Συνέντευξη στο ΑΠΕ - ΜΠΕ και στον Μιχάλη Ψύλο (12.12.2014)

"ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΜΑΣ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ"

Συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον δημοσιογράφο Μιχάλη Ψύλο για τον South Stream, τον TAP, τις πρόσφατες δηλώσεις Πούτιν και για ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ

-Μας έκανε εντύπωση το γεγονός ότι την ώρα που η Ελλάδα κλυδωνίζεται με αφορμή την εκλογή, ή όχι, ΠτΔ, καταθέσατε ερώτηση στη Βουλή και καλείτε την κυβέρνηση να πάρει σαφή θέση στις προτάσεις του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για τη δημιουργία σταθμού διανομής του φυσικού αερίου στην Τουρκία κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. Μια πρόταση που έγινε μετά τη ματαίωση του South Stream, του αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου από την Κασπία στην Ευρώπη. Τι ακριβώς ζητάτε; 

-Την ερώτηση την κατέθεσα τη Δευτέρα, 8 του μήνα, δηλαδή πριν γίνει αυτός ο λίγο σπασμωδικός χειρισμός που έφερε μέσα στον Δεκέμβριο την ιστορία του ΠτΔ. Την κατέθεσα γιατί μόλις είχαμε γυρίσει από τη Σερβία που ήταν κεντρικό ζήτημα, καθώς είχε υπογραφεί μεταξύ Ρωσίας και Σερβίας, τον Ιούλιο, συμφωνία ύψους 2,2 δισ. σε σχέση με τον South Stream. Άρα υπήρχε γενική αναταραχή, κάποιες εταιρείες ζητούσαν αποζημιώσεις και υπήρχε δήλωση του Ρώσου πρέσβη στο Βελιγράδι, ο οποίος έλεγε να απευθυνθούν για αποζημιώσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αν ρίξετε μια ματιά στη διεθνή επικαιρότητα στις 8 και στις 9 του μήνα, θα δείτε ότι αποτελεί από τα κεντρικά ζητήματα στην Ευρώπη, γιατί, όπως και να το κάνουμε, το θέμα της ενέργειας που κινεί τα πάντα, από τη θέρμανση στα σπίτια μέχρι τη βιομηχανία, είναι από τα κεντρικά θέματα που αφορούν και την Ελλάδα τόσο στη σημερινή της κατάσταση, όσο και με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. 

-Ο Πρόεδρος Πούτιν πήγε πρόσφατα στην Άγκυρα, όπου ανακοίνωσε τη ματαίωση του South Stream, που θα μετέφερε φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Βουλγαρίας και ουσιαστικά είπε ότι όποιος αγωγός φτιαχτεί θα περνάει πλέον από την Τουρκία. Δηλαδή, η Τουρκία γίνεται πλέον ένας ενεργειακός γίγαντας. Μήπως υπάρχει κίνδυνος η χώρα μας να καταστεί ενεργειακός όμηρος της Τουρκίας; 

-Η Ελλάδα είχε και εξακολουθεί να έχει πάρα πολλές δυνατότητες, τις οποίες ουσιαστικά κλότσησε υπό την πίεση είτε της ΕΕ είτε άλλων δυτικών κρατών. Θα σας θυμίσω τη θλιβερή ιστορία του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη και θα σας πω ότι κανείς δεν θυμάται -γιατί προτίμησε να το ξεχάσει η ελληνική κυβέρνηση- πως κάποια στιγμή στην υπόθεση του South Stream «έπαιζε» και η Ελλάδα. Γι αυτό, είναι χαρακτηριστικό ότι στις 8 ή στις 9 του μήνα συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες σε συζήτηση με τον Ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας, τον Σλοβάκο Μάρος Σέρκοβιτς, οι οκτώ χώρες από τις οποίες θα περνούσε ο South Stream, εφόσον προχωρούσε το σχέδιο, και στις οποίες θεωρητικά βρισκόταν υπό αναστολή μέχρι σήμερα, λόγω των ενεργειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θεωρούσε ότι δεν συνάδει με την «αντιμονοπωλιακή» πολιτική της ΕΕ. Μέσα σε αυτές τις οκτώ χώρες ήταν η Ελλάδα. Προχθές, είδαν τον επίτροπο οι χώρες του South Stream. Η τελευταία χρονικά ήταν η Αυστρία, που είχε υπογράψει πριν από μερικούς μήνες. Είχαμε δει και τον Πρόεδρό της και συζητήσαμε το θέμα του South Stream, όταν είχε έρθει τον Οκτώβριο, ή αρχές Νοεμβρίου, μαζί με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και ήταν ενθουσιώδης για το σχέδιο. Πρέπει, επίσης, να σας πω ότι για πρώτη φορά είχαμε αντιδράσεις και μέσα στη Γερμανία, όχι μόνο γιατί άρχισε να εμφανίζεται μια κίνηση γερμανικών εταιρειών, αλλά ακόμη και ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο υπουργός Οικονομικών, έκανε μια δήλωση ότι τυχόν αναστολή εκτέλεσης του South Stream αποτελεί λυπηρή εξέλιξη. Επιπλέον, σε έναν πόλεμο αγωγών, γιατί μόνον έτσι μπορεί να ονομαστεί αυτή τη στιγμή αυτό που γίνεται πρακτικά σε ευρωπαϊκό και ευρασιατικό επίπεδο, αυτός που είπε ξεκάθαρα ότι είναι νεκρή η ιστορία του South Stream ήταν ο Μίλερ, ο πρόεδρος της Gazprom. Ο Πρόεδρος Πούτιν δεν το τοποθέτησε έτσι ακριβώς, πέταξε το μπαλάκι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δεν είναι τυχαίες οι αντιδράσεις στην Ευρώπη, απευθύνονται και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η υπόθεση του South Stream βράζει αυτή τη στιγμή, δεν έχει κλείσει οριστικά. Η Ελλάδα είχε πολλές ευκαιρίες να γίνει κέντρο, από το οποίο θα μοιραζόταν φυσικό αέριο σε άλλες χώρες και από τη μια μεριά θα έλυνε το ενεργειακό της πρόβλημα με πολύ καλύτερο τρόπο, αλλά θα είχε και τα τέλη που συνδέονται με το να έχεις ένα τέτοιο κέντρο. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί, η ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν ανοιχτή. Ήταν κλειστή σε ο,τιδήποτε είχε να κάνει με το ρωσικό αέριο, που είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όλων των χωρών της Ευρώπης. Το 35% της ενέργειας της Ευρώπης καλύπτεται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Της Γερμανίας, πολύ περισσότερο, της Τουρκίας το 60%. Μιλάμε για πραγματικό ζήτημα. Εδώ κινούνται από τα πιο στενά ευρωπαϊκά συμφέροντα, τα συμφέροντα ανταγωνισμού με τη Ρωσία με τον πιο άγονο τρόπο, γιατί πρόκειται για τροφοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας και όλα αυτά τα προσκόμματα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών μετέρχονταν όλο το προηγούμενο διάστημα, ώστε να φτάσουμε ως εδώ, στην πραγματικότητα έπλητταν την πραγματική οικονομία της Ευρώπης. Αν, λοιπόν, είσαι ανοιχτός ως χώρα, θα πρέπει να μπορείς να ζυγίσεις τα πάντα. Να ζυγίσεις την ιστορία του αγωγού TAP, που εμείς δεν την καταψηφίσαμε, ψηφίσαμε «παρών», γιατί δεν είχαμε πρόβλημα για το ότι περνάει από τη χώρα, το πρόβλημα που είχαμε είναι ότι η προστιθέμενη αξία είναι σχεδόν μηδαμινή. Είμαστε μια χώρα διέλευσης, η οποία όμως δεν καρπώνεται σχεδόν τίποτε από αυτό. 

-Η ερώτηση που θα έκανε ο απλός κόσμος είναι, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πώς θα τοποθετούσε την Ελλάδα στο ενεργειακό παιχνίδι που παίζεται αυτή τη στιγμή στην ευρύτερη περιοχή μας. 

  -Εμείς, καταρχήν, δεν θεωρούμε ότι υπάρχει «αυτόματο ευρωπαϊκό συμφέρον», όπως και αν ονομάζεται αυτό. Αν δείτε τις διεργασίες, θα καταλάβετε ότι δεν υπάρχει «αυτόματο», το οποίο μεταφράζεται στο ότι η Ελλάδα πρέπει να πάρει την α ή β θέση, αυτομάτως. Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα ξεκινούσε από τα πραγματικά συμφέροντα του λαού και του τόπου. Είμαστε ανοιχτοί σε ό,τι έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από άποψη οικονομική, περιβαλλοντική, από την άποψη της ανάπτυξης και των εσόδων σε μια Ελλάδα με κατεστραμμένη την πραγματική της οικονομία. Αν τελικά κατασκευαστεί μέσα από κάποιου είδους συμβιβασμούς ο South Stream, η Ελλάδα πρέπει να θυμηθεί ότι είναι από τις οκτώ χώρες. Να το θυμηθεί η κυβέρνηση και ο λαός της και να πάρει τα αντίστοιχα μέτρα.

 -Άρα πρέπει να συνδεθεί με τον αγωγό South Stream, αν τελικά ο Πούτιν αναιρέσει την άποψή του και συνεχιστεί η κατασκευή του; 

-Βεβαίως. Ο TAP είναι έτσι και αλλιώς μια πραγματικότητα, αλλά για μας είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να ξανακοιταχτεί η συγκεκριμένη συμφωνία, βάσει της οποίας διέρχεται ο TAP από εδώ. Αν δεν πρόκειται να κατασκευαστεί ο South Stream, υπάρχει μια πραγματική, πολύ σοβαρή πρόκληση, γιατί δεν είναι τυχαίο το ότι ο Πρόεδρος Πούτιν αναφέρθηκε στα τουρκο-ελληνικά σύνορα. Στην κατασκευή σταθμού διανομής φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μιλούσε για δύο hub, το ένα στο έδαφος της Τουρκίας και το άλλο της Ελλάδας, γιατί για να μπορέσει να λειτουργήσει, δεν θα είναι ένας σταθμός που θα παρέχει αέριο μόνο στην Ελλάδα, θα είναι αγωγός-υποκατάστατο του South Stream. Δηλαδή, θα είναι το νότιο παρακλάδι, που θα φθάνει μέχρι την Ιταλία και την Αυστρία, τουλάχιστον, στα βόρεια μέχρι την Ουγγαρία στο πλαίσιο των οκτώ χωρών που είχαν υπογράψει για τον South Stream. Πρακτικά σημαίνει ότι παρακάμπτεται η Βουλγαρία, γιατί ύστερα από δύο φορές που με βάση τις πιέσεις έχει κάνει πίσω, είναι φανερό ότι δεν έχει νόημα να υπολογίζεται. 

-Εσείς, ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, θα βλέπατε να συνυπάρχουν ο σημερινός αγωγός TAP, που είναι αζέρικων συμφερόντων και ένα άλλο παρακλάδι του ρωσικού South Stream; 

-Εμείς ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα είμαστε γενικά ανοιχτοί. Στον βαθμό που πρόκειται για μια πραγματικότητα που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει οριστικά για τη μια ή την άλλη λύση. Εγώ θα σας υπενθυμίσω ότι υπάρχει και η πρόταση που έχει να κάνει με το αέριο της Κύπρου και η βασική επιφύλαξη που διατυπώθηκε από μεριάς του Μάρος Σέρκοβιτς αφορά κυρίως τη βιωσιμότητα των κοιτασμάτων, αν θα είναι αρκετά για να δικαιολογηθεί η δημιουργία ενός σταθμού διανομής. Εμείς θα ξεκινήσουμε από αυτά, όταν όλη αυτή η κατάσταση πάρει πιο συγκεκριμένη μορφή, γιατί αυτή τη στιγμή περισσότερο πέφτουν προτάσεις. Θα δούμε έναν συνδυασμό αυτών των προτάσεων, ξεκινώντας από τι είναι αυτό που υπαγορεύουν τα συμφέροντα του λαού και του τόπου. Μπορεί να είναι ένας συνδυασμός διαφορετικών αγωγών. Αυτό που υπέγραψε πρόσφατα η Ελλάδα, είναι ο «κάθετος» διάδρομος Βουλγαρία - Ρουμανία - Ελλάδα - Ουγγαρία. Είναι ένα σχέδιο, που ευνοεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιζητώντας διαφοροποίηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά είναι και ένα σχέδιο που φαίνεται να έχει τη μικρότερη τύχη από όλα τα άλλα που δεν έχουν υπογραφεί. Αυτό δείχνει ακριβώς με τι κριτήρια λειτουργεί η κυβέρνηση. Ξεκινώντας από το ότι όλη η ιστορία της χρηματοδότησης για το σύνολο των «διαδρόμων» σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι όλο όλο έξι δισ. Δεν είναι τίποτε ουσιαστικά. Δεν υπάρχουν χρήματα και ξέρουμε πού θα πάνε αυτά τα έξι δισ., γιατί όταν συζητήσαμε στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής το θέμα των «διαδρόμων» και είπαμε ότι τα έξι δισ. είναι ένα φιλοδώρημα, είχαμε έναν χάρτη που μας είχαν μοιράσει, που λέει ότι θα κατευθυνθούν εκεί όπου υπάρχουν ενεργειακά πρότζεκτ σε εξέλιξη. Αυτά ήταν όλα μαζεμένα στη ΒΔ Ευρώπη. Ο χάρτης με τα φωτάκια του και τα σημαιάκια του ήταν πιο εύγλωττος από οποιαδήποτε ανάλυση. Αν, λοιπόν, δε θες να σέρνεσαι πίσω από σχεδιασμούς που μπορεί να καταλήγουν στο μηδέν, πρέπει να έχεις ανοιχτά αφτιά και μάτια, να δεις προς τα πού θα πάει η κατάσταση, ποια είναι σχέδια που πραγματικά μπορούν να χρηματοδοτηθούν και ποια είναι σχέδια που τα κάνεις για να σε χαϊδέψουν στην πλάτη ή στο κεφάλι από τις Βρυξέλλες, να σου πουν «μπράβο» και να μη προχωρήσει τίποτε και να είσαι όμηρος μιας κατάστασης γιατί μια στρόφιγγα αν κλείσει, τινάζονται τα πάντα στον αέρα. 

Θέλω να υπενθυμίσω ότι υπάρχει εκδοχή από τον TAP να περάσει και ρωσικό αέριο, γιατί δεν φτάνει το αζέρικο, δεν έχει αρκετό το κοίτασμα Σαχ Ντενίς ΙΙ. Πρέπει να λάβουμε επίσης υπόψη ότι μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το πρώτο που θα κάνει θα είναι να τερματίσει την ιστορία των ιδιωτικοποιήσεων. Διότι, τίποτε από όλα αυτά δεν μπορείς να κάνεις αν δεν έχεις υπό δημόσιο έλεγχο τη ΔΕΠΑ και τη ΔΕΣΦΑ. Η ΔΕΣΦΑ από ό,τι ξέρουμε βρίσκεται στον αέρα και είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα. Θα σας πω μόνο ότι στη συζήτηση που έγινε με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Αλίεφ, του εξηγήσαμε την άποψή μας ότι τα δίκτυα πρέπει να είναι υπό κρατικό έλεγχο, γι αυτό καταψηφίσαμε στη Βουλή και είμαστε ενάντια στην πώληση της ΔΕΣΦΑ στη Socar. Μας είπε ότι έχει την ίδια άποψη, ότι τα δίκτυα πρέπει να είναι υπό κρατικό έλεγχο, γι αυτό και η Socar είναι κρατική στο Αζερμπαϊτζάν. 

-Άρα, με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΕΠΑ και η ΔΕΣΦΑ θα είναι υπό πλήρη κρατικό ή δημόσιο έλεγχο... 

-Η ΔΕΠΑ σίγουρα. Θα σταματήσει οποιαδήποτε διαδικασία. Για τη ΔΕΣΦΑ θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις σε μια τέτοια κατεύθυνση, αν είναι δυνατόν σε συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν. Το ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να τις αναπτύξει σε συνεργασία και με διεθνείς επιχειρήσεις.