"Το Κομπάνι δεν πρέπει να πέσει! Το Κομπάνι πρέπει να νικήσει!" - Άρθρο στο "tvxs" (3.11.2014)

"ΤΟ ΚΟΜΠΑΝΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΣΕΙ! ΤΟ ΚΟΜΠΑΝΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΝΙΚΗΣΕΙ!"

της Νάντιας Βαλαβάνη

Δημοσιεύτηκε στο “tvxs.gr” στις 3.11.2014 

Photo: Μιχάλης Καραγιάννης

Τουρκοσυριακά σύνορα, βραδινό της 28ης Οκτωβρίου στη «νεκρή ζώνη» έξω από ένα χωριό δίπλα στο Σουρούτς, 3 χιλιόμετρα απέναντι από το «ελεύθερο πολιορκημένο» Κομπάνι. Το απόλυτο σκοτάδι της νύχτας – στο Κομπάνι επικρατεί συσκότιση, από την εδώ πλευρά δεν υπάρχει φωτισμός – σπάνε μόνο μικρές φωτιές διάσπαρτες πάνω στη χωμάτινη «έρημο». Γύρω απ’ την καθεμιά, πάνω σε τσιμεντόλιθους, κάθεται κι από μια μικρή ομάδα ανθρώπων: Στη «Νυχτερινή Περίπολο» του Ρέμπραντ, που μου έρχεται στο μυαλό συνειρμικά, απεικονίζονται ανώτεροι αξιωματικοί που φρουρούσαν τη βασίλισσα. Αυτή εδώ η πολιτική φρουρά όμως, περίπου 500 άνθρωποι κάθε βράδυ, απαρτίζεται από πολίτες της περιοχής, αλλά κι από άλλους από τόσο μακριά όσο απ’ την Πόλη, που έχουν παρατήσει τις δουλειές τους για να φυλάνε άγρυπνη σκοπιά καθημερινά απ΄ τις 5 το απόγευμα που νυχτώνει μέχρι τις 5 το πρωί που χαράζει. Και «φρουρούν» όχι βασίλισσες, αλλά τις 2000 νεαρές μαχήτριες και μαχητές απέναντι: Παρατηρώντας και καταγράφοντας με κάμερες ότι συμβαίνει κατά μήκος των πιο κρίσιμων 3 χιλιομέτρων των συνόρων από και προς τη Συρία – βγάζοντας κάθε τόσο «λαυράκια», αλλά λειτουργώντας και με μόνη την παρουσία τους επίσης αποτρεπτικά. Ταυτόχρονα οι φωτιές τους είναι ορατές απ’ το Κομπάνι: Οι μαχητές τις περιμένουν μόλις πέσει το σκοτάδι – για να ξέρουν έτσι πως δεν είναι ξεχασμένοι, πως στην αγρύπνια τους μέσα στον κλοιό που τους σφίγγει από τρεις μεριές δεν είναι μόνοι, ότι από απέναντι τους «φυλάνε». 

Στο ίδιο χωριό, πάντα μες στο σκοτάδι, σε ένα σπίτι φτωχικό, όπως κι όλα τα υπόλοιπα: Δυο δωμάτια με κουβέρτες πάνω στο χωμάτινο πάτωμα, στο ένα κοιμούνται στρωματσάδα όλοι μαζί οι άντρες, στο άλλο οι γυναίκες και τα –πολλά - παιδιά, σύνολο 19 άτομα: Μια οικογένεια από το Κομπάνι φιλοξενείται από μια άλλη, όπως συμβαίνει με χιλιάδες σπίτια σε όλη την περιοχή. Μας συστήνουν τον πατέρα και τη μάνα της φιλοξενούμενης οικογένειας: Ο γιος τους σκοτώθηκε πριν 40 μέρες, δηλ. την πρώτη ή δεύτερη μέρα της επίθεσης των τζιχαντιστών ενάντια στο Κομπάνι. Αυτοί, πρόσφυγες στο μεταξύ, το έμαθαν μόλις πριν από 4 μέρες. Χαιρετιόμαστε με τον πατέρα με το χέρι στην καρδιά. Η μάνα, με ξύλινα χαρακτηριστικά, μας μιλά με μια άγρια περηφάνια και αξιοπρέπεια, ενώ μικρά παιδιά κρέμονται από τη φούστα της: Περιμένει να εξολοθρέψουν το ISIS για να πάρει την οικογένεια της και να ξαναγυρίσει στο Κομπάνι, να στήσει μια σκηνή πάνω στα ερείπια και να ξαναστήσουν τη ζωή τους και την πόλη.

 Έξω απ’ το σπίτι ακούμε τον πρώτο βομβαρδισμό από αέρα: Πρώτα οι εκρήξεις, στο τέλος ο ήχος των αεροπλάνων – stealth?. Οι άνθρωποι γύρω απ’ τις φωτιές πίνουν τσάι από αυτοσχέδια σαμοβάρια για να ζεσταθούν. Μας προσφέρουν τσάι από παντού. Μες στο σκοτάδι, όσες φωτιές δε μιλούν, τραγουδούν. Μια κοπελίτσα, δικηγόρος απ’ την Πόλη, μας ρωτά με αγωνία αν μπορούμε να τους βοηθήσουμε να βρουν αυτό που χρειάζονται οι υπερασπιστές περισσότερο απ’ όλα, βαρύ οπλισμό. Παρά την κουβέντα και τη δέσμευση μας ότι θα κάνουμε ότι μπορούμε για να συγκεντρώσουμε φάρμακα, τρόφιμα και χειμωνιάτικο ρουχισμό, παραμένει απογοητευμένη μαζί μας.

 Ξημερώνοντας η 29η, όλοι έχουν μάθει τα νέα για τη Ραϊχάν, την κοπέλα που είχαν κάνει γνωστή σε όλο τον κόσμο ξένοι δημοσιογράφοι, καθώς λέγανε ότι είχε σκοτώσει η ίδια 100 τζιχαντιστές: Τη νύχτα έπεσε στα χέρια του ISIS και την αποκεφάλισαν. 

Μας εξήγησαν από την αρχή ότι δεν υπάρχει περίπτωση ξένες αντιπροσωπείες να περάσουν στην πόλη απέναντι: Τις τελευταίες μέρες η ISIS κάνει επιθέσεις προσπαθώντας να καταλάβει τη μοναδική «ανοιχτή» πλευρά, αυτή των συνόρων, «σφραγίζοντας» έτσι το Κομπάνι. Και βομβαρδίζει κάθε τόσο την πόλη με οβίδες απ’ τους λόφους ολόγυρα: Δε μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια μας. Αναχωρώντας απ’ την περιοχή το επόμενο βράδυ, ωστόσο, μας φώναξε χαιρετώντας μας μέσα απ’ το μέγα πλήθος γύρω απ’ το αυτοκίνητο μας, τον κόσμο που περίμενε συγκεντρωμένος απ’ το πρωί να φανούν οι Πεσμεργκά, ένας πολύ γνωστός Έλληνας διεθνής φωτορεπόρτερ: Μας διαβεβαίωσε φωναχτά ότι θα μπει στο Κομπάνι. Έχω μια αίσθηση ότι θα τα καταφέρει. 

Το ίδιο μεσημέρι είχαμε βρεθεί στο λόφο, 1 χιλιόμετρο απέναντι απ’ την πόλη, απ’ όπου βλέπεις τα κτίρια της με γυμνό μάτι. – Κοίταξα και με κιάλια: Ήταν σα να βρισκόσουν μέσα. – Στην Αθήνα δυο μέρες αργότερα διάβασα σε διεθνές site ότι αυτό που βλέπαμε την 29η Οκτωβρίου, οι εκρήξεις από τις οβίδες κάθε τόσο και τα σύννεφα μαύρου ή άσπρου καπνού που «σήκωνε» η καθεμιά και αποθανάτισε με το φακό του ο φωτορεπόρτερ Μιχάλης Καραγιάννης, ήταν βομβαρδισμός της βόρειας πλευράς του Σουρούτς: Προληπτικά, για ν’ αποτρέψουν το πέρασμα των άφαντων ακόμα Πεσμεργκά, που και το ISIS περίμενε. 

Με την έναρξη της επίθεσης του ISIS ενάντια στο Κομπάνι στις 29 Σεπτεμβρίου, η περιοχή, 200.000 άμαχοι άνθρωποι συνολικά από πόλη και χωριά, «άδειασε» απέναντι: Περνώντας με χίλια βάσανα – και απώλειες - στην τουρκική πλευρά των συνόρων. Οι μισοί μετακινήθηκαν στην τουρκική ενδοχώρα, οι άλλοι μισοί έμειναν στη γραμμή των συνόρων, προσδοκώντας, όπως η μάνα του νεκρού παλληκαριού, την ήττα του στρατού του «Χαλιφάτου» και την επιστροφή στην απέναντι πατρίδα. Τις δυο μέρες που βρεθήκαμε απέναντι απ’ το Κομπάνι, επισκεφτήκαμε τα 2 στρατόπεδα της AFAD (κρατική Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας), που στεγάζουν συνολικά κάτι λιγότερο από 7.000 πρόσφυγες, όσο και ένα απ’ τα στρατόπεδο του Δημαρχείου, το «Αρίν Μιρχάν», απ’ τ’ όνομα μιας μαχήτριας που έπεσε απέναντι, με 4.000 πρόσφυγες. – Σήμερα το Δημαρχείο έχει πρακτικά την ευθύνη των υπόλοιπων 90.000: Σε στρατόπεδα που έστησαν οι δημοτικές αρχές και στεγάζουν 20.000 ανθρώπους συνολικά και σε, διάσπαρτα στην πόλη και στα χωριά, σπίτια φιλοξενίας, σαν κι αυτό που βρεθήκαμε τη νύχτα. Τόσο ο Διοικητής της AFAD, που είδαμε στο δεύτερο στρατόπεδο, όσο και ο Καϊμακάμης (κρατικός κυβερνήτης), που συναντήσαμε στο Κυβερνείο, μας είπαν ότι στόχος της AFAD είναι, με τη βοήθεια της Κόκκινης Ημισελήνου, της μοναδικής διεθνούς οργάνωσης που δραστηριοποιείται στην περιοχή, σε ένα μήνα να έχουν στεγάσει σε στρατόπεδα της AFAD συνολικά 30.000 πρόσφυγες – κι αυτό είναι το όριο των δυνατοτήτων τους: Η Ερυθρά Ημισέληνος τότε θα χρειάζεται, πέρα απ’ όλα τ’ άλλα, να εξασφαλίζει 90.000 μερίδες φαγητό τη μέρα, που όπως είναι τα πράγματα, χωρίς «έξωθεν» βοήθεια, είναι πέρα απ’ τις δυνάμεις της. Και τότε ακόμα, βέβαια, στις πλάτες του Δήμου του Σουρούτς θα βρίσκεται η ευθύνη για να επιβιώσουν 70.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι παιδιά: Ποτέ μέχρι τώρα στη ζωή μας δεν είχαμε δει συγκεντρωμένα τόσα πολλά παιδιά όλων των ηλικιών όσο στα στρατόπεδα, κυβερνητικά και δημοτικά. 

Συζητήσαμε με τους βουλευτές του HDP σε συνάντηση που είχαμε μαζί και με την υπόλοιπη αποστολή του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς – την πρώτη μέρα την είχαν περάσει στο Ντιγιαρμπακίρ, κι έφτασαν από κει το πρωί της δεύτερης - στα γραφεία του Κόμματος τους, που έμοιαζε με έδρα κοινωνικής οργάνωσης: Πέρα απ’ το πλήθος το συγκεντρωμένο έξω απ’ την πόρτα τους, πολλές δεκάδες άνθρωποι όλων των ηλικιών και φύλων περίμεναν υπομονετικά έχοντας κατακλύσει σκάλες και διαδρόμους στο τριώροφο κτίριο, ενώ μέσα στα δωμάτια δεκάδες νεαροί άντρες και γυναίκες έγραφα σε PC ή υπαγόρευαν κείμενα ή συσκέπτονταν. Συζητήσαμε επίσης στο Δημαρχείο του Σουρούτς με τη Δήμαρχο του - νέα, σοβαρή, με ίωση που περνούσε «στο πόδι» προφανώς επειδή δεν είχε την πολυτέλεια να μείνει στο κρεβάτι. 

Στις συζητήσεις πήρε μέρος κι ο επικεφαλής της ιατρικής οργάνωσης στα δημοτικά στρατόπεδα – μερικές δεκάδες γιατροί και νοσοκόμες, που δουλεύουν εθελοντικά: Γιατρός στο μοναδικό τοπικό Νοσοκομείο, που είχε κτιστεί για να εξυπηρετεί 30.000 ανθρώπους, όσους είχε τότε η περιοχή, και σήμερα καλείται να περιθάλψει 200.000, πράγμα για το οποίο αδυνατεί. Δουλεύουν αναγκαστικά με προτεραιότητες: Πρώτα οι μαχητές του Κομπάνι, έχοντας περιθάλψει μέσα στις 40 μέρες των μαχών 900 τραυματίες. Οι ίδιοι, οδηγώντας τ’ ασθενοφόρα πρακτικά όλων των δήμων της περιοχής, συγκεντρωμένα στο Σουρούτς, περνούν και τους παραλαμβάνουν από απέναντι, όπως και είδαμε τη μέρα που φεύγαμε. – Στις 28 Οκτώβρη το απόγευμα είχε γίνει στο νεκροταφείο του Σουρούτς η κηδεία 5 μαχητών και μαχητριών, που είχαν αφήσει την τελευταία πνοή τους στο νοσοκομείο, κι η νεκρώσιμη πομπή είχε μετατραπεί σε διαδήλωση με συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων. Αν και στην περιοχή η ταφή γίνεται κατευθείαν με σάβανο στο χώμα, αυτούς τους 5, όπως και τους προηγούμενους που είχαν πεθάνει στο Νοσοκομείο, τους έθαψαν σε φέρετρα με τη σφραγίδα του Δήμου του Ντιγιαρμακίρ απέξω: Για να τους πάρουν μαζί πίσω στο Κομπάνι, όταν νικήσουν. - Δεύτερη προτεραιότητα σε ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη, τα παιδιά. Οι υπόλοιποι; 

Ο Καϊμακάμης του Σουρούτς μας παρέδωσε μια μακριά λίστα φαρμάκων και άλλη μια αντίστοιχη τροφίμων, και οι δυο σε απίστευτα μεγάλες ποσότητες, που έχει ετοιμάσει για όσες διεθνείς οργανώσεις ενδιαφερθούν. Στο Δημαρχείο του Σουρούτς, στη σύσκεψη με τους βουλευτές στα γραφεία του HDP και με το γιατρό, όταν τους έδειξα τη λίστα με τα φάρμακα, μας είπαν ότι θέλει κάποιες συμπληρώσεις και ότι οι ποσότητες που ζητιούνται είναι πολύ μικρές, ανεπαρκείς. Και μας ζήτησαν κι άλλα, πέρα απ’ τις λίστες του Κυβερνήτη: Χιλιάδες κοντέινερ για να στεγάσουν τις οικογένειες που μένουν σε σκηνές. - Οι σκηνές, τόσο της AFAD, κρατικές, όσο και του Δήμου του Σουρούτς, συγκεντρωμένες απ’ όλες τις δημοτικές ενότητες της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, με το όνομα του κάθε Δήμου γραμμένο έξω από τις δικές του, στήθηκαν πρόχειρα, για να στεγάσουν όπως-όπως την πλημμυρίδα προσφύγων τον Οκτώβρη, κι είναι πλαστικές, ακατάλληλες για νεροποντές και για το κρύο του χειμώνα. Τα 8.000 θερμαντικά σώματα, που μας ζήτησε ο Καϊμακάμης, δεν έχουν νόημα με τις σκηνές να πλέουν μέσα σε μια λίμνη λάσπης, όπως θα γίνει παντού με τις πρώτες βροχές. – Κοντέινερς, επίσης, που να μπορούν να στεγάσουν σχολειά για τα δεκάδες χιλιάδες παιδιά και για πρόχειρα ιατρεία/νοσοκομεία μες στους καταυλισμούς. Και καμιά 20αριά ασθενοφόρα ακόμη, γιατί αυτά που έχουν, συγκεντρωμένα απ’ όλους τους Δήμους και που έχουν περάσει τα πάνδεινα, τρυπημένα ακόμα κι από πυροβολισμούς στα περάσματα των συνόρων, δεν επαρκούν.

 Το πρόβλημα των προσφύγων του Κομπάνι στο Σουρούτς, που είδαμε με τα μάτια μας, ως προς τις παράμετρες του είναι κάτι ασύλληπτο. Κι ας θυμηθούμε ότι στην Τουρκία, μόνο απ’ τη Συρία βρίσκονται αυτή τη στιγμή συνολικά 1,6 εκατομμύρια πρόσφυγες που χρειάζονται βοήθεια: Ένα σεβαστό μέρος τους, αν δεν υπάρξει γενική διεθνής κινητοποίηση, θα καταλήξει σίγουρα να εγκλωβιστεί στην Ελλάδα. 

Είναι φανερό ότι πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να συγκεντρώσουμε και απ’ τον ελληνικό λαό απ’ ό,τι λείπει και από τον ίδιο σήμερα – φάρμακα, τρόφιμα, χειμωνιάτικα ρούχα - για να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες του Κομπάνι να μείνουν όρθιοι στα πόδια τους: Μέχρι να νικήσουν οι μαχήτριες κι οι μαχητές της «ελεύθερης πολιορκημένης» πόλης και να μπορέσει να επιστρέψει στην ερειπωμένη πατρίδα ο πληθυσμός του. Εξίσου φανερό είναι πως ό,τι και να συγκεντρώσει το κίνημα σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, δε μπορεί να καλύψει αυτά για τα οποία χρειάζεται να παρέμβουν οι κυβερνήσεις της ΕΕ, οι ΗΠΑ, οι διεθνείς οργανώσεις και ο ΟΗΕ: Χιλιάδες κοντέινερς και θερμαντικά σώματα, δεκάδες ασθενοφόρα, πρόσθετο υγειονομικό προσωπικό, γιατί οι εθελοντές, που δουλεύουν ταυτόχρονα στο τοπικό νοσοκομείο, θα λυγίσουν. Και βέβαια οι χώρες του Βορρά πρέπει να δεχθούν στα κράτη τους χιλιάδες πρόσφυγες η καθεμιά, τουλάχιστον της Συρίας, σε αυτή τη φάση. 

Το να το επιβάλλει αυτό, είναι επίσης ρόλος του κινήματος σε κάθε χώρα – κι ο διεθνής παράγοντας αυτή την κινητοποίηση δεν την «προσφέρει», τη χρωστά: Χωρίς τις στρατιωτικές επεμβάσεις της Δύσης, ιδιαίτερα της τελευταίας δεκαετίας, δε θα είχε δημιουργηθεί η γενική ανάφλεξη σήμερα της περιοχής. Δε θα είχε γιγαντωθεί το ISIS με μια ιστορία δημιουργίας πίσω του αλά Αλ Κάιντα νο 2, που όπως αυτή κάποια στιγμή γύρισε και «δάγκωσε» το χέρι που το τάϊζε. Δε θα είχαν υπάρξει τα εκατομμύρια, η πλημμυρίδα των προσφύγων. 

Χρειάζεται επίσης ν’ απομονωθούν οι διεθνείς κύκλοι που και σήμερα ενισχύουν το ISIS. Και βέβαια η Τουρκία, που φέρει σημαντικές ευθύνες για το πώς φτάσαμε ως εδώ, πρέπει να κρατήσει τα σύνορα ανοιχτά για ότι χρειάζεται η πολιορκημένη πόλη. Εξίσου αναγκαίο είναι να γίνουν τα πάντα, κόντρα στις καινούργιες πάλι προσπάθειες δημιουργίας νέων «ελεύθερων» μισθοφορικών στρατιωτικών σωμάτων, για πολιτική λύση στη Συρία. 

Το Κομπάνι έγινε παγκόσμιο σύμβολο όχι επειδή αν πέσει το «Χαλιφάτο» θα ελέγχει όλα τα περάσματα της Βόρειας Συρίας προς την Τουρκία, πράγμα που θα συμβεί, αλλά επειδή πριν την επίθεση και για ενάμισυ χρόνο στο έδαφος του στήθηκε μια τοπική εξουσία εμβληματική όχι μόνο για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και για την Ευρώπη. Με ανεξιθρησκεία μακριά από κάθε είδους θρησκευτικό φανατισμό, με έντονα αμεσοδημοκρατικά στοιχεία και με την ισοτιμία των φύλων ν’ ασκείται πρακτικά. Και τα τρία, αλλά ιδιαίτερα αυτό το τελευταίο, οδήγησε σε ό,τι μας είπαν απ’ την απέναντι μεριά των συνόρων: Η υπεράσπιση του Κομπάνι σήμερα είναι «γυναικεία υπόθεση». 

Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει κι εμείς να κάνουμε ότι περνά απ’ το χέρι μας ώστε να γίνει πραγματικότητα αυτό που γράψαμε στην πρώτη δήλωση που κάναμε 20 μέρες πριν: Το Κομπάνι δεν πρέπει να πέσει! Το Κομπάνι πρέπει να νικήσει!