ΟΜΙΛΙΑ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Ομιλία επί των άρθρων κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ ΙΕ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΥΝΟΔΟΣ Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΑ΄

 Πέμπτη 6 Μαρτίου 2014 

 Συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και των τροπολογιών του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ρύθμιση λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη».

 ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, σε συνέχεια της χθεσινής μου τοποθέτησης καταθέτω ανακοίνωση της ΠΟΑΣΥ, της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, με την οποία καλεί τους Βουλευτές, έστω και αυτή την τελευταία στιγμή, να απαιτήσουν να ψηφιστεί ένα όλο κι όλο άρθρο, με το οποίο θα συγκροτείται διευρυμένη διακομματική επιτροπή με τη συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, που θα αναλάβει το έργο μεταρρύθμισης της Αστυνομίας. (Στο σημείο αυτό η Βουλευτής κυρία Όλγα-Νάντια Βαλαβάνη καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής.) 

Στηρίζοντας αυτό το αίτημα, που συμπίπτει με τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για απόσυρση του νομοσχεδίου προκειμένου να δρομολογηθεί μία διαδικασία συλλογικής πολιτικής, κοινωνικής και επιστημονικής διαβούλευσης υπό τη σκέπη της Βουλής, επιτρέψτε μου να εξηγήσω, με βάση 10 σημεία-βασικές προσεγγίσεις του παρόντος σχεδίου νόμου, γιατί αυτό χρειάζεται να συμβεί. 

Πρώτο, επειδή το παρόν νομοσχέδιο, αντί να ομογενοποιεί την Αστυνομία, την τριχοτομεί, δημιουργώντας χάρη σε μία πρωτοφανή απόλυτη καθετοποίηση όχι τρεις κλάδους, αλλά τρεις διαφορετικές Αστυνομίες, που συναντώνται μόνο στο επίπεδο του Αρχηγού. 

Δεύτερο, με τι κριτήρια θα χωριστούν οι 55.000 άνδρες και γυναίκες στις τρεις Αστυνομίες; Δια του 3; Με άλλα κριτήρια; Τι θα μείνει τελικά για το βασικό κύτταρο οποιασδήποτε Αστυνομίας ενδιαφέρεται πραγματικά για την εξασφάλιση συνθηκών ασφάλειας στην καθημερινή ζωή των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, που είναι τα ίδια τα αστυνομικά τμήματα που θα ανήκουν πλέον μόνο στην Αστυνομία του Κλάδου Ασφάλειας, ώστε να εξασφαλίζεται η παρουσία αστυνομικών στη γειτονιά;

Τρίτο, κατ’ αναλογία με το προηγούμενο, σε ολόκληρη την προτεινόμενη αναδιάρθρωση δεν υπάρχει λέξη γι’ αυτό που θα έπρεπε να βρίσκεται στον πυρήνα οποιασδήποτε αναδιάρθρωσης της Αστυνομίας, το πώς, δηλαδή, μπορεί να βελτιωθεί η ανταπόκρισή της στους πολίτες που απευθύνονται για βοήθεια.

Τέταρτο, η ανάθεση στην Αστυνομία του τρίτου και καινούργιου κλάδου που γεννιέται, της Αστυνομίας «Αλλοδαπών και Μετανάστευσης», όχι της αστυνόμευσης της μετανάστευσης, αλλά όλου του θέματος της μετανάστευσης, που βέβαια προφανώς είναι τα πάντα εκτός από αστυνομικό θέμα, με την πρωτοφανή μάλιστα αιτιολόγηση από τη μεριά του Υπουργού στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής ότι αυτό έγινε επειδή «κανείς άλλος δεν ήθελε να φορτωθεί τη μετανάστευση» –δηλαδή, το Υπουργείο Εσωτερικών, υποθέτω- αποτελεί πραγματική τραγωδία και θα έχει ανάλογα αποτελέσματα για όλους: Για τους πρόσφυγες από πολέμους και πολιτικές διώξεις, για την ελληνική κοινωνία συνολικότερα, για το τριπλό σχήμα της Αστυνομίας ειδικότερα.

 Πέμπτο, τελικά πού θα πέφτει το βάρος σ’ αυτό το τριπλό σχήμα; Αν και όλα αφήνονται εν λευκώ, για να συγκεκριμενοποιηθούν μετά από πολλούς μήνες, ίσως και χρόνια, μέσα από δεκάδες Προεδρικά Διατάγματα, ΚΥΑ, Αποφάσεις Υπουργού, κλπ., είναι ολοφάνερο ότι γέρνει προς τη μεριά της Αστυνομίας Τάξης, δηλαδή της Αστυνομίας των Ειδικών Δυνάμεων, που ειδικά στην ασφάλεια της καθημερινότητας του πολίτη δεν έχει τίποτα να προσφέρει. Συνολικότερα, ολόκληρο το τριπλό σχήμα κλείνει προς τον κατασταλτικό ρόλο και των τριών Αστυνομιών. Τι να πει κανείς για το πρωτοφανές στο άρθρο 31, ότι η διάρθρωση, η επιχειρησιακή τακτική, η εκπαίδευση κλπ., των Ειδικών Δυνάμεων, θα ρυθμίζονται με απόφαση του Αρχηγού, η οποία δεν θα δημοσιεύεται –πραγματικά πρωτοφανές- στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης; 

Έκτο, πρόκειται για αναδιάρθρωση, από την οποία απουσιάζουν πλήρως οι αστυφύλακες και οι κατώτεροι βαθμοφόροι ως προς το ρόλο τους, αλλά και ως προς τα εξαιρετικά οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, από τα ρεπό και τις μεταθέσεις τους μέχρι την έλλειψη γιατρών εργασίας στις μονάδες μέσα σε ένα εξαιρετικά στρεσογόνο περιβάλλον. Αφορά κατ’ αποκλειστικότητα την αναδιοργάνωση «των πάνω» και δημιουργεί ένα νέου είδους γραφειοκρατικό υδροκεφαλισμό, καθώς ο αυξημένος αριθμός Διευθύνσεων και Υποδιευθύνσεων θα απαιτήσουν επίσης αυξημένη διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη, που θα δεσμεύσει και με το παραπάνω αστυφύλακες και κατώτερους βαθμοφόρους - επιπρόσθετα της μεταφοράς όλων των μέχρι σήμερα πάρεργων, από τα διαβατήρια μέχρι την επίδοση κλήσεων, στη σφαίρα του κυρίως αστυνομικού έργου. Θα έχει, ωστόσο, καταλυτική επίδραση στην εργασιακή ζωή και στις συνθήκες εργασίας «των κάτω», μεταξύ άλλων και μέσω της κατάργησης 6.700 κενών οργανικών θέσεων αστυφυλάκων. Αυτό πρακτικά οδηγεί στο αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον η δυνατότητα μοιράσματος της δουλειάς ανάμεσα σε περισσότερους, όπου υπάρχουν έντονα κενά, ενώ ταυτόχρονα καταργεί τη δυνατότητα εθελοντικών μεταθέσεων και αναστέλλει πέρα από το 2015 την επαναλειτουργία των παραγωγικών Σχολών Αστυφυλάκων, και κατ’ επέκταση το πιο δημοκρατικό μέτρο μέχρι σήμερα, δηλαδή τις προσλήψεις μέσω του συστήματος των Πανελλαδικών Εισαγωγικών Εξετάσεων. 

Έβδομο, δημιουργείται ένα σχήμα εξαιρετικά αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και λειτουργικότητας από τη στιγμή που όχι μόνο τριχοτομεί, αλλά και επιπρόσθετα διαλύει τις Αστυνομικές Διευθύνσεις των νομών. Επιπλέον, είναι άγνωστο πότε ακριβώς θα ολοκληρωθεί η έκδοση των δεκάδων πράξεων που χρειάζεται για να μάθουμε ακριβώς - μετά από ένα χρόνο, μετά από δύο χρόνια; - σε τι είδους Αστυνομία οδηγεί η, μ’ ένα πολύ μεγάλο ερωτηματικό, κυοφορούμενη αναδιάρθρωση. Το πιθανότερο είναι ότι η επόμενη κυβέρνηση θα βρεθεί μάλλον με μια Αστυνομία που κανείς, ούτε οι ίδιοι οι αστυνομικοί, δεν θα μπορεί να βγάλει άκρη με τη λειτουργία της. 

Όγδοο, είναι σαφές ότι με το νομοσχέδιο γίνονται βήματα προς τα πίσω, προς τη στρατιωτικοποίηση, παρά προς την παραπέρα πολιτικοποίηση της Αστυνομίας. Οι δύο από τις τρεις Αστυνομίες που δημιουργούνται, η Αστυνομία του Κλάδου Τάξης των Ειδικών Δυνάμεων και η Αστυνομία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης με τους Συνοριοφύλακες, ρέπουν από την ίδια τους τη φύση προς τα εκεί. 

 Άρα, το θέμα δεν είναι η καθετοποίηση, αλλά αντίθετα η συλλειτουργία όλων των κλάδων, η διασύνδεσή τους σε όλα τα επίπεδα και πριν απ’ όλα του νομού, και η συνύπαρξή τους όσο πιο κοντά γίνεται στις αγωνίες της κοινωνίας και του πολίτη. Και γι’ αυτό χρειάζεται πραγματικός Συνήγορος του Αστυνομικού, και όχι αυτός που εμφανίζεται ψευδώνυμα ως τέτοιος στο νομοσχέδιο και που συνδέεται αποκλειστικά με την απαραίτητη χορήγηση νομικής βοήθειας. 

Σε διεθνές επίπεδο, ο Ombudsman, ο Συνήγορος του Αστυνομικού, είναι εκείνος στον οποίο μπορούν να καταφεύγουν οι άντρες και οι γυναίκες της Αστυνομίας, όταν δεν μπορούν να βρουν άκρη για τα προσωπικά τους προβλήματα μέσω του ιεραρχικού δρόμου. Αυτός αναλαμβάνει να προωθήσει τα αιτήματά τους, έτσι ώστε να διατηρούν την αξιοπρέπειά τους, αντί να αναγκάζονται να καταφεύγουν για ρουσφέτια σε βουλευτικά και άλλα γραφεία. 

Είναι απαράδεκτο, επιπλέον, να ορίζεται εκπαίδευση ή μετεκπαίδευση των αντρών και γυναικών της Αστυνομίας σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή από στρατιωτικούς εκπαιδευτές. Ο Στρατός βλέπει προς τον εξωτερικό εχθρό. Η Αστυνομία βλέπει προς τα μέσα, προς την ελληνική κοινωνία, που είναι ο φυσικός χώρος ανάπτυξης της ζωής των αντρών και γυναικών της, και όχι ο οποιοσδήποτε πολιτικός ή άλλος αντίπαλος. 

Γι’ αυτό και είναι απαράδεκτη η νέα Αστυνομία φύλαξης των συρμών και των εγκαταστάσεων, είτε στο ΜΕΤΡΟ είτε στα τρένα, που θεσμοποιείται με αυτό το νομοσχέδιο και προφανώς θα αποτελέσει ή απεργοσπαστικό μηχανισμό ή μηχανισμό που θα παρεμβαίνει άμεσα στις κινητοποιήσεις και τις απεργίες.

 Ένατο, ουσιαστική ανωτατοποίηση της αστυνομικής εκπαίδευσης, και όχι ανωτατοποίηση στα χαρτιά. Με 6 μήνες θεωρητικά μαθήματα για τους αστυφύλακες και 1 χρόνο για τους αξιωματικούς και ο υπόλοιπος χρόνος, με το πρόσχημα της «πρακτικής», ακόμα φθηνότερη εργατική αστυνομική δύναμη με το επίδομα μόνο του σπουδαστή, δεν δημιουργούν πραγματικές τριτοβάθμιες σπουδές –να μην κοροϊδευόμαστε- στην Αστυνομία. 

Δέκατο, και τελείωσα, κύριε Πρόεδρε. Αξιωματικός της Αστυνομίας μου έλεγε πως όταν μία υπηρεσία αναβαθμίζεται κατά μια βαθμίδα, τότε δικαιολογείται η παραπέρα παραμονή του επικεφαλής της σε περιπτώσεις, που αυτός είχε φτάσει σε «τερματικό», για το επίπεδο της υπηρεσίας, βαθμό, και άρα θα έπρεπε να απομακρυνθεί προαγόμενος.

 Η σπουδή, παρά τις εκκλήσεις των ίδιων των εκπροσώπων της Αστυνομίας, να επιμείνετε στην ψήφιση του παρόντος νομοσχέδιου, που πολλαπλασιάζει τις πάνω βαθμίδες λίγο πριν τις ετήσιες κρίσεις της Αστυνομίας, οι οποίες και με αυτό το νομοσχέδιο θα εξακολουθήσουν να γίνονται εκτός Βουλής, από το ΚΥΣΕΑ, προφανώς έχει έναν και μοναδικό στόχο: Πριν απ’ όλα, παραμονές των εκλογών, μαζικές τακτοποιήσεις. Μιας και έχετε πραγματικά εξαθλιώσει οικονομικά τη μεγάλη πλειοψηφία της Αστυνομίας, θεωρείτε ότι μπορείτε τουλάχιστον να πετάξετε αυτό το κόκκαλο στους αξιωματικούς, και μάλιστα στους ανώτερους αξιωματικούς.