Ομιλία της Νάντιας Βαλαβάνη στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνοχής

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

      ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΕ΄ - ΣΥΝΟΔΟΣ Γ΄

      ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ

      ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

                                                                                                           

ΠΡΑΚΤΙΚΟ

(Άρθρο 40 παρ. 1 του Κ.τ.Β.)

Στην Αθήνα σήμερα, 7 Οκτωβρίου 2014, ημέρα Τρίτη και ώρα 14.15΄, συνήλθε στην Αίθουσα Γερουσίας του Μεγάρου της Βουλής, σε κοινή συνεδρίαση, η Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου και η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, υπό την προεδρία του Προεδρεύοντα αυτής, κυρίου Ιωάννη Τραγάκη με θέμα ημερήσιας διάταξης: Συνάντηση για ανταλλαγή απόψεων με μέλη της Επιτροπής Ευρωπαϊκών και Ομοσπονδιακών Υποθέσεων της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής  με θέμα την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνοχής. 

ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Θα ήθελα με τη σειρά μου να καλωσορίσω τους Γερμανούς συναδέλφους εκ μέρους του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς.

 Η πολιτική συνοχής της Ε.Ε. υποτίθεται ότι εξυπηρετεί το στόχο σύγκλισης όλων των χωρών της Ε.Ε. προς ένα ευρωπαϊκό μέσο όρο. Φοβάμαι όμως ότι ο όρος «πολιτική σύγκλισης 2014-2020» μπορεί να εκληφθεί πλέον μόνο ως ευφημισμός. Σε μια περίοδο πρωτοφανούς ύφεσης για χώρες όπως η Ελλάδα, που στα 4,5 χρόνια του Προγράμματος, δηλαδή των Μνημονίων, έχασε το 1/4 του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της και μαζί 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των ανέργων επίσημα στο 1,4 εκατομμύρια ανθρώπους, και ενώ υπάρχει στασιμότητα συνολικά για την οικονομία της Ευρωζώνης, ζούμε το ιστορικά πρωτοφανές: Μετά από ένα άδοξο, πραγματικά, για τους λαούς της Ευρώπης, συμβιβασμό ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στο Ευρωκοινοβούλιο, ο Κοινοτικός Προϋπολογισμός για το 2014-2020 να είναι μικρότερος κατά 40 δις από την προηγούμενη επταετία, καθηλωμένος στο ιστορικά χαμηλό του 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Ε.Ε.. Παραπέρα, οι δαπάνες περιφερειακής σύγκλισης σε αυτό το επίπεδο να έχουν κυριολεκτικά κατακρεουργηθεί στα 325 δις, δηλαδή να είναι κατά 50 δις λιγότερες από ό,τι κατά την περίοδο 2007-2013. Πρέπει να πούμε ότι αυτά τα ιστορικά χαμηλά έγιναν λίγο-πολύ καθ' υπαγόρευση της Γερμανικής ηγεσίας, με κύριο σύμμαχο της, μέσα στους κόλπους της Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο. Καταλήξαμε έτσι σε ένα Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό λιτότητας, που αντί να αποτελεί μια ανάσα για την αναθέρμανση της οικονομίας και για αύξηση της απασχόλησης, σφίγγει ακόμα πιο σφιχτά τη θηλιά γύρω από τους λαούς όλης της Ευρώπης, αλλά πριν απ' όλα γύρω από τους λαούς του Νότου. Και όταν λέω «Νότος», τον εννοώ με πολιτικά, και όχι με γεωγραφικά κριτήρια. Λυπάμαι που το λέω, αλλά η ελληνική κυβέρνηση, αποδέχθηκε, σε συνθήκες υποανάπτυξης και ανθρωπιστικής κρίσης, την μείωση του ΕΣΠΑ από τα 46,9 δις της περιόδου 2007-2013, σχεδόν στο μισό, στα 26 δις κατά την περίοδο 2014-2020.

Ορισμένα ζητήματα σχετικά:

 Πρώτον, εκ των προτέρων το ΕΣΠΑ σαν αναπτυξιακό εργαλείο δεν αντανακλά και δεν ανταποκρίνεται πια σε ένα εθνικό σχεδιασμό, που να μπορεί να γίνει με βάση τις πραγματικές ανάγκες των λαών και των χωρών, και πολύ περισσότερο για την Ελλάδα: Η προσαρμογή για κάθε χώρα, με βάση τους κεντρικά αποφασισμένους θεματικούς άξονες, γίνεται μόνο σε επίπεδο δεικτών. Να σας πω ένα παράδειγμα: Στην Ελλάδα σαν αποτέλεσμα της πιο βίαιης πολιτικής εσωτερικής υποτίμησης στην Ευρώπη, μέσω ενός πρωτοφανούς βιαιότητας προγράμματος προσαρμογής, προκλήθηκε έκρηξη της φτώχειας. Τα τελευταία στοιχεία είναι πρόσφατα και αφορούν το 2013: Φτάσαμε, ξαφνικά, με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σε ένα πληθυσμό γύρω στα 11 εκατομμύρια ανθρώπους, να έχουμε 2,9 εκατομμύρια ανθρώπους κάτω από το όριο της φτώχειας. Και μαζί με όσους βρίσκονται σε αυτό που η Ε.Ε. ορίζει με αυστηρά κριτήρια ως  «κίνδυνο φτώχειας», να φτάνουν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, τα 6,2 εκατομμύρια, δηλαδή την πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Ξέρουμε ότι αυτά είναι στοιχεία του 2013, το 2014 η κατάσταση  είναι ακόμα χειρότερη. Ενώ τα Μνημόνια παραμένουν οι δεσμεύσεις της χώρας, τι προβλέπει ο κοινωνικός δείκτης στη «Στρατηγική Ευρώπη 2020» για τη φτώχεια στην Ελλάδα; Μείωση της φτώχειας κατά 400.000 ανθρώπους μέχρι το 2020, όταν έχεις 6,2 εκατ. το 2013 κάτω ή γύρω από το όριο  φτώχειας. Δεν ξέρω εάν πρέπει κανένας να κλάψει ή να γελάσει, κρίνοντας την αποτελεσματικότητα, αλλά και την κατεύθυνση που οδηγούν τέτοια εργαλεία.

Ένα δεύτερο στοιχείο, εξαιρετικά καταστροφικό, είναι το ότι μπήκε για πρώτη φορά το θέμα της αιρεσιμότητας, των conditionalities, στο ΕΣΠΑ. Με αποτέλεσμα, ακόμα και εάν τα προγράμματα υλοποιούνται με βάση όλες τις απαιτήσεις που έχουν, εάν κριθεί από την Κομισιόν ότι η χώρα δεν εκτελεί έτσι όπως η Κομισιόν θεωρεί ότι πρέπει να γίνεται τους δημοσιονομικούς ή άλλους παρεμφερείς δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας, μπορούν να σταματήσουν προσωρινά ή και  πλήρως τη χρηματοδότηση. Αυτό τινάζει στον αέρα την ίδια την έννοια της στρατηγικής συνοχής. Και πρέπει να σας πω ότι αυτό γίνεται και εκ των προτέρων, όταν ορίζεται ότι το 5% του ΕΣΠΑ παρακρατείται προκαταβολικά σε ένα «αποθεματικό απόδοσης», που μοιράζεται στην ενδιάμεση χρονικά αξιολόγηση στις χώρες που έχουν την καλύτερη απόδοση. Ποιες είναι αυτές οι χώρες; Είναι οι μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες του Βορά, ανάμεσα σ' αυτές και η Γερμανία. Και έτσι χώρες σαν την Ελλάδα ή την Βουλγαρία, θα χρηματοδοτήσουν με αυτό το 5% κατευθείαν τις οικονομίες που έχουν πολύ λιγότερη ανάγκη.

 Και πρέπει να σας πω  ως προς όλα αυτά, ότι αυτό το πλαίσιο το αποδέχθηκε αδιαμαρτύρητα, δυστυχώς, η Ελληνική Κυβέρνηση, χωρίς να ενημερώσει τον ελληνικό λαό ότι τα 19 δισ. € του νέου ΕΣΠΑ για την Ελλάδα, συνεπάγονται εφαρμογή μνημονιακών συνταγών ως το 2020. Μάλιστα, έχουμε ήδη δεσμευθεί για δεκάδες θεματικά προαπαιτούμενα στη γραμμή του Μνημονίου, προκειμένου να εξασφαλίσουμε τη χρηματοδότηση και τα σχετικά παραρτήματα, που επισυνάπτονται στο νέο ΕΣΠΑ.

 Θα τελειώσω, λέγοντας ότι η συμφωνία που έκλεισε η Ελληνική Κυβέρνηση με την KfW – και εμείς θεωρούμε ότι η KfW θα μπορούσε να αποτελέσει από πολλές πλευρές ένα πρότυπο λειτουργίας - είναι μια συμφωνία τέτοια, που ουσιαστικά βοηθά να περάσουν στην Ελλάδα, με βάση το ευρωπαϊκό και το ελληνικό ΕΣΠΑ, τομείς όπως η ενέργεια, η διαχείριση απορριμμάτων, τα μεγάλα οδικά και σιδηροδρομικά έργα και ο τουρισμός, σε μεγάλες επιχειρήσεις της Ευρώπης, πολλές ή οι περισσότερες από τις οποίες θα είναι γερμανικές. Και ο κ. Φούχτελ, με τον οποίο είχαμε τη χαρά να συζητήσουμε πριν από έξι μήνες εδώ στη Βουλή,  ξέρει πολύ καλά τι εννοούμε στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπου απαγορεύεται από το Μνημόνιο στις ελληνικές επιχειρήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης να κάνουν χρήση του ελληνικού ΕΣΠΑ, ενώ οι γερμανικές επιχειρήσεις της γερμανικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορούν να έρθουν εδώ, να εισπράξουν τα χρήματα του ελληνικού ΕΣΠΑ και να επενδύσουν μ’ αυτά στην Ελλάδα.

 Θα έλεγα ότι αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να τα θέσετε και εσείς οι ίδιοι στη δική σας Βουλή . Και θα έλεγα ότι πρέπει να θέσετε και γενικότερα ερωτήματα, όπως γιατί η νέα Επίτροπος Περιφερειών δεν απάντησε στο ερώτημα πού θα βρεθούν τα 300 δις. του κ. Γιουνκέρ, αν θα είναι νέο χρήμα, συμπληρωματικό στον υπάρχοντα προϋπολογισμό ή θα φύγουν από το Ταμείο Περιφερειών, το οποίο ουσιαστικά  είναι 350 δις της., αν φύγουν τα 300, τελειώνει και τινάζεται ολόκληρο το Ταμείο στον αέρα.