12.02.2023 ΣΥΡΙΑ: Θ’ ΑΠΟΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΟΣΟΥΣ ΓΛΥΤΩΣΑΝΕ ΑΠ’ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ; Ένα κείμενο της Ν. Βαλαβάνη στην ΕφΣυν

 

ΣΥΡΙΑ: Θ’ ΑΠΟΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ

ΟΣΟΥΣ ΓΛΥΤΩΣΑΝΕ ΑΠ’ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ;

                                    της Νάντιας Βαλαβάνη

Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές οι νεκροί στις δυο χώρες ξεπέρασαν τις 30.000, δεκάδες χιλιάδες παραμένουν παγιδευμένοι, νεκροί ή ζωντανοί, κάτω απ’  τα ερείπια και εκατομμύρια επιζώντες αγωνίζονται για να επιβιώσουν. 96 χώρες, σχεδόν οι μισές στον κόσμο, έχουν ήδη στείλει ή δεσμευτεί ότι θα στείλουν βοήθεια στην Τουρκία, και οι προσφορές συνεχίζονται. Το Εθνικό Συμβούλιο του Ιρακινού Κουρδιστάν κατηγορεί προκαταβολικά το καθεστώς Ερντογάν ότι καθώς το επίκεντρο βρισκόταν στο Βόρειο (Τουρκικό) Κουρδιστάν (Καχραμάνμαρας και Γκαζαντέπ), αλλά και σε Αραβικής προέλευσης πληθυσμούς (Χατάι και Σανλιούρφα) δίπλα στα τουρκοσυριακά σύνορα, θα συνεχιστεί η πολιτική διακρίσεων και στη διανομή της βοήθειας.

Τι γίνεται, αλήθεια, με τη Συρία;

Με τη μεγάλη εικόνα “καρφωμένη” στην Τουρκία, ξεφεύγει ωστόσο μια πλευρά της πραγματικότητας: Μόνο οι 19 απ’ όλες αυτές τις χώρες εξέφρασαν έστω και μόνο τα συλλυπητήρια τους στη Συρία, ενώ ακόμα λιγότερες έστειλαν ή δεσμεύτηκαν ότι θα στείλουν ανθρωπιστική βοήθεια: Κίνα (4,4 εκ. $ και διασώστες), Ινδία (6 τόνοι εφόδια), Βραζιλία, Κούβα (γιατροί), Βενεζουέλα (διασώστες), Ελβετία («θα σκεφτεί» για «στοχευμένη βοήθεια»), Αλγερία, Τυνησία - και κυρίως Ιράν (παρέδωσε ήδη τους πρώτους 45 τόνους φάρμακα, τρόφιμα, τέντες και κουβέρτες), ΗΑΕ (50 εκ. $) και Ρωσία (50 διασώστες με 3 σκυλιά, ενώ χωρισμένοι σε 10 συνεργεία 300 στρατιωτικοί από τη ρωσική αεροπορική βάση στη Λατάκεια ερευνούν από την πρώτη μέρα τα ερείπια).

Μετράμε επίσης, αλλά ως «ειδική κατηγορία», Γερμανία (26 εκ. «για Τουρκία και Συρία»), Καναδά (10 εκ. $ και στους δύο), Γαλλία, Ιταλία  και Βρετανία (βρίσκεται σε συνεννόηση με ΟΗΕ για τι και πως). Εδώ μάλλον πρέπει να προσθέσουμε και την πρόσφατη απόφαση της ΕΕ για 3,5 «έξτρα» εκ. ευρώ «για τη Συρία». [Η ΕΕ στη δεκαετία από την έναρξη του εμφύλιου 2011-2021 ξόδεψε συνολικά «για τη Συρία» (ποια Συρία;) 21,5 δις ευρώ, οι ΗΠΑ ωστόσο, με 16 δις $ για το ίδιο διάστημα, παραμένουν η μεγαλύτερη «χώρα-δωρητής» (και στις δυο περιπτώσεις, στα ποσά συμπεριλαμβάνονται ο εξοπλισμός και η συντήρηση της «Συριακής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης»)]. Γιατί αυτές οι χώρες συνιστούν «ειδική κατηγορία»; Επειδή η «βοήθεια» δεν πηγαίνει στην κυβέρνηση της Συρίας, αλλά μέσω ενός και μοναδικού περάσματος στα τουρκοσυριακά σύνορα (Μπαμπ αλ-Χάουα) και «φιλικών» Μ.Κ.Ο. κατευθύνεται στο τζιχαντιστικό θύλακα του Ιντλίμπ και μέρους της επαρχίας Χαλέπι, όπου από το 2016 έχει περιοριστεί η ένοπλη «Συριακή Αντιπολίτευση», η οποία δεν είναι και ιδιαίτερα «δυτικότροπη»: Στις γραμμές της κυριαρχεί πλέον πλήρως η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαν, μια πολιτοφυλακή που προσπαθεί να πάρει αποστάσεις από τη «μητέρα» της Αλ-Κάιντα, αλλά παραμένει εξίσου άτεγκτη απέναντι στη διαφορετικότητα, «κυβερνώντας» με θρησκευτικούς φετφάδες.

Ποιος κάνει κουμάντο στη Β. Συρία;

Η «περιοχή του σεισμού» στη Βόρεια Συρία «χωρίζεται» σε τρία μέρη:

Πρώτο, στη Ροζάβα (Β/Α Συρία) με πολυεθνικό πληθυσμό και de facto ημιαυτόνομη διοίκηση, στην οποία κυριαρχούν οι Κούρδοι του PYD και των SDF, βασική δύναμη στη νίκη ενάντια στον ISIS με εμβληματική την επί μήνες αντίσταση τους στο Κομπάνι το 2014, που υποφέρουν από τις συνέπειες της τουρκικής στρατιωτικής εισβολής του 2019 και τη δημιουργία, σε δικές τους κυρίως περιοχές, των δύο «διαδρόμων εδάφους» τουρκικής κατοχής μέσα στη Συρία. (Παρά τη συμμαχία τους με τους Αμερικάνους, 900 στρατιώτες από τους οποίους βρίσκονται ακόμα σε Συριακό έδαφος, παρεμποδίζοντας την κυβέρνηση της Συρίας να ξαναπάρει τον έλεγχο των βασικών πετρελαιοπηγών της χώρας. Ο Σύρος ΥΠΕΞ δήλωσε ότι απ’  αυτή την παρακράτηση η Συρία έχει χάσει 107 δις $ από πετρέλαιο και φυσικό αέριο από το 2011.) Από κάποιο «θαύμα» οι καταστροφές εδώ είναι σχετικά περιορισμένες, οι νεκροί και τραυματίες πολύ λιγότεροι, η διοίκηση αποτελεσματικότερη και η οικονομία λειτουργούσα και με πόρους. Γι΄ αυτό προσφέρθηκαν να βοηθήσουν όπου χρειάζεται μέσα στη Συρία, να παράσχουν υπηρεσίες υγείας και να δώσουν καταφύγιο σε πληθυσμούς «χτυπημένους» έξω απ’  τις κουρδικές περιοχές.

Δεύτερο, στον τζιχαντιστικό θύλακα (Β/Δ Συρία), στον οποίο θα πρέπει να προστεθούν οι δυο τουρκικοί «διάδρομοι» και οι τουρκόφωνοι πληθυσμοί της περιοχής. Υπό την άμεση επιρροή της Άγκυρας, έχει περίπου 3,5-4 εκ. πληθυσμό (τα 2,8 εκ. στο Ιντλίμπ), οι μισοί αυτοεξόριστοι από άλλες περιοχές της Συρίας. Η περιοχή, με κτίσματα καταπονημένα από τον πόλεμο, χτυπήθηκε άγρια από το σεισμό ενώ, λόγω των απελπιστικών συνθηκών διαβίωσης, βρισκόταν ήδη υπό εξέλιξη επιδημία χολέρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι γιατρός που χειρουργεί σε ένα από τα 36 νοσοκομεία (4 απ’  αυτά ερειπώθηκαν κι εκκενώθηκαν μετά το σεισμό) της Αμερικανοσυριακής Ιατρικής Ένωσης που έχει τη φροντίδα υγείας στο θύλακα χρηματοδοτούμενη από την USAID (Αμερικανική Υπηρεσία για τη Διεθνή Ανάπτυξη), οργανισμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ, δήλωσε στο Ρόιτερς ότι ο εμφύλιος δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτό που βιώνουν τώρα: Τα «Λευκά Κράνη» (που ιδρύθηκαν επίσης απ’  την USAID και χρηματοδοτούνται απ’  αυτήν μέσω της περιβόητης από τους σεισμούς στην Αϊτή εταιρίας «ανάπτυξης» Chemonics, εκπαιδεύτηκαν στην Τουρκία και διοικούνταν, μέχρι την αυτοκτονία του στην Κωνσταντινούπολη λίγες μέρες πριν, από Βρετανό νατοϊκό βετεράνο αξιωματικό), κουβαλούν καθημερινά κατά μ.ο. 500 ζωντανούς από τα ερείπια, πράγμα που απαιτεί καθημερινά πολλές δεκάδες εγχειρίσεις.

Οι χώρες της «ειδικής κατηγορίας» ως προς τη βοήθεια που παρέχουν «στη Συρία» ενδιαφέρονται αποκλειστικά για παροχή βοήθεια μέσω των ΜΚΟ που δρουν υπό την αιγίδα τους στην περιοχή, αποκλειστικά στον τζιχαντιστικό τομέα. Γι’  αυτό και βασικό αίτημα τους σήμερα αποτελεί ο πολλαπλασιασμός των περασμάτων στα τουρκοσυριακά σύνορα. 

Η τρίτη και μεγαλύτερη περιοχή βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Συριακής κυβέρνησης. Εκατοντάδες κτίρια μετατράπηκαν σε σωρούς ερειπίων στις (πριν το 2011) μεγάλες και ευημερούσες πόλεις Χαλέπι (το ανατολικό μέρος του, που κρατούσαν οι τζιχαντιστές, επανασυνενώθηκε με το δυτικό και την υπόλοιπη χώρα από το 2016 - μόνο εδώ στο σεισμό σωριάστηκαν 60 «ουρανοξύστες»), Χάμα, Ταρτούς, Χομς και Λατάκεια. Τα κρατικά Συριακά μ.μ.ε. μιλούν για 300.000 εκτοπισμένους από το σεισμό μόνο απ’  αυτή την περιοχή – σε μια χώρα που λόγω του εμφύλιου 6,8 εκ. πολίτες της βρίσκονται πρόσφυγες στο εξωτερικό, ενώ εσωτερικά πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού της ζει σε άλλες περιοχές απ’ αυτές που ζούσε στην έναρξη του εμφύλιου. Η Συριακή κυβέρνηση άνοιξε 180 καταφύγια για τον άστεγο πληθυσμό της περιοχής – πολύ λίγα. Αν η ανθρωπιστική βοήθεια μπορεί να φτάσει μαζικά στον τζιχαντιστικό θύλακα «απλώς» συναινώντας ν’  ανοίξουν περισσότερα περάσματα στα τουρκοσυριακά σύνορα, για να γίνει κάτι αντίστοιχο εδώ χρειάζεται κάτι πολύ πιο δύσκολο: Η άμεση κατάργηση των τιμωρητικών κι εξωντωτικών κυρώσεων που έχουν επιβάλλει ΗΠΑ, ΕΕ και μια σειρά άλλες χώρες στη Συρία. Ακόμα και τα βαριά μηχανήματα αποκομιδής ερειπίων, τ’ ασθενοφόρα και τα πυροσβεστικά οχήματα, που ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα ο Πρόεδρος της Συριακής Αραβικής Ερυθράς Ημισελήνου «προκειμένου να επιταχύνουμε τις διασώσεις και να μετακινήσουμε τα ερείπια», συμπεριλαμβάνονται στις κυρώσεις.

Οι κυρώσεις ενάντια στη Συρία

Οι πρώτες κυρώσεις επιβλήθηκαν στη Συρία το 1979, όταν οι ΗΠΑ την συμπεριέλαβαν στη λίστα «Κρατών-Σπονσόρων της Τρομοκρατίας» - κυρίως λόγω της ανάμιξης της στο Παλαιστινιακό.

Το 2004, ένα χρόνο μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, της επιβλήθηκε δεύτερη ομάδα κυρώσεων κατ’  αναλογία της θεωρίας της κυβέρνησης Μπους περί «άξονα του κακού» - κυρίως για «κατοχή όπλων μαζικής καταστροφής (προφανώς αυτά που δεν βρήκαν στο Ιράκ) και για τις σχέσεις της με «τρομοκρατικές οργανώσεις», όπως η Παλαιστινιακή Χαμάς και η Λιβανέζικη Χεζμπολάχ.

Το 2011 ο Ομπάμα πρόσθεσε μια τρίτη και φαρμακερή ομάδα κυρώσεων, που συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων εμπάργκο στο Συριακό πετρέλαιο, απαγόρευση ταξιδιών και πάγωμα των κεφαλαίων της Συριακής Κεντρικής Τράπεζας και κάθε άλλου Συριακού κρατικού οργανισμού στις ΗΠΑ – κυρώσεις που υιοθέτησε και η ΕΕ. Επειδή ωστόσο η ΕΕ, αντίθετα από τις ΗΠΑ, μέχρι τότε εισήγαγε σημαντικές ποσότητες πετρέλαιου από τη Συρία, το δικό της εμπάργκο  προκάλεσε μείωση του ΑΕΠ της Συρίας κατά -20%. Έκλεισαν οι Πρεσβείες της Συρίας και οι πτήσεις από και προς τη Συρία σ’  όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ. Ο Καναδάς επέβαλε μεταξύ άλλων και απαγόρευση εξαγωγής προϊόντων και τεχνολογίας που «θα μπορούσαν» να χρησιμοποιηθούν από τον Συριακό στρατό. Ακολούθησαν Ελβετία και Αυστραλία. Οι ΗΠΑ θεσμοθέτησαν επίσης πλήρη απαγόρευση οποιασδήποτε εισαγωγής προϊόντων και υπηρεσιών από τη Συρία και απαγόρευση εξαγωγής στη Συρία από Αμερικανική εταιρία ή Αμερικανό πολίτη οποιουδήποτε προϊόντος ή υπηρεσίας εφόσον έστω και το 10% της αξίας του προέρχεται από τις ΗΠΑ. Αυτό είχε βαριές συνέπειες για το Συριακό λαό, καθώς σήμανε εκτίναξη της τιμής των κάθε είδους προϊόντων μέσα στη χώρα, ξεκινώντας απ’  όσα σχετίζονται με φροντίδα υγείας.

Τέλος ο Αραβικός Σύνδεσμος - με αρνητική ψήφο του Λιβάνου και της Ιορδανίας - αποφάσισε πάγωμα των κεφαλαίων της Συρίας στις χώρες του και τερματισμό των δοσοληψιών με τη Συριακή Κεντρική Τράπεζα και κάθε επένδυσης στη Συρία. Ακολούθησε η Τουρκία με ανάλογη απόφαση.

Την επόμενη χρονιά η ΕΕ πρόσθεσε το εμπάργκο στα στρατιωτικά είδη και στα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, στις τηλεπικοινωνίες, στα προϊόντα εξορύξεων και γενικότερα στον τομέα ενέργειας. Οι κυρώσεις σε βάρος της Συριακής κυβέρνησης διατηρήθηκαν αναλλοίωτες ακόμα και στα τέσσερα χρόνια (2013-2017), όπου ενώ συνεχιζόταν ο εμφύλιος η Συριακή κυβέρνηση βρέθηκε να πολεμά και ενάντια στον ISIS, που κατέλαβε μεγάλο μέρος του εδάφους της Συρίας για να συγκροτήσει, με πρωτεύουσα τη Ράκα και σε σύνδεση με ευρύτατα κατακτημένα εδάφη του Ιράκ, που συμπεριλάμβαναν και τη Μοσούλη, το - κυριολεκτικά αιματοβαμμένο - Χαλιφάτο (Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε).

Οι κυρώσεις ωστόσο που κυριολεκτικά σύντριψαν την ήδη τσακισμένη από τον πόλεμο και τις κυρώσεις Συριακή οικονομία ήταν αυτές που επέβαλε μέσω του λεγόμενου «Νόμου του Καίσαρα» ο Τραμπ το καλοκαίρι του 2020 και διατήρησε ανέπαφες ο Μπάιντεν. Σύμφωνα με την καινούργια νομοθεσία, που εφαρμόστηκε επίσης ενάντια στην Κούβα, οι Αμερικανοί επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους το δικαίωμα να καταδιώξουν οπουδήποτε στον κόσμο οποιαδήποτε εταιρία, συλλογική οντότητα ή άτομο, όχι πλέον αμερικανικής εθνικότητας ή υπηκοότητας, αλλά οποιασδήποτε εθνικότητας ή υπηκοότητας, εφόσον αποδειχθεί ότι έχουν προσφέρει οποιαδήποτε υπηρεσία ή προϊόν στη Συρία για οποιοδήποτε λόγο. Μια τέτοια σύλληψη μπορεί να οδηγήσει σε εξωντωτικά πρόστιμα και αποζημιώσεις και σε φυλάκιση μέχρι 7 ετών σε αμερικανική φυλακή (ή και ψηλότερη ποινή, αν συνδεθεί και με άλλα αδικήματα πέρα από την παραβίαση του εμπάργκο).

 

Ιούνης 2020:The Caesar Act

Σχετικά με αυτό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει άρθρο στο αμερικανικό περιοδικό «Foreign Affairs” (17.08.2020) με τίτλο «Η άνευ νοήματος σκληρότητα των νέων Συριακών κυρώσεων του Τραμπ – Ο ‘Ασαντ δεν ενδιαφέρεται αν οι πολίτες του πεθάνουν από πείνα», γραμμένο από τους επιφανείς στο χώρο των think tanks που συνδέονται με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, διευθυντών πανεπιστημιακών ινστιτούτων Τζόσουα Λάντις και Στίβεν Σάιμον:

«Ο Σύρος Πρόεδρος και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι υπόκεινται σε κυρώσεις από πλευράς ΗΠΑ από το 2011. Αλλά τα νέα μέτρα, που ισχύουν από τα μέσα Ιουνίου, είναι σαρωτικά: Ισχύουν για τον καθένα, Σύρο ή μη Σύρο, που προσφέρει βοήθεια ή διεξάγει επιχειρηματικές συναλλαγές με το καθεστώς Άσαντ ή με οποιαδήποτε οντότητα ή συλλογικότητα υπό τον έλεγχο του. Η πολιτική αυτή πήρε συγχαρητήρια από κάποιες πλευρές... Αλλά αποτυγχάνει να προωθήσει οποιοδήποτε από τα ζωτικά Αμερικάνικα συμφέροντα. Επιπλέον, προσθέτει παραπέρα στην εξαθλίωση του Συριακού λαού, μπλοκάρει κάθε προσπάθεια ανοικοδόμησης και στραγγαλίζει την οικονομία που διατηρεί στη ζωή ένα απελπισμένο πληθυσμό ενώ βαθαίνουν η ανθρωπιστική κρίση και η κρίση δημόσιας υγείας στη Συρία. Σύμφωνα με τον Ειδικό Εκπρόσωπο των ΗΠΑ για τη Συρία Τζέιμς Τζέφρυ, αντικειμενικός στόχος αυτής της πολιτικής καμμένης γης είναι η μετατροπή της Συρίας σε «κινούμενη άμμο» για τη Ρωσία και η απόκτηση συντριπτικού πλεονεκτήματος για την ανασύσταση της Συριακής κυβέρνησης σύμφωνα με τη γραμμή που ακολούθησαν οι ΗΠΑ για την Ιαπωνία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τζέφρυ διαβεβαιώνει ότι, θεωρητικά τουλάχιστον, η συστηματική οικονομική χρεωκοπία της Συριακής κυβέρνησης μπορεί να εξαναγκάσει τον Άσαντ να συμμορφωθεί με την Απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που απαιτεί πολιτική μεταρρύθμιση στη Συρία. Για ν’  αυξήσουν την πίεση, οι ΗΠΑ έχουν δώσει την έγκριση τους στα Ισραηλινά πλήγματα εναντίον του Συριακού εδάφους και στην απαλλοτρίωση από τους Τούρκους των ενεργειακών πόρων της Συρίας. Κλείσαμε επίσης την κύρια εθνική οδό προς Βαγδάτη, ώστε να στραγγαλίσουμε το εμπόριο...»

Οι δύο συγγραφείς σχολιάζουν ειρωνικά ότι προϋπόθεση για όλα αυτά βεβαίως είναι ότι μια «ενάρετη εναλλακτική κυβέρνηση... με δυτικοσπουδασμένα μέλη... καιροφυλαχτεί στα παρασκήνια.»

Τα σχόλια μάλλον περιττεύουν.

Χριστούγεννα 2022: The Captagon Act

Παραμονές Χριστουγέννων του 2022 ο Πρόεδρος Μπάιντεν υπέγραψε, μετατρέποντας το σε νόμο, το νομοσχέδιο που εισηγήθηκε στο Κονγκρέσο ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Φρεντς Χιλ, για να υπερψηφιστεί και απότα δύο κόμματα. Γνωστό με την ονομασία The Captagon Act αποτελεί, σύμφωνα με τον εισηγητή του, «το πρώτο βήμα εσωτερικού συντονισμού» των διαφόρων τμημάτων της Αμερικανικής Διοίκησης για να χτυπήσει το παράνομο εμπόριο των χαπιών Captagon, που ανήκει στην κατηγορία των αμφεταμινών και ανθίζει στη Μέση Ανατολή από τότε που ο ISIS μοίραζε χάπια γενναιόδωρα στους μαχητές του σε Ιράκ και Συρία προκειμένου να μένουν εικοσιτετράωρα σε εγρήγορση, χωρίς να τους καταλαμβάνει η φυσιολογική κούραση κι υπνηλία (κατ’  αναλογία, στα πρώτα βήματα της πολεμικής αεροπορίας πολλές χώρες μοίραζαν χάπια αμφεταμίνης στους πιλότους τους προκειμένου να μην τους παίρνει ο ύπνος στα πολύωρα αεροπορικά ταξίδια).

Τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με τη δυστυχία από το συνδυασμό κρίσης και σεισμών που βιώνουν οι πολίτες της Συρίας; Αν και ο νόμος είναι ολοκαίνουργιος και η Αμερικάνικη Διοίκηση δεν είχε ακόμα το χρόνο να επιδείξει δημόσια τη στρατηγική και τις τακτικές που σκοπεύει ν’  αναπτύξει εφαρμόζοντας τον, μπορεί κανείς να διακινδυνεύσει κάποιες υποθέσεις.

Η προηγούμενη χρονιά είδε πλήθος δημοσιευμάτων σε μμε των ΗΠΑ, που η ουσία τους είναι η εξής:

-H Συρία έχει γίνει το μεγαλύτερο ναρκο-κράτος της Μ.Ανατολής. Ο Άσαντ έχει μετατρέψει σε πρεζόνια τους συμπατριώτες του προκειμένου να αναπληρώσει όσα έχει χάσει λόγω των κυρώσεων σε ΑΕΠ της χώρας και σε προσωπικό πλουτισμό: Ο Άσαντ είναι ο μεγαλύτερος ναρκέμπορος της περιοχής.

-Δεν είναι μόνος του. Την ευθύνη για τη διεθνή διανομή, στην περιοχή και ευρύτερα, των χαπιών έχουν αναλάβει με το αζημίωτο οι δυο στενότεροι σύμμαχοι του: O Λίβανος και το Ιράν.

Με άλλα λόγια, η Συρία είναι η νέα Κολομβία, ο διαχρονικός – κατά ΗΠΑ - «άξονας του κακού» στη Μέση Ανατολή συνιστά πλέον το σοβαρότερο διεθνές καρτέλ ναρκωτικών, ενώ ο Πρόεδρος της Συρίας είναι ο αναδυόμενος Εσκομπάρ ή έστω ο νέος Ελ Τσάπο.

Αντιπαρερχόμενοι το απίθανο των αμερικάνικων ισχυρισμών, ξέρουμε καλά από την ιστορία τι επιτρέπουν οι ΗΠΑ στον εαυτό τους και στους συμμάχους τους αντιμέτωποι με τους Ελ Τσάπο: Οι διεθνείς απαγωγές ή και οι δολοφονίες δε μπορούν ν’  αποκλειστούν... Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιφυλάξει σε άλλους πολιτικούς τους αντιπάλους χειρότερη μοίρα π.χ. τρία χρόνια πριν οι Αμερικανοί δολοφόνησαν ως «διεθνή τρομοκράτη» στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Βαγδάτης, μέσω ντρόουν φορτωμένου μ’ εκρηκτικά, έναν από τους σημαντικότερους ανθρώπους στο Ιράν: Tον Στρατηγό Κασέμ Σολεϊμανί, τον λεγόμενο και «φιλόσοφο-στρατηγό», από τους πρωταγωνιστές της νίκης ενάντια στο ISIS και θεωρητικό του πολυπολικού κόσμου, στο ξεκίνημα επίσημης επίσκεψης του στο Ιράκ. Μαζί του πέθαναν όλα τα άτομα της συνοδείας του, αλλά και της επιτροπής υποδοχής του, συμπεριλαμβανομένου αρχηγού κόμματος του Ιρακινού Κοινοβούλιου. Όπως τονίζει στην Έκθεση της η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις Ανιές Καλαμάρ, «υπό το φως των αποδείξεων που παρείχαν μέχρι τώρα οι ΗΠΑ, η στοχοποίηση του Στρατηγού Σολεϊμανί και ο θάνατος αυτών που τον συνόδευαν αποτελούν αυθαίρετη δολοφονία, για την οποία είναι υπεύθυνες βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου οι ΗΠΑ». Και λοιπόν; Μήπως πρόκειται να δώσουν λόγο;

Μέ δήλωση του στο National (30.12.2022) o Ρεπουμπλικανός εισηγητής δεν εμφανίζεται τόσο αιμοχαρής: «Ελπίζω ότι μόλις καταφέρουμε ν’  αποδείξουμε κάποια σύνδεση μεταξύ του Άσαντ, της οικογένειας του, των στρατιωτικών που ελέγχει και της παραγωγής και διανομής του Captagon, θα μπορέσουμε να τα συνδέσουμε αυτά με ξεκάθαρο τρόπο με τον μηχανισμό του ΟΗΕ που διερευνά τον πόλεμο και τα εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα στη Συρία.»

Σαν να λέμε: Πρώτα νομοθετείς, και μετά ξεκινάς να επιχειρείς ν’ αποδείξεις ότι υπάρχει στην πραγματικότητα «κάποια σύνδεση» με ότι έχεις ήδη επικαλεστεί για να περάσεις έναν δρακόντειο νόμο...

Η κρίση πριν απ’  το σεισμό

Το 2018 ο ΟΗΕ υπολόγιζε ότι στην εφταετία ο πόλεμος είχε προκαλέσει - σε δρόμους, υποδομές και οικοδομές – ζημιές ύψους 120 δις $. Ένα χρόνο πριν η Διεθνής Τράπεζα υπολόγιζε ότι το 1/3 των οικοδομών σε Χαλέπι και Ιντλίμπ είχε καταστραφεί.

Πριν τον πόλεμο η Συρία ήταν μια χώρα μέσου επίπεδου ανάπτυξης με ψηλό κατά κεφαλή εισόδημα. Σήμερα, σύμφωνα με έκθεση ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ του Νοεμβρίου 2022, το 90% του λαού της ζει σε συνθήκες φτώχειας, με περιορισμένη πρόσβαση σε τροφή, νερό, ηλεκτρισμό, κατάλυμμα, καύσιμο κατάλληλο για μαγείρεμα και θέρμανση, μεταφορικά μέσα και φροντίδα υγείας, ενώ οι τιμές των τροφίμων βρίσκονται στα ύψη: Παρατεταμένη ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες και η καταστροφή των υποδομών νερού, δεξαμενών και δικτύων, δημιούργησαν συνδυαστικά μια κρίση νερού, που ήρθε να προστεθεί στις οξυμμένες κρίσεις ηλεκτροπαραγωγής και δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζει η χώρα.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων, το 70% του πληθυσμού της Συρίας χρειάζονται βοήθεια για να επιβιώσουν. 2,9 εκ. άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της πείνας και 12 εκ. άνθρωποι υποφέρουν από «διατροφική αβεβαιότητα», δηλ. δεν είναι σίγουροι για το επόμενο γεύμα τους. Σύμφωνα, επίσης, με τελευταίες δηλώσεις του πρώην Βρετανού ΥΠΕΞ και νυν Προέδρου διεθνούς φιλανθρωπικής οργάνωσης Ντέιβιντ Μίλιμπαντ, πριν το σεισμό 15 εκ. Σύριοι χρειάζονταν ανθρωπιστική βοήθεια, ενώ λιγότερα από το 60% των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας βρίσκονταν σε πλήρη λειτουργία.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Απλώς ότι αν παραμείνουν σε ισχύ στις σημερινές συνθήκες οι κυρώσεις, πριν απ’ όλα των ΗΠΑ και ΕΕ, ακόμα περισσότεροι Σύροι απ’  αυτούς που γλύτωσαν θα πεθάνουν μετά τον σεισμό.

’Αμεσο τερματιμό όλων των κυρώσεων!

Στο μεταξύ ο Σύρος ΥΠΕΞ,αφού έκανε έκκληση για βοήθεια στον ΟΗΕ και σε διεθνείς οργανώσεις, ξεκινώντας από τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΙCRC), εξήγησε τις συνέπειες από τις κυρώσεις σε συγκέντρωση εκπροσώπων κυρίως του ΟΗΕ με την εισαγωγή: «Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης των ΗΠΑ... και οι μόνιμες Αποστολές της στη Νέα Υόρκη και στη Γενεύη συνεχίζουν τις προσπάθειες τους να παραπλανήσουν την παγκόσμια κοινή γνώμη και τον Αμερικανικό λαό ότι δεν υπάρχει τίποτα στο Ceasar Act ή στις Αμερικανικές κυρώσεις που να εμποδίζει τη διανομή κατεπείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας στον Συριακό λαό.»

Ωστόσο, μόλις τον προηγούμενο Νοέμβριο η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τις μονομερώς επιβαλλόμενες κυρώσεις, καθηγήτρια του Δικαίου Αλένα Ντουχάν, μετά από έρευνα στη Συρία υπέβαλε την έκθεση της στη Γενεύη (10.11.2022), στην οποία αναδείχνει τη σχέση κυρώσεων και ανθρωπιστικής κρίσης. Σύμφωνα με δήλωση της, έμεινε κατάπληκτη «από την πλήρη οικονομικοχρηματιστική απομόνωση μιας χώρας, που ο λαός της αγωνίζεται να ξαναοικοδομήσει μια αξιοπρεπή ζωή μετά από ένα δεκάχρονο πόλεμο... Με περισσότερες από τις μισές ζωτικές υποδομές είτε ολοκληρωτικά κατεστραμμένες είτε με σοβαρές ζημιές, η επιβολή μονομερών κυρώσεων σε οικονομικούς κλάδους-κλειδιά, που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμό, εμπόριο, οικοδομικές κατασκευές και μηχανοκατασκευές, σύντριψε το ΑΕΠ και υπονομεύει οποιαδήποτε προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης και ανασυγκρότησης».

Η Ντουχάν εξήγησε πως, ενώ θεωρητικά τα φάρμακα και ο ιατρικός εξοπλισμός δεν συμπεριλαμβάνονται στο εμπάργκο, στην πραγματικότητα υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις, πριν απ’  όλα σε ότι χρειάζονται οι χρόνια άρρωστοι, λόγω του μπλοκαρίσματος των πληρωμών μέσω των τραπεζών, της άρνησης παράδοσης από μεριάς των ξένων παραγωγών λόγω υπερβολικής συμμόρφωσης τους και του εξανεμισμού των αποθεμάτων σε ξένο συνάλλαγμα – όλα αποτελέσματα των κυρώσεων. Προειδοποίησε επίσης ότι δεν προχωρά η αποκατάσταση των δικτύων πόσιμου νερού και άρδευσης λόγω της έλλειψης μηχανημάτων και ανταλλακτικών, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας διατροφής.

Η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ ζήτησε ήδη από τότε από τη διεθνή κοινότητα και ιδιαίτερα από τις χώρες που έχουν επιβάλλει κυρώσεις και την ΕΕ, άμεση άρση των κυρώσεων. «Καμιά αναφορά στους καλούς στόχους των μονομερών κυρώσεων δε μπορεί να δικαιολογήσει την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διεθνής κοινότητα έχει υποχρέωση να σταθεί αλληλέγγυα και να παράσχει βοήθεια στο Συριακό λαό.»

Και αν αμέσως μετά το σεισμό ο περιφερειακός εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε οποιαδήποτε τέτοια προοπτική, μια αμερικανική οργάνωση, η Αμερικανοαραβική Επιτροπή ενάντια στις Διακρίσεις (ADC) απαίτησε μερικές ώρες αργότερα τερματισμό των κυρώσεων ενάντια στη Συρία κατεπειγόντως, ώστε «ν’  ανοίξουν οι πόρτες  για πρόσθετη και επαρκή βοήθεια για την άμεση ανακούφιση όσων βρίσκονται σε ανάγκη.» Την ίδια – πρώτη – μέρα απεύθυναν σχετική έκκληση και οι Πρόεδροι του Συμβουλίου Εκκλησιών της Μ.Ανατολής, οι οποίοι επίσης ζήτησαν από τη διεθνή κοινότητα και τις Εκκλησίες άμεση συγκέντρωση βοήθειας για τη Συρία. Η έκκληση τους καταλήγει: «Θα πρέπει να επιτραπεί η πρόσβαση σε όλα τα υλικά, αλλιώς οι κυρώσεις θα μετατραπούν σε εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα.» Τους απάντησε ο ΓΓ του Παγκόσμιου Συμβούλιου Εκκλησιών (WCC) διαβεβαιώνοντας τους ότι, «σε μια εποχή καταστροφών και κρίσης», το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών είναι αλληλέγγυο με το αίτημα τους. Μια μέρα αργότερα (07.02.2023), ακολούθησε ο Συριακός Αραβικός Ερυθρός Σταυρός με το ίδιο αίτημα. Παρόμοια έκκληση απεύθυναν μια σειρά χώρες, με πρώτες την Κίνα, το Ιράν, τη Ρωσία και τα ΗΑΕ.

Διανομή της διεθνούς βοήθειας προς τη Συρία σύμφωνα με τις ανάγκες, χωρίς διακρίσεις. Αλλά η Ελλάδα περί άλλα τυρβάζει...

Πίσω σε μας, όπως είναι γνωστό ο Έλληνας Πρωθυπουργός σε συνέντευξη του στο CNN (06.02.2023) ανακοίνωσε πως η Ελλάδα θα αποστείλει άμεσα βοήθεια και εξέφρασε τα θερμά του συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων και σε όσους επλήγησαν στην Τουρκία. Ο σεισμός μπορεί να χαρακτηρίζεται επίσημα «Τουρκίας-Συρίας», άρα ν’ αφορά ολοφάνερα και τους δύο λαούς, μάταια θα περίμενε ωστόσο κανείς ν’  ακούσει έστω και μόνο τα συλλυπητήρια του για τη Συρία. Κι όταν η δημοσιογράφος τον ρώτησε αν η Ελλάδα θα στείλει βοήθεια και στη Συρία, είπε ότι είναι «πιο περίπλοκη» η κατάσταση εκεί, καθώς «δεν αναγνωρίζουμε το καθεστώς», γι’  αυτό και θα ζητήσει, ξεκινώντας από το Έκτακτο Συμβούλιο στις Βρυξέλλες τρεις μέρες μετά, ν’  αναλάβουν την υπόθεση της χορήγησης βοήθειας στη Συρία όχι χώρες, αλλά διεθνείς οργανισμοί...

Βεβαίως στη δημόσια εμφάνιση του στις Βρυξέλλες περιορίστηκε να εκφράσει την ευαρέσκεια του για τα νέα κατασταλτικά μέτρα, προκειμένου πρόσφυγες και μετανάστες να μη μπορέσουν να περάσουν την τάφρο σε μια Ευρώπη-φρούριο (ή να καθηλωθούν στις χώρες πρώτης εισόδου). Τ’  ότι θα πρόκειται για νέα κύματα προσφύγων, πριν απ’ όλα Τούρκων προσφύγων από τις κατεστραμμένες περιοχές, την εμφάνιση των οποίων τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου οσμίζονται σαν κυνηγόσκυλα στον αέρα, δεν αναφέρεται στη δημόσια συζήτηση. Πολύ περισσότερο δε γίνεται οποιαδήποτε αναφορά για νέα κύματα Σύρων από τις κατεστραμμένες περιοχές της χώρας τους.

Τα πράγματα είναι ωστόσο ξεκάθαρα: Όσο δεν αίρονται οι κυρώσεις, πριν απ’  όλα στην Ελλάδα θα καταλήξουν αδερφωμένοι Τούρκοι και Σύροι πρόσφυγες και μετανάστες – Σύροι όχι μόνο της Συρίας, αλλά και της Τουρκίας, που μέχρι τώρα φιλοξενούσε τους μισούς Σύρους που βρέθηκαν πρόσφυγες στο εξωτερικό. Ας θυμηθούμε μόνο ότι στο «μάτι» του σεισμού, στο ισοπεδωμένο Γκαζαντέπ, έμεναν σχεδόν 1 εκ. απ’  αυτούς.

Στον Πρωθυπουργό μάλλον θ’  άρεσε η απάντηση   του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις, λίγες ώρες μετά τον σεισμό, σε ερώτηση δημοσιογράφου αν θα καταργηθούν τώρα οι κυρώσεις εναντίον της Συρίας.  Καμιά χώρα στον κόσμο δεν έχει προσφέρει στη Συρία τόσα όσα οι ΗΠΑ, απάντησε ο Πράις. Θα πρέπει να είσαι Πράις ή Έλληνας Πρωθυπουργός για να κάνεις με τόση άνεση πως δεν καταλαβαίνεις ότι: Ο οικονομικός στραγγαλισμός και η επιλεκτική προσέγγιση  στη διανομή της διεθνούς βοήθειας θα εκτινάξει στα ύψη το νούμερο των νεκρών απ’  το σεισμό και  θα προκαλέσει νέες εκτοπίσεις πληθυσμών, εσωτερικά κι εξωτερικά – δηλ. νέα προσφυγικά και μεταναστευτικά κύματα.