία, πρόνοια, και τους κατευθύνει στην πληρωμή χρέους, για το οποίο και προορίζεται εξολοκλήρου, όπως και το 30% τυχόν υπέρβασης του προγραμματισμένου στόχου του. 

 Εξάλλου, κάθε δημοσιονομικό πλεόνασμα βαθαίνει την ύφεση και αυξάνει την ανεργία, εκτός εάν ο ρυθμός ανάπτυξης είναι υψηλότερος του πλεονάσματος, πράγμα που δεν προβλέπεται στο Προσχέδιο ούτε για το 2013 ούτε για το 2014, πολύ περισσότερο για το 2015, που το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται 4,5%! Έδειξα επίσης ότι μόνο για τη χρονιά 2014 μπορεί ό,τι εμφανιστεί ως πλεόνασμα του 2013, με όποιον τρόπο κι αν έχει «βγει», να μοιραστεί κατά το 70% του – σε συμφωνία με την Τρόικα, 240 εκ, την ίδια περίοδο που σύμφωνα με το Προσχέδιο αφαιρούνται 5,5 δις πρόσθετα «μέτρα» από φορολογία και περικοπή δαπανών – επειδή παρ’ όλο που ο Πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο επιμένουν να το ονομάζουν έτσι, αποτελεί όχι πλεόνασμα, αλλά εξ ολοκλήρου υπέρβαση πλεονάσματος, καθώς το 2013 είναι το μόνο έτος με πρόβλεψη για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Έδειξα επίσης ότι δεν τεκμηριώνεται πουθενά στο Προσχέδιο με ποιο τρόπο θα υπάρξει αύξηση του ΑΕΠ το 2014 κατά 4,6%, ώστε να περάσουμε από προβλεπόμενη ύφεση -4% φέτος σε οριακή ανάπτυξη 0,6% του χρόνου. 

 Η επίκληση στο Προσχέδιο μιας ανεξήγητης θεαματικής ανόδου δυο παραμέτρων του «νέου εξωστρεφούς παραγωγικού μοντέλου», των εξαγωγών και των άμεσων επενδύσεων, προσκρούει στη σημερινή πραγματικότητα: Σήμερα και τα δύο μεγέθη είναι αρνητικά, καθώς - όπως τεκμηριώνει στην Έκθεση του 2013 το ΙΝΓΑ/ΓΣΕΕ - η ασκούμενη, μέσω των Μνημονίων, πολιτική εσωτερικής υποτίμησης, που στόχευε στον αναπροσανατολισμό της Ελλάδας από την εσωτερική στη διεθνή οικονομία, έχει αποτύχει και μεταλλαγεί σε πολιτική παραγωγικής υποβάθμισης της ελληνικής οικονομίας, αποεπένδυσης και οριστικής απαξίωσης του 10% από το συνολικά 25% αργούν - λόγω της ύφεσης - παραγωγικό δυναμικό, με οριστική απώλεια και των συνδεδεμένων μαζί του εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. 

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε και το μεγάλο θέμα του χρέους, που προβλέπεται ότι φέτος θα κλείσει στο 175,5% του ΑΕΠ ή 321 δις και το 2014 1 ποσοστιαία μονάδα ή 1,5 δις λιγότερο, όταν το 2012 και μετά από 2 «κουρέματα» με τους όρους των δανειστών, καθώς κουρέψαμε κυρίως τον εαυτό μας, ήταν 156% του ΑΕΠ - και πανθομολογουμένως μη βιώσιμο. 

Το Προσχέδιο αντανακλά διακριτικά τα σχέδια της κυβέρνησης: 

Την υιοθέτηση, αντί για «κούρεμα» -όπως προκρίνει για τους δικούς του λόγους το ΔΝΤ και για το οποίο μαίνεται αυτή τη στιγμή η ενδοτροϊκανή διεθνής σύγκρουση -, της πολιτικής προσέγγισης της Γερμανικής οικονομικής πολιτικής, της Κομμισιόν και της ΕΚΤ, την αποκαλούμενη και no casualties, δηλ. όχι απώλειες για τα κράτη-δανειστές και την ΕΚΤ, που προβλέπει ελάφρυνση του χρέους με επιμήκυνση του κατά 30-50 χρόνια μέσω swap και μείωση των επιτοκίων του - σήμερα κατά μ.ο. περίπου 3,5% - κοντά στο 0%. Από κει και πέρα, τα σχέδια της κυβέρνησης αρχίζουν να διαφέρουν από κείνα των ευρωπαίων δανειστών. Όσοι έχουν μιλήσει εκ μέρους τους, προκρίνουν 3ο δανειακό πακέτο και τρίτο Μνημόνιο μετά τη λήξη της δανειακής σύμβασης του δεύτερου Μνημόνιου τον Μάιο 2014. Την έξοδο στις αγορές, που προβλέπεται στο Προσχέδιο για το δεύτερο εξάμηνο του 2014, η τρόικα την βλέπει ως δοκιμαστική, όπως ήταν και οι αντίστοιχες μέχρι τώρα τρεις απόπειρες της Ιρλανδίας και μία Πορτογαλίας. Με άλλα λόγια, ως πολιτική των 2/3 της Τρόικας εμφανίζεται η εξυπηρέτηση του χρέους με ένα συνδυασμό μειωμένων τοκοχρεωλυσίων, ψηλών ελληνικών πρωτογενών πλεονασμάτων και δανειακών δόσεων, που θα επιστρέφουν κατά 100% στους ίδιους. 

Τρεις παρατηρήσεις: 

Πρώτον, ΕΕ και ΕΚΤ, και από κοντά η ελληνική κυβέρνηση περνούν σε άλλα κριτήρια αντιμετώπισης του χρέους: Από τη βιωσιμότητα στην «εξυπηρετησιμότητα». Έτσι ένα μη βιώσιμο χρέος δε θα απασχολεί πλέον ως τέτοιο εφόσον μπορούν να πληρώνονται τα τοκοχρεωλύσια με οποιοδήποτε τρόπο. Είναι χαρακτηριστικό ότι συναντώνται σκέψεις έκδοσης ομολόγων τύπου perpetuals, που αναχρηματοδοτούνται κάθε φορά που είναι να λήξουν, με σκέψεις - δημοσίευση το Σαββατοκύριακο – για επιμήκυνση του χρέους κατά 200 ή και 300 χρόνια… Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ ν’ απαλλαγεί απ’ τη θηλειά του χρέους και να καταφέρει να σταθεί ξανά στα πόδια της, όσα χρόνια κι αν περάσουν. 

Δεύτερον, ακόμα και αν δεν εμφανιστεί Τρίτο Μνημόνιο, και συμφωνηθεί η κυβέρνηση να επιχειρήσει την εξυπηρέτηση ενός χρέους που έχει επιμηκυνθεί και ελαφρύνει μέσω συνδυασμού υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και δανείων απ’ τις αγορές – που θα πρέπει ωστόσο να έχουν επιτόκια κάτω από 5%, εφόσον με 6,1% επιτόκιο η χώρα μπήκε στο Μνημόνιο -, ο ισχυρισμός ότι μια τέτοια τροπή σημαίνει απαλλαγή από τα Μνημόνια και τους μνημονιακούς όρους, άρα δυνατότητα να υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης, αποτελεί αποκύημα της κυβερνητικής προπαγάνδας: 

Κατ’ αρχήν, η δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ τελειώνει το 2016. 

Κατά δεύτερο, οι μνημονιακοί όροι είναι έτσι κι αλλιώς πλήρως ποσοτικοποιημένοι μέσω του Μεσοπρόθεσμου μέχρι το 2016, και φέτος μαζί με τον Προϋπολογισμό το Μεσοπρόθεσμο θα επεκταθεί μέχρι το 2017. 

Τρίτον, σύμφωνα με το δεύτερο Ευρωπαϊκό Κανονισμό του λεγόμενου «two-pack», τον 472/2013, όλες οι χώρες οι οποίες βρισκόταν σε Μνημόνια τον Μάιο του 2013 και όσες απ’ αυτές «βγουν» από το σχετικό καθεστώς στη συνέχεια, θα παραμείνουν σε καθεστώς μετα-μνημονιακής “enhanced surveillance” – ενισχυμένης επιτήρησης – με υπογραφή Μνημόνιου Μακροοικονομικής Προσαρμογής, έλεγχο από μηχανισμό παρεμφερή με την τρόικα που θα μας επισκέπτεται κάθε 4μηνο, αποφάσεις για «νέα μέτρα» εφόσον αυτά προκύπτουν απ’ τις 4μηνες αξιολογήσεις και μονιμοποίηση στη χώρα task force ανάλογης με αυτή του Ράιχενμπαχ: Για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί μέχρι να αποπληρωθεί το 75% του χρέους!!! Δηλαδή: Μνημόνιο μέχρι πολύ μετά τα μέσα αυτού του αιώνα ή και στο διηνεκές. Σε κάθε περίπτωση, μόνιμη μεταλλαγή της χώρας σε αποικία χρέους… 

Με άλλα λόγια: Δεν υπάρχει άλλος δρόμος – προϋπόθεση για παραγωγική ανασυγκρότηση και για να σταθεί ο εργαζόμενος λαός ξανά στα πόδια του – από δραστική περικοπή του χρέους, μορατόριουμ τόκων και πληρωμή με ρήτρα ανάπτυξης, για την Ελλάδα, αλλά και για άλλες χώρες της ΕΕ με μη βιώσιμο χρέος. Το θέμα είναι ότι αυτή η κυβέρνηση αδυνατεί πλήρως ακόμα και να βάλει μια τέτοια πρόταση στο τραπέζι, πολύ περισσότερο να είναι αποφασισμένη να στηριχτεί στο λαό και να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και όλες τις δυνατές συμμαχίες για να το πετύχει.