Φωτογραφικό υλικό της Ν.Βαλαβάνη από το Ιρλανδικό Δημοψήφισμα για ανάκληση του άρθρου 8 του Συντάγματος στο Δουβλίνο, 25-26 Μαίου 2018

ΒΙΝΤΕΑΚΙΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ  ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΛΗΣΗ (REPEAL) TOY ΑΡΘΡΟΥ 8 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Στις 25 και 26 Μαίου 2018 βρέθηκα στο Δουβλίνο.

Στις 25 Μαίου διεξήχθη το Δημοψήφισμα με ερώτημα ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην ανάκληση του άρθρου 8 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, το οποίο – έχοντας προστεθεί με τροποποίηση το 1983 μετά από αντίστοιχο δημοψήφισμα – προβλέπει ότι η ζωή της μητέρας και η ζωή του εμβρύου έχουν την ίδια ακριβώς αξία. Με βάση το άρθρο 8 υπήρξε στα ενδιάμεσα 35 χρόνια πλήρης απαγόρευση των αμβλώσεων χωρίς οποιαδήποτε εξαίρεση.

Οι γυναίκες οι οποίες χρειάζεται να καταφύγουν σε άμβλωση, ταξιδεύουν «κρυφά» στο Ηνωμένο Βασίλειο, πληρώνοντας τόσο τα έξοδα του ταξιδιού όσο και της ίδιας της ιατρικής επέμβασης. Όσες δεν έχουν αυτή την κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητη οικονομικά δυνατότητα, ολοκληρώνουν την κύηση: Στην Ιρλανδία δεν υπάρχουν παράνομες αμβλώσεις, καθώς η ποινή για γιατρούς με τέτοιες πρακτικές φθάνει μέχρι τα 30 χρόνια φυλάκιση.

Όχι τυχαία, η καμπάνια του ΝΑΙ επικεντρώθηκε σε προσωπικές ιστορίες γυναικών, πολλές από τις οποίες βγήκαν μπροστά και κατάθεσαν τη δική τους περίπτωση στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Δυο ιστορίες έγιναν «σημαία» της καμπάνιας:

-Αυτή της Σαβίτα, νεαρής οδοντιάτρου Ινδικής καταγωγής που κυοφορούσε ακέφαλο έμβρυο, το οποίο προφανώς σε περίπτωση ολοκλήρωσης της κύησης θα πέθαινε μετά τη γέννηση του. Καθώς είχε επιπλέον επιπλοκές στην εγκυμοσύνη της, ζήτησε από το Ανώτατο Δικαστήριο να κάνει άμβλωση κι υπήρξε επίσημη άρνηση. Η Σαβίτα πέθανε στα 28 της από σηψαιμία στην εντατική. Το πορτρέτο της, όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες, κυριαρχούσε ανάμεσα στις αφίσες του ΝΑΙ.

Η δεύτερη περίπτωση ήταν αυτή μιας 14χρονης, της οποίας η κύηση ήταν αποτέλεσμα βιασμού. Η 14χρονη ζήτησε από το Ανώτατο Δικαστήριο να της επιτραπεί η άμβλωση επειδή κινδύνευε η ψυχική της υγεία και εισέπραξε την άρνηση του. Η 14χρονη επιχείρησε στη συνέχεια ν’  αυτοκτονήσει, παραπάνω από μία φορά.

Αντίθετα με τις «συνήθεις εκλογικές πρακτικές», ενώ διεξαγόταν η ψηφοφορία η καμπάνια του ΝΑΙ συνεχιζόταν κανονικά. Επίσης, αντίθετα με τις ανάλογες πρακτικές, ενώ οι κάλπες έκλεισαν στις 10 το βράδυ της 25^ης Μαίου, η καταμέτρηση των ψήφων ξεκίνησε στις 9 το πρωί την επόμενη μέρα. Ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν ήδη γνωστό από τα exit polls που ανακοινώθηκαν τη νύχτα της 25^ης: 66% ΝΑΙ με συμμετοχή μεγαλύτερη από εκείνη της τελευταίας εκλογικής αναμέτρησης – αποδεικνύοντας ότι το αίτημα ήταν «υπερώριμο», αλλά και υποδεικνύοντας τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στο πολιτισμικό και ιδεολογικό εποικοδόμημα της ιρλανδικής κοινωνίας, που κυριαρχούνταν από τις αξίες της Καθολικής Εκκλησίας.  Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλο μέρος από τους νεαρούς μορφωμένους Ιρλανδούς και των δύο φύλων που πήραν το δρόμο της μετανάστευσης πριν απ’  όλα για Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία τα χρόνια του μνημονίου, επέστρεφαν μαζικά τις τελευταίες μέρες προκειμένου να ψηφίσουν.

Το επόμενο βράδυ, όταν με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων επισημοποιήθηκε το 66%, ανακοινώθηκε επίσης ότι το ΝΑΙ ήρθε πρώτο σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και των δύο φύλων, μ’  εξαίρεση δύο, αυτές των αντρών και των γυναικών άνω των 65 ετών.

«Πολιτικά» ο πλέον κερδισμένος είναι το βασικό κόμμα του κεντροδεξιού νεοφιλελεύθερου κυβερνητικού συνασπισμού, το οποίο «χωρίστηκε στα δύο» για το θέμα, αλλά η πτέρυγα του ΝΑΙ έδωσε τη μάχη με επικεφαλής το νεαρό Πρωθυπουργό και τον, επίσης νεαρό, υπουργό Υγείας, οι οποίοι πιστώθηκαν προσωπικά το αποτέλεσμα. Το Εργατικό Κόμμα της Ιρλανδίας εξέφρασε το πολιτικό «παράπονο» ότι ενώ ως κόμμα ήταν οι μόνοι που πάλευαν όλα αυτά τα χρόνια σταθερά για την ανάκληση του άρθρου 8, τα πολιτικά κέρδη εισέπραξε τελικά και ξαφνικά ο σημερινός Πρωθυπουργός και το (διχασμένο) κόμμα του. Το κατεξοχήν κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, το Σιν Φέιν, κατέβηκε στο Δημοψήφισμα με κομματική απόφαση υπέρ της τροποποίησης του άρθρου 8, αλλά όχι γενικευμένα, όπως είχε προαναγγείλει και θα προχωρήσει μέχρι το τέλος του χρόνου η ιρλανδική κυβέρνηση, αλλά μόνο για σοβαρές περιπτώσεις, όπως αυτές της Σαβίτα και της 14χρονης, δηλ. όταν κινδυνεύει σοβαρά η σωματική ή ψυχική υγεία της μητέρας ή όταν το έμβρυο έχει προβλήματα δυσπλασίας. Σε αυτή τη βάση τα μέλη και στελέχη του συμμετείχαν στην πάλη για το δημοψήφισμα «κατά συνείδηση». Η Πρόεδρος του, διάδοχος του Τζέρυ Άνταμς, μπήκε στην προεκλογική μάχη ως επικεφαλής της πτέρυγας του ΝΑΙ στο Σιν Φέιν και, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, διέσωσε προσωπικά την καμπάνια του ΝΑΙ στις πρώτες τηλεοπτικές αναμετρήσεις, με αποτέλεσμα να κερδηθεί τελικά το λεγόμενο «ήπιο ΝΑΙ» (“soft YES”), το οποίο έδωσε και τη –συντριπτική – νίκη. Έτσι το Σιν Φέιν καρπώνεται επίσης εν μέρει τα πολιτικά οφέλη, παρόλο που είναι γνωστό εκ των προτέρων ότι κάποιες βουλευτίνες του θα καταψηφίσουν το νομοσχέδιο για τις αμβλώσεις όταν αυτό κατατεθεί προς το τέλος του χρόνου στη Βουλή (μέχρι τότε θα συνεχιστεί η πλήρης απαγόρευση των αμβλώσεων).

……………………………………………………………………………………..

Τα βιντεάκια και οι φωτογραφίες που αναρτούνται σήμερα είναι δικά μου, ερασιτεχνικά, με το κινητό.

Οι φωτογραφίες με τις αφίσες του ΝΑΙ και του ΟΧΙ έμειναν ανέγγιχτες,  κατά κανόνα στους στύλους, μέχρι και την αναχώρηση μου.

Οι φωτογραφίες από την καμπάνια του ΝΑΙ την ώρα της ψηφοφορίας είναι από τη Grafton Street, τον κεντρικότερο εμπορικό δρόμο. 

Οι υπόλοιπες φωτογραφίες και τα βιντεάκια προέρχονται από τη συγκέντρωση κόσμου στην Κάτω Αυλή του Κάστρου του Δουβλίνου την επόμενη, 26^η Μαίου, ενώ ακόμα συνεχιζόταν η καταμέτρηση σε αναμονή της επίσημης ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων και σε κλίμα θριαμβευτικό. Το Κάστρο του Δουβλίνου υπήρξε στρατώνας, κέντρο των αστυνομικών δυνάμεων και διοικητικό κέντρο της Βρετανικής Κατοχικής Αρχής επί αιώνες και μέχρι την ανεξαρτοποίηση της Ιρλανδίας, οπότε έγινε έδρα της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Κατά τη διάρκεια της Πασχαλινής Εξέγερσης του 1916 - οι 16 ηγέτες της οποίας εκτελέστηκαν μετά την ήττα της στη Φυλακή του Κίλμανσχάιν μερικά χιλιόμετρα έξω απ’  το Δουβλίνο, από την οποία «τράβηξα» την επόμενη μέρα μια σειρά συγκλονιστικές φωτογραφίες – οι εξεγερμένοι επιτέθηκαν, δε κατάφεραν όμως να καταλάβουν το Κάστρο.

Την πρώτη ομάδα φωτογραφιών και τα τρία από τα τέσσερα βιντεάκια, ανάμεσα τους και αυτά με τραγουδάκια του δημοψηφίσματος, «τράβηξα» στο διάστημα  2-4μμ, όταν είχε αρχίσει να συγκεντρώνεται ο κόσμος που γιόρταζε και να έρχονται τα μμε. Τη δεύτερη ομάδα τράβηξα στο διάστημα 5-7μμ, όταν επανήλθα στο Κάστρο, και ο κόσμος είχε πια πυκνώσει. Όπως φαίνεται, στο πίσω μέρος της Κάτω Αυλής, όπου ο κόσμος ήταν ακόμα αραιός, «αποθανάτισα» μια ηλικιωμένη γυναίκα με τη «στολή» του ΟΧΙ να φωτογραφίζει προκλητικά τον κόσμο που πανηγύριζε και να μιλάει στο τηλέφωνο, σαν να έδινε αναφορά, μέσα σε γενικό καγχασμό. Ο άδειος χώρος με τους αστυνομικούς είναι ο διάδρομος προσπέλασης από τη λευκή τέντα των εκπροσώπων των μμε, των μελών της κυβέρνησης και των ακτιβιστών του ΝΑΙ στο υπερυψωμένο κάτω μπαλκόνι του συγκεκριμένου τμήματος του Κάστρου μέχρι το πλήθος.

Τελικά τ’  αποτελέσματα ανακοινώθηκαν κατά τις 8μμ, οπότε και είχα φύγει από το Κάστρο. Στους δρόμους του κεντρικού Δουβλίνου γιορτάστηκαν με το γνωστό τρόπο, «γύρους θριάμβου» και συνεχόμενα κορναρίσματα. Όπως είναι γνωστό, οι Ιρλανδοί, που βιώνουν ακόμα ζωντανά την ιστορία των εξεγέρσεων τους και σημαντικό μέρος τους μιλά σήμερα ακόμα για «ανολοκλήρωτη επανάσταση» σε σχέση με τη γέννηση του κράτους τους, «ανήκουν» στο Νότο της Ευρώπης. Τελικά όλα τα Μνημόνια επιβλήθηκαν σε χώρες του Νότου…